'We zijn met te weinig en we zijn moe': verpleegkundigen vrezen vierde golf

In het vooruitzicht van een gevreesde vierde coronagolf legt verpleegkundigenvakbond Union 4 You een pakket eisen voor het verplegend personeel op tafel. Daarin pleiten ze onder meer voor de erkenning van verpleegkundige als zwaar beroep. Drie verpleegkundigen getuigen aan BRUZZ over de werkdruk in deze bizarre tijden en blikken vooruit op de toekomst. "We krijgen het tegenovergestelde van erkenning."

In het manifest ‘Manifest voor de aantrekkelijkheid van de verpleegkundigen in België - attractiviteitsplan Union 4 U voor 2030’ heeft de recent opgericht vakbond van verpleegkundigen Union 4 You een paar richtlijnen voor de toekomst opgetekend. Een van de belangrijkste speerpunten van de vakbond Union 4 You is de erkenning van verpleegkundige als zwaar beroep. Ook ijvert de vakbond voor een heroverweging van de wijzigingen van de functies die zijn vastgelegd door de vzw IFIC. Deze hebben geleid tot de afschaffing van premies voor de bijzondere beroepstitel (BBT) en bijzondere beroepsbekwaamheid (BBK). “Mogelijk gaat 2/3de van de beroepsgroep erop vooruit, maar de meer ervaren krachten met meer opleiding gaan er juist op achteruit," zegt Geert Berden, woordvoerder van de vakbond Union 4 You.

Union 4 You heeft daarom een stakingsaanzegging ingediend, maandag 6 september. Die dag vertrekt er rond 12.30 uur een collectieve mars aan het Centraal Station, richting de Wetstraat. De vakbond zal ook actie voeren bij het kabinet van federaal minster van Volksgezondheid Frank Vandenbroecke (Vooruit). De verpleegkundigen zijn niet van plan hun patiënten in gevaar te brengen. Wie niet ter plaatse kan komen zal daarom op de werkplek een symbolische actie houden, deze filmen en verspreiden via sociale media.

'We zien het licht aan het einde van de tunnel nog niet'

Iris Simon werkt sinds zes jaar op de intensieve zorgen van de Iris Ziekenhuizen Zuid. Hoewel de wereld buiten het ziekenhuis steeds verdere versoepelingen doorvoert, mogen patiënten in het ziekenhuis slechts één bezoeker per keer ontvangen. Dat kost soms wel wat tijd om daarover te communiceren met de families. “Deze ochtend nog vroeg iemand ons of corona een ernstige ziekte is. De media hebben er uitgebreid over bericht, het is voor ons dan ook een beetje frustrerend dat we het nog uit moeten leggen.”

Heel wat patiënten die nu op de afdeling van Simon binnen worden gebracht, zijn dertigers of veertigers die niet zijn gevaccineerd. “Er zijn mensen die geïsoleerd leven en daarom niet zijn gevaccineerd, maar die zijn in de minderheid. Vaker wantrouwen ze het vaccin omdat het volgens hen te snel gefabriceerd is, of omdat ze bijwerkingen vrezen. Sommige mensen zijn bang voor represailles van de overheid omdat ze hun papieren niet op orde hebben. De patiënten die zelf tegen het vaccin zijn, gaan de hele tijd met ons in discussie waardoor ze heel veel tijd vragen.”

“Psychologisch is het moeilijk voor ons dat we nog steeds het licht aan het einde van de tunnel niet zien. Heel wat collega’s zijn op vakantie geweest, maar dat is niet genoeg: we hebben structureel meer mensen nodig. We zijn de hele tijd aan het reorganiseren, telkens moeten we nadenken hoe we het extra werk gaan verdelen. We werken samen met andere ziekenhuizen en doen soms transfers van patiënten vanwege het personeelstekort."

"We zijn moe, maar niet wanhopig. We hebben veel werk, maar onze chef ondersteunt ons goed. Helaas zijn de interimkrachten die ons eerder bijstonden, inmiddels allemaal ergens aangenomen. Als iemand uit ons team ziek wordt, dan wordt het heel ingewikkeld. Een mobiel team dat kan inspringen, dat zou goed zijn.”

“We zijn klaar voor de vierde golf, maar we hebben er geen zin in. We weten wat het inhoudt. Het zal niet meer zo zijn als de eerste golf. Corona heeft ons doen inzien hoe belangrijk het salaris en werkomstandigheden zijn. Voor ons én de aantrekkelijkheid van het beroep. Als alle mensen die voor ons hebben geapplaudisseerd, ook naar onze betogingen komen, zou dat heel tof zijn.”

'We hebben meer erkenning en geld nodig, maar krijgen het tegenovergestelde'

Geraldine Bouquelle werkt al negentien jaar op de dienst intensieve zorgen in de Europaziekenhuizen. Ze is gevaccineerd en op vakantie geweest, zoals de meeste collega’s. Toen ze terugkwam was de werkdruk er nog altijd. De helft van de patiënten op de afdeling intensieve zorgen bestaat vandaag uit coronapatiënten. “Normaal hebben ze acht bedden, maar dat is in het verleden al regelmatig opgetrokken. Over twee weken zijn we onze extra hulp kwijt, dan gaan de collega’s van de palliatieve zorgen weer aan de slag op hun afdeling. Op dit moment zijn er vier mensen ziek in onze ploeg van 32. We zijn met te weinig en we zijn moe.”

“Ik vrees voor de tijd die nog komt. We zien heel wat patiënten binnenkomen die niet gevaccineerd zijn. Ik woon buiten Brussel en daar komt het einde langzaam in zicht. Maar in Brussel nog niet, daar komt zeker nog een vierde golf. Psychologisch is het lastig dat er patiënten binnenkomen bij wie de ziekte had kunnen worden voorkomen. Ook willen ze niet altijd meewerken, net als de familie. Sommigen geloven niet dat het om een ernstige ziekte gaat.”

“In maart 2020 wisten we nog niet wat het was en deden we gewoon ons werk. Ook in de tweede golf hadden we nog energie. De derde golf werd echt heel erg moeilijk. We hebben veel overuren gedaan en op het einde konden we het haast niet meer volhouden. We hebben allemaal ook een familie en kinderen die we af en toe willen zien.”

We blijven ons werk doen, we doen het met ons hart, maar de omstandigheden zijn niet optimaal. We zien niet waar het geld uit het Zorgpersoneelsfonds (1 miljard euro, vrijgemaakt in 2020, JP) naartoe gaat. Daarnaast zijn de premies voor gespecialiseerde verpleegkundigen afgeschaft (IFIC heeft in samenwerking met de sociale partners nieuwe functieclassificaties ontwikkeld. Deze methodologie heeft geleid tot de afschaffing van bepaalde premies voor gespecialiseerde verpleegkundigen, JP).

Maandag 6 september gaan we staken op initiatief van de vakbond Union 4 You. We hebben meer erkenning en geld nodig, maar krijgen het tegenovergestelde.”

'De meeste verpleegkundigen houden het op de intensieve zorg niet lang uit'

Marie Soupeaux werkt negentien jaar in het ziekenhuis Saint Luc. Ze heeft het beroep in die tijd achteruit zien gaan. “Het beroep is een zwaar beroep, als je kijkt naar de criteria voor die beroepen. De nieuwe functieclassificaties van IFIC maakten het nog erger. De meeste verpleegkundigen houden het nog geen tien jaar uit op de intensieve zorg. Daarna verlaten velen het beroep volledig omdat het te zwaar is. Het is psychologisch zwaar en de uren zijn lastig. Ik ben nu 43 maar ik zie mezelf ook niet doorwerken tot 65. Op die leeftijd nog iemand reanimeren, dat gaat niet.”

“De coronacrisis heeft laten zien hoezeer de samenleving ons nodig heeft. De hele bevolking heeft het meegemaakt, want ze is in lockdown gegaan. Tijdens de derde golf hebben een aantal collega’s een burnout gekregen of ze zijn op een andere afdeling gaan werken. Deze mensen kunnen we niet vervangen, want er zijn geen geschikte kandidaten. Hoe minder personeel er rondloopt op de intensieve zorgen, hoe meer kans op complicaties bij de patiënten.”

“Er is wel nog marge voor verbetering. Heel wat taken zouden kunnen worden gedaan door andere mensen. We doen zelf de administratie, de schoonmaak en de boodschap bij de apotheek. We zijn soms echt een soort polyvalente medewerkers.”

“Op dit moment is er bij ons een normale werklast, we accepteren geen extra coronapatiënten meer, want we hebben naar verhouding van andere ziekenhuizen al een groot deel voor ons rekening genomen. Nieuwe patiënten zullen we naar andere ziekenhuizen verplaatsen. De patiënten blijven immers meerdere weken op de afdeling, en ze vragen veel zorg. We moeten bovendien de operaties gaan inhalen die we een jaar lang niet hebben kunnen doen.”

“Ik hoop dat we maandag worden gehoord door minister Frank Vandenbroucke, maar ik vrees ervoor. We willen erkend worden als zwaar beroep en we willen de gevolgen van IFIC bespreken. Het is niet normaal dat iemand met minder ervaring en zonder specialisatie hetzelfde verdient als ik.”