Metrostation Toots Thielemans krijgt vorm, toekomst handelaars Zuidpaleis blijft onzeker

Het langverwachte metrostation Toots Thielemans begint langzaam maar zeker vorm te krijgen. Ondertussen blijft de toekomst onzeker voor de handelaars van het Zuidpaleis, waaronder een deel van de tunnel voor de toekomstige metrolijn 3 moet komen.

De werken rond de Stalingradwijk gingen eind 2020 van start. Ondertussen is de bouw van het toekomstige metrostation Toots Thielemans volgens MIVB de voorbije drie jaar goed opgeschoten. "We zitten op schema met de werken van het metrostation. De enige vertraging die we hier hebben opgelopen, is door de covidperiode", zegt programmadirecteur bij de MIVB Carlos Van Hove.

Onder de Kleine Ring werden al de fundamenten gelegd van de metrotunnel Zuidstation-Toots Thielemans, ter hoogte van de Jamarlaan. Het toekomstige metrostation zal verbonden worden met het bestaande tramstation Lemmonnier en moet gebouwd worden ter hoogte van het kruispunt tussen de Stalingradlaan en de Kleine Ring. Ook onder de Stalingradlaan werden de fundamenten al gegraven.

Zuidpaleis

Een moeilijker punt is de bouw van het stuk van de metrotunnel onder het Zuidpaleis. Daarvoor moet het Zuidpaleis van binnenuit ontmanteld worden, met behoud van de gevels. Al kan het zijn dat de gevels ook gesloopt moeten worden. "Alternatieven moeten altijd bekeken worden, maar we willen de gevels behouden voor hun esthetische waarde. Ze zijn niet beschermd, maar wel belangrijk voor de wijk", zegt Van Hove.

De school, sportverenigingen en 36 winkels en restaurants moeten het gebouw eind volgend jaar verlaten. "Volgens de studies en tests is het de minst invasieve oplossing, zowel qua planning als financiële impact, ook met het oog op handelaars en omwonenden", zegt Van Hove. Naar schatting zouden de werken klaar zijn tegen eind 2029. Daarna staat de stad Brussel in voor de reconstructie van het Zuidpaleis.

In de vergunningsaanvraag staat dat er een grasveld komt. Al is dat niet de bedoeling. "Het grasveld is een tijdelijke constructie voor mocht de stad geen vergunning hebben voor de reconstructie. De bedoeling is om het niet effectief uit te voeren, maar in een vergunningsaanvraag moet je altijd een eindstaat voorzien", verduidelijkt Van Hove.

De handelaars van het Zuidpaleis zullen vergoed worden. Begin volgend jaar moet duidelijk zijn over hoeveel geld het gaat. Ook zouden de handelaars prioriteit krijgen voor eventuele nieuwe handelszaken in het Zuidpaleis. Ondanks een informatievergadering dinsdagavond, blijven de handelaars in het Zuidpaleis met vragen zitten.

“Het was de bedoeling dat ik de zaak zou overnemen, maar helaas zijn de vooruitzichten nu anders dan voorheen”, zegt Ayoub El Bachiri. Al sinds 2003 heeft zijn vader een stoffenwinkel in het Zuidpaleis.

“De werken hebben een zware impact gehad op ons familiebedrijf. Er is veel minder passage, en er is geen parkeergelegenheid voor de klanten, waardoor ze helaas steeds vaker elders hun spullen gaan halen.” Sinds het begin van de werken is hun omzet volgens El Bachiri met 60 procent gedaald.

El Bachiri hekelt de onduidelijke communicatie. “We zijn over niets zeker, want de plannen veranderen constant. Er zijn geruchten dat we misschien tot september, zelfs december 2025 kunnen blijven. Dat zou dus bijna een jaar extra zijn, maar niets is zeker. We hebben geen enkel document waarop een exacte vertrekdatum staat."

Ook over de vergoedingen is weinig duidelijkheid bij de handelaars. “We weten dat er vergoedingen zullen zijn, maar we weten niet hoe hoog die zijn en wat de criteria zijn. Via de pers horen we dat het om 12 miljoen euro gaat. Maar is dat enkel voor het Zuidpaleis, of voor de hele wijk? Er is hoop dat we ergens anders kunnen beginnen, maar als er geen vergoedingen zijn, eindigt het verhaal voor ons hier.”

Volgens El Bachiri kunnen de huidige handelaren niet meer terugkeren naar het toekomstige vernieuwde Zuidpaleis. "Ons werd verteld dat het hier stopt. Het is uitgesloten dat we deel uitmaken van het nieuwe plan hier. We weten niet wat er met de buurt zal gebeuren." De Stad Brussel spreekt dat tegen en bevestigt opnieuw dat de huidige handelaren voorrang zullen krijgen in de mogelijk toekomstige handelszaken.

"Als inwoner van Brussel ben ik er voorstander van de metro, maar als zoon van een handelaar die hier al 20 jaar zit, zie ik niet hoe dit positief voor ons kan uitpakken", besluit El Bachiri.

Vertraging

Het metrostation Toots Thielemans heeft dan ampervertraging opgelopen, het volledige metrolijn 3-project loopt wel vier jaar achter, met naar schatting een meerkost van 100 miljoen euro. Het project kost ondertussen al 4,4 miljard euro, bijna drie keer zoveel als eerst gedacht.

Eind 2029 zouden alle werken rond Stalingrad klaar moeten zijn. Twee jaar later, in 2031 zou de eerste metro rijden.