Oppositie bezorgd over Europees geld voor SmartMove: ‘Is de beslissing al gevallen?'

De Brusselse regering voorziet 51 miljoen euro aan Europese relancegeld voor de ontwikkeling van SmartMove, een systeem van rekeningrijden in Brussel. Dat systeem ligt nog op de onderhandelingstafel met de andere twee gewesten en is officieel dus nog niet beslist. Oppositiepartijen N-VA, MR en CDH vrezen dat de Brusselse regering vooruitloopt op de feiten.

Het Europese relanceplan voorziet ongeveer 395 miljoen euro voor het herstel van Brussel na de coronacrisis. De Brusselse regering wil die middelen vooral inzetten op vlak van digitalisering, mobiliteit, activering en duurzaamheid. Het geld zal in drie of vier schijven worden uitbetaald in de komende drie jaar.

“Ik lees in het relanceplan dat er 51 miljoen euro voor SmartMove wordt uitgetrokken. Dat is opmerkelijk, want we hadden vernomen dat er nog geen beslissing zou vallen zolang het overleg met de deelstaten loopt”, zei parlementslid Cieltje Van Achter (N-VA) maandag tijdens de commissie Financiën. “Waarom kiest u ervoor om een project waar nog zoveel onzekerheid rond bestaat, op te nemen in het Europese relanceplan?”, vroeg ze aan bevoegd minister Sven Gatz (Open VLD).

SmartMove is de applicatie die rekeningrijden in Brussel mogelijk moet maken. Daarbij betalen automobilisten een kilometerheffing als ze in Brussel rijden, die kan verschillen tussen de spits- en daluren. Vooral voor pendelaars zou dat een dubbele kost betekenen, want zij betalen nog altijd een verkeersbelasting in hun eigen gewest. In Brussel zou de belasting op het bezit van een wagen dan vervallen. Parlementsleden Christophe De Beukelaer (CDH), Latifa Aït Baala (MR) en Luc Vancauwenberge (PTB) wilden weten hoe de onderhandelingen met Vlaanderen en Wallonië lopen en of de beoogde startdatum van 2022 nog altijd haalbaar is. Zowel in Vlaanderen als Wallonië, maar zelfs binnen Brussel, leeft onenigheid over de uitwerking van SmartMove.

“Ik hoef niet te herhalen dat onze regering streeft naar een kilometerheffing. Dat is geen louter Brusselse overtuiging van deze regering. De OESO vraagt daar al lang naar”, antwoordde minister Gatz. “Ik wil iedereen eraan herinneren dat wij al een aantal keer in gebreke zijn gesteld omdat we de grenswaarden rond stifstofdioxide overschreden.” Dat SmartMove in het relanceplan is opgenomen, kadert volgens Gatz zowel in de ecologische als digitale transitie. “De voorziene middelen gaan onder andere naar investeringen in de logistiek, een smartphone-app, de aankoop van ANPR-camera’s en nieuwe bewegwijzering.”

Overlegcomité

Volgende week woensdag 26 mei volgt een nieuw overlegcomité met de twee andere gewesten. Daar zouden wel nog enkele juridische vragen spelen, zoals of de SmartMove-applicatie wel verenigbaar is met het Europees recht. “Wij hebben eind april een eerste formeel overleg gehad met de DG Move van de Europese Commissie en ik kan u zeggen dat zij zeer positief zijn over het project”, zei minister Gatz daarover. Verder spelen er nog bekommernissen over de impact op het verkeer en milieu in de Brusselse rand. Er zijn vragen rond het aanbod van alternatieve vervoersmiddelen voor wie de auto wil laten staan. De berekening van eventuele sociale correcties op de kilometerheffing is ook nog niet rond.

“Wij willen het overlegcomité van volgende week afwachten”, zei Gatz. “Wij zullen hopelijk veel hulp krijgen van het juridisch advies van de Raad van State en we staan zeker open voor verdere studies. We gaan natuurlijk niet tot in de eeuwigheid blijven studeren. Op een bepaald moment moet je een positieve beslissing maken. Ik vind dat onze regering moedig is.”

N-VA-parlementslid Van Achter wilde weten waar de 51 miljoen euro dan naartoe zou gaan, mocht er geen akkoord komen met de andere gewesten. "Riskeert Brussel geen miljoenen aan broodnodige relancemiddelen te verliezen als het anders uitdraait?", vroeg zij zich af. In de commissie Financiën stelden oppositiepartijen CDH, MR en N-VA hoe dan ook het Brusselse relanceplan in vraag. Zij noemen de voorgestelde relanceplannen niet nieuw en vrezen dat Brussel teert op Europese middelen om eerdere plannen, die al in het regeerakkoord stonden, uit te voeren.

"De Europese Unie is heel streng en wij hebben veel vragen gekregen. De kans dat er nog iets misloopt, is dus klein", zei Gatz over de toekenning van de Europese middelen. "Ik ga ervan uit dat ons plan een grote kans op slagen heeft en dat we zo op vlak van duurzaamheid en digitale transformatie het verschil gaan maken."