Burgerbewegingen: 'Steek tandje bij voor verkeersveiligheid'

Drie burgerbewegingen overhandigen dinsdagavond een pakket met aanbevelingen rond verkeersveiligheid aan minister Elke Van den Brandt (Groen). “Het mag echt wel wat sneller.”

Verkeersveiligheid is een van de thema’s waar bevoegd minister Elke Van den Brandt veel nadruk op legt. Toch vinden de burgerbewegingen Bral, Heroes for zero en Filter Café Filtré dat het beleid een versnelling hoger mag schakelen. Als ‘Het Andere Atelier’ werkten ze daarom “Beyond Vision Zero” uit, een eisenbundel met negen maatregelen.

Vertrekpunt van de drie bewegingen is niet enkel dat het sneller mag, maar ook dat het verkeersveiligheidsbeleid meer kan geïntegreerd worden in andere thema’s als klimaat en de herinrichting van de openbare ruimte.

De negen aanbevelingen:

1. Bouw schoolomgevingen prioritair uit tot hart-zones van een wijk waar kinderen zich op een veilige en aangename manier op eigen kracht kunnen verplaatsen. “Een schoolstraat ’s ochtends en ’s namiddags volstaat niet,” legt Marlies Lenaerts van het Andere Atelier uit. “Daarmee verplaats je het probleem vaak naar de straatuiteinden. Oslo toont hoe het wel kan: een echte herinrichting van de wijk tot op een kilometer van de school, met onder meer circulatieplannen en veilige fiets- en wandelroutes.”
2. Gebruik de kracht van ‘‘tactische stedenbouw’ - experimenten in de publieke ruimte - om de leefbaarheid en veiligheid van de stad te verbeteren. (...) “De superblocks in Barcelona (autovrij gemaakte straten) zijn ook zo begonnen,” weet Lenaerts.
3. Doordachte circulatieplannen zijn het instrument bij uitstek om de leefkwaliteit en de veiligheid van de wijken bij te sturen door het doorgaand verkeer om te leiden en te ontmoedigen.
4. Fietsen en wandelen moeten de meest evidente optie worden in het verkeer. Dit kan pas op overtuigende wijze wanneer een aaneengeschakeld en fijnmazig netwerk van veilige en comfortabele paden over heel Brussel is uitgerold.
5. Kweek een verkeerscultuur van traagheid via infrastructuur die weggebruikers uitnodigt om een lagere snelheid te hanteren. Vul dit aan met handhaving en sensibilisering.
6. Herverdeel de publieke ruimte volgens het STOP-principe. Voorzie voor ieder een comfortabele breedte om zich te verplaatsen en richt plekjes in om te rusten en te ontmoeten, met schaduwplekjes en groen.
7. Bekijk verkeersveiligheid vanuit het bredere mobiliteitsbeleid. Gebruik de brede en geïntegreerde visie van Good Move om te komen tot een veiliger verkeer.
8. Spring verder door geïntegreerd te denken om Beyond Zero te gaan en zet overheidsmiddelen efficiënt in. Vertrek van een afsprakenkader met gedeelde begrippen en doelstellingen en werk horizontaal samen tussen verschillende (beleids)domeinen en - niveaus qua planning én uitvoering.
9. Niemand kent de lokale verkeerssituatie beter dan de burgers. Betrek hen en luister naar hen, en de openbare ruimte zal automatisch veiliger en inclusiever worden.

Het lijstje lijkt op veel punten op het huidige discours van het Gewest en bevoegd minister Elke Van den Brandt, geeft Lenaerts toe. “Maar we willen vermijden dat het bij woorden blijft, zoals met het vorige verkeersveiligheidsplan soms het geval was. Ook toen was nul doden al het doel, maar dat werd zelfs niet bij benadering bereikt. Het plan had ook geen duidelijke prioriteiten en hield te weinig rekening met de stakeholders in de sector, zoals de burgerbewegingen. Dat moet anders.”

De voorbereidende workshops voor het volgende plan verkeerveiligheid, waar de burgerbewegingen aan deelnamen, stelden hen ook niet altijd gerust. “Er ligt veel nadruk op sensibilisering en handhaving, maar wij willen dat de herinrichting van de openbare ruimte minstens even belangrijk wordt, met meer comfort voor voetgangers en fietsers. Het gaat om meer dan verkeersveiligheid en het moet sneller.”

Als het vandaag vaak niet snel genoeg gaat, ligt dat ook aan de weigerachtige houding van nogal wat gemeentebesturen, beseffen de burgerbewegingen. Met hun aanbevelingen willen ze ook daar de druk op de ketel hoog houden.