Buitenlandse wagens niet beboet in lage-emissiezone

Omdat de administratie niet over de technische gegevens beschikt van buitenlandse voertuigen, moeten zij zich vooraf registreren, met opgave van de Euronorm. Wie dat niet doet - vorig jaar registreerde zich slechts drie procent van de buitenlanders - riskeert een boete van 150 euro.

Maar in de praktijk ontsnappen buitenlanders aan elke boete. “Dat komt omdat er volgens de huidige EU-regels geen persoonlijke gegevens van de eigenaar van het voertuig uitge­wisseld worden tussen lidstaten. Dat gebeurt alleen bij kwesties die te maken hebben met verkeersveiligheid, overdreven snelheid bijvoorbeeld,” zegt Sarah Hollander van Leefmilieu Brussel.

De Brusselse overheid lobbyt dan ook bij de EU om de uitwisseling van gegevens uit te breiden tot de handhaving van de LEZ-normen. Ook probeert ons land bilaterale akkoorden af te sluiten. Ondertussen is er al zo’n akkoord met Nederland en ook een gedeeltelijk akkoord (alleen de persoonsgegevens, niet de technische) met Frankrijk. Maar op de concrete toepassing van die akkoorden in Brussel is het nog even wachten.

Mobiel team

Een andere oplossing zouden mobiele controleploegen zijn, zegt Hollander. “Een mobiel team met een camera aan boord kan aan de hand van de nummerplaat meteen verifiëren of een buitenlandse wagen geregistreerd is. Zo niet, dan kan de ploeg de auto tegenhouden en de papieren controleren. De boete kan eventueel onmiddellijk geïnd worden.”

Maar deze - zeer arbeidsintensieve - mobiele controle vergt een regeringsbeslissing. De vorige Brusselse regering vond het echter geen prioriteit en ook de huidige coalitie repte er niet over in het regeerakkoord.

Nochtans is het belangrijk dat binnen- en buitenlandse voertuigen op dezelfde manier behandeld worden, zegt Michel Maus, professor fiscaal recht aan de VUB. “Belgen die nu een boete krijgen, zouden ongelijke behandeling kunnen aanvoeren. Daarmee kan het hele boetesysteem op de helling komen.”

Volgens de professor is de LEZ-wetgeving op zichzelf niet discriminatoir. “Men kan dan ook geen beroep doen op het gelijkheidsbeginsel in de Belgische grondwet.” Maar er schort wel iets aan de uitvoering van de wet, aldus Maus.

“Hiervoor biedt het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens een kapstok. Dat erkent het eigendomsrecht van de burger, een recht dat de overheid alleen kan schenden, bijvoorbeeld door het heffen van een boete, als er een wettelijk grondslag is. Maar het verdrag bevat ook een non-discriminatiebeginsel: lidstaten mogen bij de uitoefening van de mensenrechten niet discrimineren.”

Dat ook de Brusselse politie in theorie controlebevoegdheid heeft, zoals Leefmilieu Brussel stelt, doet volgens Maus niet ter zake. “De pakkans van één categorie is verwaarloosbaar en dat is problematisch.”

Tussen juli en december 2018 werden 3,2 miljoen unieke voertuigen geflitst, waarvan achttien procent buitenlandse. De LEZ in Brussel gaat vanaf 1 januari overigens een nieuwe, strengere fase in. Dieselauto’s moeten dan minstens Euronorm 4 hebben. Voor benzine­wagens blijft minimaal Euronorm 2 vereist.