'Een plek als Brussel is misschien de redding voor de eikelmuis'

Een forse muis met zwart ‘Zorromaskertje’ om de ogen, die probleemloos tegen ruwe verticale wanden van gebouwen kan oplopen en bij gevaar haar staart ‘loslaat’? Maak voor ze in winterslaap gaat kennis met de eikelmuis, géén Pixar-uitvinding.

De eikelmuis – van kop tot pluimstaart 25 à 30 centimeter lang – staat op de Vlaamse Rode Lijst omdat ze intussen zo zeldzaam is geworden. Toch overleeft de soort nog op een paar plekken in de noordoostelijke hoek van Brussel, en ook langs de Brusselse Ring.

Goedele Verbeylen, wetenschappelijk medewerkster bij Natuurpunt, is sinds twee jaar met een onderzoek naar de Brusselse eikelmuizen bezig. “Wij proberen meer over hen te weten te komen, zodat we ze hopelijk beter kunnen beschermen.”

“Ze zitten graag in dicht struikgewas, en dat is er vaak langs snelwegen en spoorwegbermen”, legt Verbeylen uit. “In landbouwgebied in Vlaanderen is dat er steeds minder, en de eikelmuis durft zich niet op kale akkers te wagen. De resterende populaties geraken er zo geïsoleerd dat ze niet kunnen overleven.”

Verbonden via spoorwegbermen

“Plekken als Brussel zullen misschien de redding betekenen voor soorten als de eikelmuis", zegt Verbeylen. "In het (afgesloten deel van het Moeraske, red.) Walckierspark in Schaarbeek zit bijvoorbeeld een redelijke populatie eikelmuizen, net als in het (nu nog eveneens afgesloten, red.) Mediapark achter de VRT, en andere kleine plukjes groen zoals het Parkway/E40-bosje."

"Vermoedelijk zijn de populaties in die bosjes onderling verbonden via de bermen langs het spoorwegnet, de E40 en de Brusselse Ring. Op zuidelijke hellingen van spoorwegbermen of snelwegen kan de eikelmuis zich tegoed doen aan insecten die zich daar thuis voelen.”

De schuwe superheldin houdt een lange winterslaap. Rond deze tijd van het jaar beginnen de volwassen exemplaren aan hun tukje. Ook daar kan het wonen in de stad een invloed hebben, vermoedt de experte. “Misschien doen eikelmuizen in de grootstad het beter omdat het er door het hitte-eilandeffect warmer is, waardoor ze mogelijk een kortere winterslaap houden en zich dus ook sneller voortplanten.”