Brussel stelt 'onthardingsambtenaar' aan voor groenere openbare ruimte

Brussels minister Elke Van den Brandt (Groen) wil met een aantal maatregelen de vergroening van de openbare ruimte versnellen. Er komt onder meer een onthardingsspecialist binnen Brussel Mobiliteit. Die moet met een multidisciplinair team asfalt, steen en beton meer en meer wegwerken.

Wetenschappers wijzen er al langer op hoe nefast het voor het leefmilieu is om de openbare ruimte te betonneren. De regen wordt dan afgeleid naar het riool, waardoor het risico op overstromingen stijgt en tegelijk het grondwaterpeil zakt. En als bomen en struiken verdwijnen, worden de steden ook echte hitte-eilanden. Bomen, tot slot, houden de stad niet alleen koeler, ze filteren ook het fijn stof uit de lucht.

Dat Brussel er niet goed aan toe is, bleek vorig jaar uit een onderzoek van de Universiteit van Amsterdam. Op basis van satellietbeelden kon worden aangetoond dat Brussel tussen 2003 en 2016 maar liefst veertien procent groene ruimte is kwijtgespeeld. Dat is één procent per jaar.

De Brusselse regering wil die tendens omkeren en de versteende omgeving weer, zoveel als mogelijk, vergroenen. Minister Elke Van den Brandt (Groen): “Elke vierkante meter verharding zou in vraag moeten worden gesteld,” zegt ze. “Van gevelgroen, tot voortuintjes, straatbomen, parklets (omgevormde parkeerplaatsen), pocket parks (kleine parkjes) en échte groene pleinen, alles is mogelijk. The next big thing is a lot of small things. Onze straten dienen op grote schaal te worden onthard en aangeplant.”

“We zien dat groen in ontwikkelingsprojecten zelden een A-positie krijgt,” voegt ze daaraan toe. “Het wordt als minder belangrijk beschouwd. Dat moet anders.”

Concreet zal er een onthardingsspecialist komen binnen Brussel Mobiliteit, zoals de stad Gent die ook al heeft. De ambtenaar zal er in alle projecten voor de heraanleg van de openbare ruimte op toezien dat minstens vijftien procent van de versteende omgeving weer doorlaatbaar wordt en, zo mogelijk, aangeplant wordt.

De ambtenaar krijgt een multidisciplinair team achter zich van landschapsarchitecten, ecologen en waterdeskundigen. De bedoeling is dat de ambtenaar meteen de slag kan gaan met quick wins.
Het kan gaan van plantvakken bomen vergroten, overgedimensioneerde kruispunten ontharden en beplanten, bomen aanplanten in restruimtes tot parklets of pocket parks aanleggen.

Tweeduizend bomen per jaar

De Brusselse regering trekt daar 2 miljoen euro voor uit.

Het gaat hierbij niet alleen om nieuwe projecten. Ook voor eerder aangelegde pleinen zal onderzocht worden of die niet à rato van vijftien procent vergroend kan worden. Voor het Flageyplein is dat onderzoek zelfs al gebeurd en kan die ontharding er op vrij korte termijn al komen. Parallel hiermee is er ook een plan om het aantal bomen in de stad op te krikken. Zo moeten er elk jaar tweeduizend bomen bijkomen. Deze winter heeft Brussel Mobiliteit al 1.150 bomen geplant. Die inspanning zal volgend jaar en in 2023 opgedreven worden.

Tot slot worden ook de lokale besturen aangemoedigd, via de investeringssubsidies voor de heraanleg van de openbare ruimte, om de stad voluit te vergroenen.