Klimaatplan Stad Brussel: kleiner wagenpark en trein voor reizen onder de zeven uur

De Stad Brussel heeft haar Klimaatplan voorgesteld. Vierhonderd concrete acties moeten de stad klimaatneutraal maken tegen 2050. Maken onder meer deel uit van het plan: gebouwen zoveel mogelijk isoleren, grond doordringbaar maken zodat overstromingen worden voorkomen, eco-crèches, en detectiesystemen om waterlekken op te sporen.

Een van de grootste uitdagingen wordt het isoleren van de gemeentelijke gebouwen. Een vierde is al goed geïsoleerd, nog eens een vierde zal aangepakt worden door het gewest en een vierde zal geïsoleerd worden als onderdeel van dit Klimaatplan. Er blijft nog een vierde over, dat zeer moeilijk isoleerbaar is omdat het geklasseerd erfgoed is, legt Brussels schepen van Klimaat Benoit Hellings uit. "De meest energie-intensieve gebouwen zijn al gerenoveerd. Nu is de moeilijkheid: hoe gaan we de gebouwen renoveren die beschermd zijn?"

Een ander belangrijk punt is de manier waarop de gemeente overstromingen wil voorkomen, eveneens onderdeel van het Waterbeheerplan. Daarbij wil Stad Brussel 250.000 m² ondoordringbare grond dat hogerop ligt doorlatend maken of afkoppelen van de riolering zodat het niet meer ‘naar beneden’ kan stromen. De gemeente viseert daarvoor het Koning Boudewijnstadion, de Gemeentelijke basisschool Emile Bockstael, basisschool Magnolia, Koningin Astridschool, het NEO-project, Prins Leopoldsquare, Trademart, de Primerose-club, het Universitair Ziekenhuis Brugman en de Lakense Haard.

Ecologische voetafdruk

Overigens komt er voor de Brusselse burgers een berekeningsmethode om de eigen ecologische voetafdruk te berekenen. Er komt ook een warmtekaart die warmteverlies in kaart brengt, zo ziet de Brusselaar waar het goed of slecht geïsoleerd is.

Daarnaast zullen 70 gebouwen van de gemeente 100 procent met LED-lampen worden verlicht, worden er detectiesystemen geïnstalleerd in alle publieke gebouwen om waterlekken te kunnen opsporen, zullen er per nieuwgeboren Brusselaar symbolisch acht bomen worden geplant en wil de gemeente 10 hectare creëren voor stadslandbouw.

Eveneens moet een warmtenet worden ontwikkeld en wil de gemeente de afvalwarmte van de verbrandingsoven terugwinnen. Stad Brussel wil bovendien bij handelaars het gebruik van kraantjeswater (waarbij je zoals in Frankrijk een karaf water gratis kan bestellen) aanmoedigen.

Kinderen en eigen diensten moeten mee

Ook kinderen worden betrokken bij het plan. In de gemeentescholen zullen ze meer vegetarische maaltijden krijgen en de menu's zullen aangepast worden. "We willen werken aan de voedselverspilling. We merkten dat de kinderen de maaltijden niet eten als ze die niet lekker vinden, daarom willen we werken aan de menu's," zegt Hellings. Ook wil de gemeente inzetten op eco-crèches, die tegen 2030 volledig moeten overschakelen op herbruikbare luiers en ook volledig bio- en lokale voeding moeten gebruiken.

Bij de diensten zelf zouden medewerkers voor een reis van minder dan 7 uur de trein moeten nemen in plaats van het vliegtuig en wil de gemeente het wagenpark met 20 procent verminderen. Ook moet er een burgerraad komen om het klimaatplan te monitoren en wil de gemeente een ‘raad van toekomstige generaties’ oprichten.

Op vlak van mobiliteit hoopt de gemeente dat 15 procent van de verplaatsingen in Stad Brussel tegen 2030 met de fiets gebeuren, 30 procent te voet en 30 procent met het openbaar vervoer.

Klimaatneutraal

De vierhonderd maatregelen moeten de stad klimaatneutraal maken tegen 2050, maar tegen 2030 wil de gemeente al 55 procent minder broeikasgassen uitstoten. Twee derde van de maatregelen zijn al aan de gang, verduidelijkt Benoit Hellings. Het plan werd vorige week goedgekeurd door het schepencollege en passeert komende maandag in de gemeenteraad.

“Het was steeds dezelfde frustratie op de internationale Klimaatconferenties (COP), er worden al lang geen concrete resultaten geboekt. Deze vierhonderd acties zijn wel concreet en moeten ons op weg helpen," zegt Hellings. "De klimaatbetogingen hebben bovendien op Brussels terrein plaatsgevonden, we moeten daar dus een antwoord op hebben."

De oorlog in Oekraïne heeft de klimaattransitie wel enigszins versneld. “De hoogdringendheid is nog groter geworden met de oorlog in Oekraïne en de energiecrisis en de koopkrachtcrisis die daarop volgen," zegt Hellings.

Burgemeester Philippe Close (PS) hoopt ook vooral nog in te zetten op 'chrono-urbanisme', of hoe infrastructuur door verschillende actoren op verschillende manieren ingezet kunnen worden. Zo wil de gemeente in het nieuwe administratieve centrum Brucity 350 plaatsen voorzien voor studenten als studeerplek.

“Sommige van de projecten zijn pilootprojecten, we proberen dingen uit zoals bijvoorbeeld de 'wollekes' (wollen dekens die werden uitgedeeld aan horecazaken zodat terrasverwarmers niet aan hoeven, red.), want in deze tijden terrassen verwarmen is niet meer verantwoord. Maar we willen niet verbieden, we willen vooral oplossingen zoeken," aldus de burgemeester.

"Het kunnen misschien kleine acties lijken, maar samen kunnen ze echt interessant zijn. We moeten allemaal werken aan het klimaat.”