De hottentottenvilla, een nuttige parasiet

Deze vrij zeldzame wolzwever gedijt goed in de stad, zeker als er zand in de buurt is, zoals op opgespoten terreinen of industriële friches.

Zoals veel andere vliegensoorten heeft de hottentottenvilla het jasje aan van een wesp of een bij, waarmee hij oppervlakkig gezien verward kan worden. Daarmee kan hij zijn vijanden afschrikken. Het is wat biologen mimicry noemen.
Deze wolzwever is nochtans zelf ook niet van de liefste. Als de larves uit de eitjes komen, gaan ze op zoek naar een gastheer. Ze boren een gaatje in de rupsen van nachtvlinders om daar te gaan groeien alvorens ze uitbreken. Het zijn echte parasieten.

Ook uniek: de vrouwelijke hottentottenvilla heeft een klein zandkamertje in haar lijf, aan het uiteinde, naast het geslachtsorgaan. Daarin bewaart ze zandkorreltjes. Die gaan mee bij het eileggen en moeten ervoor zorgen dat de eitjes niet aan elkaar plakken.

De landbouwindustrie is intussen geïnteresseerd geraakt in dit soort parasitaire wolzwevers. Een ander lid van het genus van de villa’s parasiteert bijvoorbeeld op de dennenprocessierups, en zou zo die woekerende rups kunnen bestrijden. Verder is de hottentottenvilla ook een goede bestuiver.

Waar deze vlieg zijn opmerkelijke naam vandaan heeft, blijft een raadsel. De vooraanstaande Zweedse bioloog Carl Von Linné gaf hem al de naam hottentottenvlieg. En ‘hottentot’ had toen, in de achttiende eeuw, al een denigrerende, racistische, betekenis. Ook andere dieren krijgen die naam toebedeeld, zoals een schorpioenensoort, maar waarom is niet duidelijk. Later zou de Italiaanse entomoloog Paolo Lioy deze wolzwever bij het genus van de villa’s indelen, waarvan er vandaag een vijftal soorten te vinden zijn in ons land.