Autovrij Ter Kamerenbos: voorstanders zijn vaak jonger, wonen centraler en fietsen veel

Onderzoekers van de VUB en de ULB lanceerden een enquête om de wensen rond de mobiliteitssituatie in het Ter Kamerenbos in kaart te brengen. Vooral de persoonlijke situatie van de respondenten bleek een voorspellende factor voor hun voorkeur met betrekking tot een al dan niet autoluw Ter Kamerenbos. “Oudere mensen willen het park vaker volledig openlaten voor het verkeer.”

In samenwerking met het Brussels Studies Institute lanceerden onderzoekers van de VUB en de ULB een enquête om de voorkeuren voor het gebruik van het bos in kaart te brengen. De rondvraag werd gelanceerd tussen 27 november en 7 december 2020 en omvatte vragen over het huidige gebruik, de wensen voor de toekomst, mobiliteitsgewoontes, leef- en werksituaties en het gebruik van groene ruimtes. De onderzoekers ontvingen 7.252 geldige antwoorden.

Op basis van de voorkeuren werden de respondenten in drie groepen ingedeeld: Allow Traffic, waarbij het verkeer volledig wordt toegelaten; Middle Ground, waarbij het verkeer gedeeltelijk wordt toegelaten, bijvoorbeeld op bepaalde plaatsen of op bepaalde momenten; en Ban Traffic, waarbij het verkeer volledig verboden wordt. Elke groep telde minstens 1.800 respondenten. Over de grootte van de verschillende groepen wijden de onderzoekers niet verder uit omdat die gegevens moeilijk interpreteerbaar en daarom misleidend zouden kunnen zijn.

“Het onderzoek had niet tot doel een antwoord te geven op de vraag welke opzet van het park de meeste publieke goedkeuring geniet omdat we de kwestie niet tot een zwart-witbeeld wilden reduceren,” aldus onderzoeker Nicola da Schio. “Onze steekproef is vooral geschikt om de profielen van mensen met verschillende voorkeuren voor het park te bestuderen."

Eerste kroon

De resultaten tonen vooral een spanningsveld tussen aandacht voor een goede doorstroming van het verkeer enerzijds, en het recreatieve gebruik van het park anderzijds. Opvallend is dat de respondenten van Allow Traffic gemiddeld het oudst zijn, met een gemiddelde leeftijd van 50 jaar oud. In deze groep zijn gepensioneerden en ondernemers relatief sterk vertegenwoordigd, met respectievelijk 15 en 29 procent.

Allow Traffic-respondenten wonen of werken ook vaker in gemeenten die verder van het centrum liggen. Slechts 21 procent woont in de centrale gemeenten van de regio. Ze maken vaker gebruik van eigen gemotoriseerd vervoer: 90 procent geeft aan minstens één keer per week gebruik te maken van individueel, gemotoriseerd vervoer, 67 procent doet dat meer dan vijf keer per week. 21 procent geeft aan minstens één keer per week de fiets van stal te halen.

Bijna het omgekeerde geldt voor de Ban Traffic-groep: de respondenten zijn het jongst, met een gemiddelde leeftijd van 41 jaar oud, en wonen vaker in de centrale gemeenten: 62 procent woont in de Vijfhoek en de eerste kroon. Respondenten in deze groep gebruiken ook veel vaker de fiets: 76 procent geeft aan minstens één keer per week de fiets te gebruiken. Bijna de helft van de respondenten gebruikt de fiets minstens vijf keer per week. 31 procent geeft aan minstens één keer per week gebruik te maken van eigen, gemotoriseerd vervoer.

Regelmatige gebruikers van het openbaar vervoer waren globaal ondervertegenwoordigd in de steekproef, geven de onderzoekers aan. De middelste groep (Middle Ground) nam voor alle ingestelde parameters tussenliggende waarden aan.

Politieke keuze

De onderzoekers legden de resultaten vrijdag voor aan de vertegenwoordigers van de gemeenten en van de regio om te laten zien welke groepen waarschijnlijk zullen profiteren of verliezen bij mogelijke beslissingen over het park.

Da Schio: “Wij hopen dat deze studie meer nuance in het debat brengt. Wij hebben kunnen aantonen dat de woon- werksituatie, afhankelijkheid van verkeersmiddelen en de toegang tot groenvoorzieningen een heel bepalende rol spelen. De beslissing over het Ter Kamerenbos moet dus deel uitmaken van een bredere discussie over en onderzoek naar groenvoorziening en vervoer in de stad.”

Eerder werd door de stad Brussel reeds een studiebureau aangesteld om de impact van een autoluw Ter Kamerenbos op de ruime regio in kaart te brengen. De VUB- en ULB-onderzoekers namen reeds contact op met het studiebureau om hun resultaten met elkaar te delen. Zelf formuleerden de onderzoekers geen politieke aanbevelingen. “Wij wilden vooral belichten welke verschillende profielen in dit debat bestaan. In een volgende stap is het aan de politiek om een keuze te maken,” klinkt het nog.