Schepen Anderlecht over nieuw afvalbeleid: 'Straten zijn het vuilst op dag van ophaling'

Het is exact een maand geleden dat het nieuwe afvalophaalplan in Brussel in werking trad. In Anderlecht verloopt het tot nu toe redelijk goed, al is er nog veel ruimte voor verbetering in het afvalbeleid, zegt Anderlechts schepen van Netheid Allan Neuzy (Ecolo). Zo pleit hij voor ondergrondse containers en meer initiatieven voor zero waste.

Een maand geleden is het nieuwe afvalophaalplan ingevoerd. Hoe verloopt dat in Anderlecht?

Allan Neuzy: "Het is nog te vroeg om na een maand het beleid al te evalueren, maar we merken wel een aantal zaken op. Voor Anderlecht is er gelukkig geen verandering in de ophaalfrequentie. De witte zak wordt nog altijd twee keer per week opgehaald. Al worden de zakken nu wel op andere dagen opgehaald. Dat zorgde wel al voor problemen, maar dat is normaal. Het duurt altijd even vooraleer mensen hun gewoonten aanpassen."

"Daarnaast zijn er wat problemen geweest met de bedeling van de nieuwe kalenders, maar Net Brussel gaat nu ook van deur tot deur om er zeker van te zijn dat iedereen deze ontvangen heeft. Er was ook veel communicatie via sociale media. De situatie op het terrein is nu wel al een pak beter dan twee weken geleden."

Volgen de inwoners de nieuwe regels in verband met de oranje zak?

Neuzy: "We kunnen dat natuurlijk niet helemaal controleren, maar we zien wel een toename van het aantal burgers dat sorteert, doordat de oranje zak verplicht is. We zien duidelijk minder witte zakken."

Een veelgehoorde klacht is dat de oranje zakken niet altijd gemakkelijk verkrijgbaar zijn in winkels. Merkt u dat ook in Anderlecht?

Neuzy: "Ik ben op de hoogte van het probleem, maar ik heb nog geen klachten of vragen van inwoners daarover ontvangen. Wel zijn er te weinig oranje bakken beschikbaar geweest. Dat is niet verplicht in Anderlecht, dus het is geen halszaak. Al is het wel een aandachtspunt, want met de oranje bakken is er minder overlast door ongedierte."

U spreekt over ongedierte. Ook dat is een van de kritieken op de oranje zak: die wordt slechts één keer per week opgehaald, wat voor geurhinder en ongedierte kan zorgen. Zeker nu het zo warm is.

Neuzy: "Het is begrijpelijk dat dit gepaard kan gaan met geurhinder, vooral bij warm weer. Ook daarom zijn de oranje bakken nuttig om de overlast te beperken. Wel hebben we in Anderlecht mini-recyparken, een mobiel containerpark dat het hele jaar door op regelmatige basis aanwezig is op verschillende locaties in de verschillende wijken. We denken eraan om daar ook een compost te organiseren, die complementair is aan de wekelijkse ophaling van de oranje zak."

Heeft u het gevoel dat het beter gesteld is met de netheid in Anderlecht?

Neuzy: "Het is nog wat vroeg om te evalueren, we zien dat de gewoonten van de mensen stilaan wel veranderen. Naast het huishoudelijk afval is er natuurlijk ook de impact van de handelaars. In principe mogen zij geen witte zakken gebruiken en moeten ze zakken of containers gebruiken die aan een contract verbonden zijn, met Net Brussel of een andere erkende operator. Toch zien we nog al te vaak dat handelaars toch witte zakken gebruiken, vaak niet gesorteerd en ook regelmatig nog op de verkeerde dag buiten zetten. Bij hen volstaat het niet om een nieuwe ophaalkalender te bezorgen. Er moet absoluut meer gecontroleerd worden."

"Sinds de hervorming merk ik wel een extra inspanning van Net Brussel. Het is verbeterd met de netheid in Anderlecht, maar de straten zijn nog altijd het vuilst op de dagen dat de vuilniszakken worden opgehaald. Afval trekt afval aan, dat is een gekend fenomeen. Er zijn nochtans wel alternatieven."

Wat stelt u dan voor?

Neuzy: "Containers, ondergronds waar mogelijk, zijn een deel van de oplossing volgens mij. We hebben het voordeel in Anderlecht dat er een vijftal appartementencomplexen zijn die zo’n containers hebben, voorbehouden voor de bewoners weliswaar. Er staan nog een dertigtal nieuwe immo-projecten op de planning die ook van containers voorzien zullen zijn."

"Zulke containers zou je ook in bepaalde dichtbevolkte wijken kunnen plaatsen. Ik begrijp dat je dat niet meteen voor de hele regio kan doen, want dat zorgt ook voor veel operationele aanpassingen bij Net Brussel. Ze hebben wel een studie lopen om de ondergrondse containers te integrereren in hun dienstverlening. Vergeet niet dat Net Brussel jarenlang gebrekkig beheerd werd, nu uit een dal aan het klimmen is. Met clean.brussels is er nu ook eindelijk een lange termijnstrategie, waar deze hervorming van de vuilnisophaling een eerste noodzakelijke stap in is."

Kunnen die containers dan niet weer sluikstorters aantrekken?

Neuzy: "Ja, dat zien we nu ook al bij glascontainers bijvoorbeeld. Er is dus sowieso een risico op sluikstorten, maar dan zou het wel meer gecentraliseerd zijn. Nu wordt er op heel wat verschillende plaatsen afval gedumpt en is het erg gedecentraliseerd. De kans is groter dat afval rond een container wordt gedumpt. Dat maakt het ook makkelijker om een strategie te ontwikkelen om het tegen te gaan, bijvoorbeeld door camera’s te plaatsen en mensen er te sensibiliseren."

"Bovendien loop je met containers geen risico dat dieren de vuilniszakken kapotscheuren. Ook is er minder overlast door stakingen van vuilnisophalers en zouden de straten minder vuil ogen."

Anderlecht, en breder Brussel, heeft vaak het imago van ‘vuile stad’. Terechte kritiek?

Neuzy: "Je ziet dat ook wel in andere grote steden, als Antwerpen, Charleroi en Luik. Maar het klopt dat Brussel er heel vuil kan bijliggen. Vooral de vuilniszakken op het trottoir dragen daaraan bij. In Watermaal-Bosvoorde is het bijvoorbeeld verplicht om vuilnisbakken te gebruiken, wat al een pak properder oogt. In Anderlecht hebben we dat nog niet verplicht, maar inwoners kunnen wel een gratis vuilnisbak krijgen."

"Ik heb wel de indruk dat het beter gesteld is met de netheid in de straten. Er waren lange tijd heel wat interne problemen bij Net Brussel, maar daar zijn ze nu wel op de goede weg. Al hebben burgers dat gevoel nog niet."

"Het is ook gewoon vuil in de straten, omdat er te veel afval is. Dat stijgt ook jaar na jaar en wordt onhoudbaar. We kopen ook meer dingen die vaak sneller kapotgaan en dan moeten wegsmijten. De wegwerpcultuur moet aan banden gelegd worden, door in te zetten op zero waste."

Zet Anderlecht in op zero waste?

Neuzy: "We hebben bij alle mini-recyparken bijvoorbeeld wel een ‘gratis markt’ georganiseerd. Daar kunnen inwoners dingen doneren en ophalen die wel nog in goede staat zijn. We willen hier nog meer op inzetten, maar belangrijke hefbomen om de wegwerpcultuur tegen te gaan, zitten op andere beleidsniveaus; zoals statiegeld voor blikjes en flesjes, of de strijd tegen geplande slijtage."