Terugkerende reizigers niet enige motor van omikron in Brussel

Het aantal nieuwe coronabesmettingen ligt het hoogst in het zuidoosten van Brussel. De gemeenten Sint-Gillis, Watermaal-Bosvoorde en Elsene halen deze week de hoogste incidentie (besmettingen per 100.000 inwoners) van het land. Volgens viroloog Steven Van Gucht moeten we ons daar niet blind op staren. “Omikron zit nu al overal.”

Het lijkt wel een copy-paste van januari vorig jaar: waren we toen nog ongerust over de opmars van de Britse variant (ondertussen herdoopt tot alfa) in Elsene, Etterbeek en Sint-Gillis, dan krijgen die gemeenten nu opvallend veel omikron op hun bord. Sint-Gillis telde de laatste twee weken 1.100 nieuwe coronabesmettingen, goed voor een incidentie van 2.309 per 100.000 inwoners. Dat is de hoogste van het land. Watermaal-Bosvoorde volgt met 2.161 op de tweede plaats, Elsene is derde met 2.111. Ook Vorst, Ukkel en Etterbeek zitten in de top tien van ons land.

De armere gemeenten van Brussel lijken voorlopig minder getroffen, al ligt de incidentie overal hoog. Evere, Sint-Joost, Anderlecht, Ganshoren, Molenbeek en Schaarbeek schommelen rond de 1.400 en 1.600. Molenbeek (+70 procent) en Brussel-Stad (+61 procent) tekenen de voorbije twee weken de sterkste stijging op, samen met Sint-Gillis (+86 procent). Over het algemeen kent het Brussels gewest de snelste opmars van het land.

“Omikron zit echt niet alleen in de zuidelijke expatgemeenten, hoor,” zegt viroloog Steven Van Gucht van Sciensano. “Alleen zijn daar tijdens de kerstperiode waarschijnlijk meer mensen naar het buitenland geweest, die zich bij terugkeer moesten laten testen. Zo komen die besmettingen in de statistieken terecht.” Van Gucht vermoedt dat er in andere Brusselse gemeenten soms minder getest wordt, waardoor bepaalde besmettingen onder de radar blijven. (Lees verder onder de kaart)

“Reizigers kunnen een bijdrage leveren aan de besmettingen, maar je lost de huidige opmars niet meer op extra reisbeperkingen,” zegt Van Gucht. Begin vorig jaar dienden die beperkingen om de Britse variant in te dijken, die in ons land nog minder was verspreid. Voor omikron is dat te laat. “Omikron zit al overal, in veel verschillende wijken en families. Er is geen land van waaruit reizigers veel meer impact zouden hebben dan een ander.”

Een paar weken geleden testten reizigers vanuit Afrikaanse landen wel nog opvallend vaker positief, wat onder meer in Elsene voor een opstoot zorgde, zegt Van Gucht.

Eindejaarsfeesten

Volgens Van Gucht test nu gemiddeld vijf procent van de vertrekkende reizigers in ons land positief, tegenover tien procent van de terugkeerders. “Maar dat zou je ook kunnen zeggen van een kerstfeest, mocht iedereen zich daarvoor en daarna laten testen,” benadrukt hij.

Dat de besmettingen in Brussel sneller stijgen dan in de rest van het land, noemt de viroloog logisch. “Omikron manifesteert zich eerst in de hoofdsteden: we hebben dat ook gezien in Londen en in de Nederlandse Randstad,” zegt de viroloog. Hij verwijst naar de hogere bevolkingsdichtheid in die steden, een relatief jonge bevolking die meer contacten heeft dan ouderen, en meer verplaatsingen en reizigers. “De lagere vaccinatiegraad in Brussel kan ook meespelen. We weten dat wie dubbel gevaccineerd is, beter beschermd is tegen besmetting en ziekenhuisopname.”

Op dit moment is 59 procent van alle Brusselaars dubbel gevaccineerd tegen Covid-19. De gemeenten Molenbeek, Koekelberg, Anderlecht, Sint-Joost en Brussel-Stad hebben de laagste vaccinatiegraad.