Getest: niemand houdt zich aan zone 20

De hele Vijfhoek is sinds kort een tijdelijk woonerf, waar 20 km/u de maximumsnelheid is, ook op grote assen zoals de Wetstraat. Alleen houdt vrijwel niemand zich aan die limiet, blijkt uit eigen metingen. De mobiliteitsschepen van de Stad Brussel geeft toe dat de huidige situatie niet ideaal is. "We halen wellicht enkele grote assen uit het grote woonerf.”

Het was één van de meest opvallende mobiliteitsmaatregelen tijdens de coronacrisis. Het Gewest riep gemeenten op om tijdelijke woonerven in te richten en zo meer plaats te geven aan voetgangers en fietsers. Die extra plaats was nodig als alternatief voor het openbaar vervoer, was de redenering.

16 van de 19 gemeenten gingen in op die oproep. De meest ingrijpende stap zette de Stad Brussel, die meteen van de hele Vijfhoek een woonerf maakte. Zo’n woonerf betekent dat de voetgangers de hele breedte van de straat kunnen gebruiken, er gespeeld mag worden op straat en de maximumsnelheid 20 km/uur bedraagt (wat overigens niet op het verkeersbord staat).

95 procent overtredingen

Uit eigen metingen aan vier preventieve radars in de Vijfhoek (Hoogstraat, Wetstraat binnen de Vijfhoek, Koningsstraat en Pachecolaan) blijkt echter dat het verkeer in de Vijfhoek die snelheidsbeperking vrijwel nergens respecteert.

Van de 200 voertuigen die langs de radars passeerden reden er welgeteld 9 niet te snel. 191 auto’s, motorfietsen en brommers (goed voor 95 procent) respecteerden de maximumsnelheid niet. Voertuigen die aan een verkeerslicht stopten of opgehouden werden in een file reden telden we niet mee.

De gemiddelde snelheid aan de vier meetpunten lag met 33 km/u zelfs hoger dan de limiet van een zone 30. Al naargelang de locatie waren er wel duidelijke verschillen. In de smalle Hoogstraat reden de voertuigen gemiddeld 25 km/u, terwijl het verkeer in de Koningsstraat (35 km/u), de Wetstraat (36 km/u) en de Pachecolaan (37 km/u) heel wat sneller reed.

De metingen maken duidelijk dat een woonerf zonder een echte herinrichting van het wegbeeld vooral een lege doos is. Een gevaarlijke doos ook, want in theorie mogen kinderen vandaag gewoon voetbal spelen op de Wetstraat.

“Bij een woonerf horen infrastructuuraanpassingen en die ontbreken nu te vaak, zegt professor mobiliteit Cathy Macharis (VUB) daarover in een analyse van mobiliteitsmaatregelen tijdens de coronacrisis. “Daarnaast heb je ook controles nodig om de snelheid er te handhaven. Met een bord alleen lukt het niet. Op dit moment dreigen auto’s er zelfs sneller te rijden dan vroeger, want een lege straat nodigt daartoe uit.”

Bloembakken

Niet elke gemeente koos er trouwens voor om het straatbeeld in de nieuwe tijdelijke woonerven ongewijzigd te laten. In Vorst en Anderlecht, waar kleinere zones tot woonerf werden gemaakt, zorgen bloembakken er bijvoorbeeld voor dat auto’s automatisch traag rijden. In de Vijfhoek zijn er dan weer vrijwel nergens bijkomende bloembakken voor de woonerven.

De mobiliteitsschepen van de Stad Brussel geeft toe dat de huidige situatie niet ideaal is. “Het concept zal evolueren en we halen wellicht enkele grote assen uit het grote woonerf,” zegt Bart Dhondt (Groen), die hoopt dat een deel van de woonerven permanent kan blijven, mét een echte herinrichting. Een van de volgende weken moet duidelijk worden welke assen uit het grote woonerf van de Vijfhoek worden gelicht.