Openbare eikeloogst in Zoniënwoud: 'Onze bomen zijn in trek in heel Europa'

Zondag 16 oktober vindt in het Vlaamse deel van het Zoniënwoud een eerste eikelraapactie plaats voor het publiek: iedereen is welkom om samen tot 6 ton eikelnootjes te rapen. “Daarmee kan je 600 hectare bos aanplanten,” zegt zadenspecialist Willy Verbeke van Natuurinvest, verbonden aan het Arboretum van Tervuren.

Wat is de bedoeling van de actie?
Dit jaar hangen er uitzonderlijk veel eikels aan de bomen. Dat gebeurt tegenwoordig maar om de drie jaar, we noemen dat een mastjaar. De andere jaren hebben we er bijna geen. Die eikels zijn nu aan het vallen, dus we hebben erg veel zaad voor nieuwe bomen. In 2020 raapten onze boswachters alleen al 4,1 ton eikels en in 2018 zelfs 5,5 ton. De bedoeling is om dit jaar het record te breken, met de hulp van vrijwilligers.

Hoeveel nieuwe bomen kan je kweken met bijna zes ton eikels?
Eén eikel weegt ongeveer 5 gram. Met de 4,1 ton uit 2020 hadden we normaal gesproken 850.000 eikels. Als je weet dat je ongeveer 2.000 bomen nodig hebt voor 1 hectare bos, zou je daarmee tot 425 hectare kunnen aanplanten. Met zes ton is dat 600 hectare. We zullen een deel van de gekweekte bomen zelf gebruiken, en een deel gaat naar andere bossen in Vlaanderen en de rest van Europa.

Waarom is er zoveel interesse in de eik?
Zowel de zomer- als wintereik zijn in vergelijking met andere boomsoorten behoorlijk resistent aan droogte en hitte, en ook goed tegen bosbranden. Daarom is er veel interesse van boomkwekers, ook in het buitenland. In het Zoniënwoud staan grote, goed ontwikkelde, gezonde bomen. De zaadbestanden in Tervuren en Groenendaal zijn internationaal bekend.

Zeker naar de wintereik is de vraag hoog in Europa: kwekerijen kunnen soms niet volgen, zeiden boswachters deze zomer. Is dit soort acties genoeg om dat op te lossen?
De raapactie gaat alleen over de zomereik, want er is veel minder wintereik. Die maakt nog minder zaad dan de zomereik en de bomen staan bij ons in een kleinere, afgebakende zone van maar 4 hectare. We voorzien volgende week een aparte eikelraapactie met een school uit Tervuren voor de wintereik. De zomereik is even klimaatresistent als de wintereik. Hij herpakt zich zelfs sneller na periodes van droogte. En hij is in grotere aantallen voorhanden.

De boswachters spanden al netten om de eikels op te vangen. Deze zomer zijn de braamstruiken al gesnoeid om eikels op de grond te vinden. Mensen zijn zondag welkom om de eikels netjes in bakjes te verzamelen. Daar kan controle op komen.

Zodat niemand een eikel steelt?
Nee, zodat boomkwekers weten dat de eikels wel degelijk uit het Zoniënwoud komen.

De actie start zondag aan de toegangspoort van het Arboretum in de Eikestraat in Tervuren, ter gelegenheid van de Dag van het Zoniënwoud.