Brussel als draaischijf drugshandel? ‘Criminele netwerken verplaatsen zich constant’

Cocaïnelabs midden in de stad, drugsverdeling vanuit Brussel en verhalen over Colombiaanse praktijken. De politie-invallen van afgelopen week zetten de hoofdstad op de kaart als criminele draaischijf.

Brussel is een hotspot in de Europese drugshandel. Of dat zou je toch kunnen afleiden uit de grootscheepse politieactie die afgelopen week plaatsvond in de hoofdstad. Er werden 144 huiszoekingen uitgevoerd in onder meer Sint-Joost-ten-Node, Ukkel, Sint-Jans-Molenbeek en Haren. 1.100 politiemensen waren betrokken bij het onderzoek en 64 mensen werden aangehouden. Dat gebeurde allemaal in het kader van het Sky ECC-onderzoek, waarbij de politie zich toegang kon verschaffen tot de beveiligde cryptotelefoons van criminelen.

“We ontdekten een nieuwe criminele wereld op het hele Brusselse grondgebied die er tot nu toe in geslaagd was grotendeels onopvallend te blijven,” verklaarde Eric Jacobs, directeur van de federale gerechtelijke politie van Brussel na de actie. Daarna noemde hij Brussel een hub in het distributienetwerk van de Albanese maffia.

Er werden onder meer zes cocaïne-extractielaboratoria opgerold. Een daarvan bevond zich in Haren, de rest in of in de nabije omgeving van Brussel. Op die locaties werden tonnen producten en materialen aangetroffen die vermoedelijk met cocaïne geïmpregneerd waren. Andere producten met cocaïne impregneren is een courante praktijk om drugs de grens over te krijgen, zo zegt Bob Van den Berghe van het Verenigde Naties-bureau voor drugs en criminaliteit. “Het is heel moeilijk om die cocaïne op te sporen, want honden en andere testen reageren daar niet op.”

Aangekomen in Europa moet er een lab aan te pas komen om de cocaïne weer beschikbaar te maken. “Dat is een complex chemisch proces,” zegt Van den Berghe. “En als er iets misloopt bij dat proces, kan dat nare gevolgen hebben wanneer je met dat lab binnen de bebouwde kom zit.” Dat laatste beaamt ook criminoloog Tom Decorte.

Waarom kiezen de clans dan niet voor meer afgelegen locaties, waar de kans op detectie voor hen ook minder groot lijkt? “Die organisaties zijn zeer opportunistisch,” aldus Decorte. “Misschien redeneren ze wel dat men zo'n lab absoluut niet in de stad verwacht. Ze zijn zeker niet gebonden aan afgelegen locaties.”

Decorte pleit al langer voor decriminalisering van drugs. Hij ziet de gevaarlijke labs, maar ook de milieuschade die daarmee gepaard gaat, als een van de vele uitwassen. “We kunnen de ene na de andere organisatie blijven oprollen, ze keren telkens terug. De laatste zeventig jaar is er niet veel veranderd. Je kunt je afvragen of dit de juiste manier is om de drugsproblematiek aan te pakken.”

Aan het hoofd van de organisatie zou een Algerijn hebben gestaan. De bende zou betrokken zijn geweest bij de moord op een Albanees in november vorig jaar in Molenbeek, vermoedelijk een afrekening. De vermoorde Albanees werd zelf ook in verband met een moord gebracht, zo schreven La Capitale en Het Nieuwsblad.Volgens hen werden door de speurders ook gruwelijke beelden teruggevonden op de cryptotelefoons van de verdachten. Er zouden martelingen, onthoofdingen en beelden waarbij lichamen in stukken worden gehakt te zien zijn geweest. Federaal procureur Frédéric Van Leeuw waarschuwde er in De afspraak voor dat Colombiaanse praktijken werden ingevoerd naar ons land.

Antwerpen epicentrum

Maar is Antwerpen dan niet het epicentrum van de Belgische drugshandel? Dat er in een grootstad als Brussel het nodige verbruikt wordt, lijkt evident. Maar dat de hoofdstad ook actief gebruikt wordt als doorvoerhub, is opvallend. “Antwerpen heeft een wereldhaven, natuurlijk wordt langs die weg veel ingevoerd,” zegt criminoloog Tom Decorte. “Maar evengoed worden er drugs ingevoerd via kleinere havens als Zeebrugge of Le Havre.”

Decorte relativeert het beeld van de een of andere stad of locatie als dé hub of hotspot. “Heel Europa en het hele criminele netwerk bestaat uit dat soort hubs. Niet alles kan vanuit Antwerpen verdeeld worden. Daarna zoeken de criminelen gewoon de weg van de minste weerstand. Als ze ergens meer problemen ondervinden, verplaatsen ze zich gewoon.”