De koekoeksbij, die plunderende parasiet

De honingbij, die kent iedereen. En een beetje dierenliefhebber beseft ook dat er nog eens honderden wilde bijensoorten rondzoemen in ons land. Maar wist u dat er ook koekoeksbijen zijn?

De gewone sachembij, de tuinhommel, de akkerhommel, de weidehommel, de tweekleurige zandbij, de zesvlekkige groefbij, de viltvlekzandbij en de gehoornde metselbij: we werden een beetje duizelig toen we de lijst raadpleegden van bijen die op 21 maart in Brussel werden waargenomen (hommels zijn ook bijen, jawel).

Bovenstaande opsomming is maar een greep uit de lijst voor die dag. Om maar te zeggen: er zijn ontiegelijk veel wilde – en doorgaans solitaire – bijen in Brussel. In die mate dat de Josaphat-site met zijn ruim 120 bijensoorten zelfs een nationale hotspot is.

Die wilde soorten zijn erg belangrijk: net door de grote variatie en vaak ook specialisatie raakt ook een breed palet aan bloemen en teelten bestoven. “De honingbij is ook maar de kip onder de bijen,” legt Wouter Dekoninck van het Museum voor Natuurwetenschappen uit. “Daarnaast heb je nog alle andere vogels en de honingbij kan lang niet alle soorten bevruchten.”

Maar hoe zit dat nu met die koekoeksbij? Dat is een groep van verschillende bijensoorten die exact doen wat u al vermoedde: het nest van een andere bij opzoeken en er een ei in leggen dat eerder uitkomt dan de eieren in het gastnest. De jonge koekoeksbijen doden vervolgens de larven van de gastheer en doen zich te goed aan de aanwezige voedselvoorraad.

Dé koekoeksbij bestaat daarbij niet en de groep kan zelfs nog eens onderverdeeld worden in subgroepen. Zo zijn met name de wespbijen – die als twee druppels water op een wesp lijken – parasitaire bijen. Ook de bloedbijen, die vaak zwartrood van kleur zijn, gaan op dezelfde manier te werk.

De voorbije maand werden alvast in het Zoniënwoud en op de Josaphat-site koekoeksbijen waargenomen.