Resultaten zone 30 hangen af van handhaving en infrastructuur

Halverwege de maand juni heette het nog dat verkeersveiligheid in de (Franstalige) onderhandelingsnota in geen velden te bespeuren was, in het ontwerp-regeerakkoord lijkt verkeersveiligheid plots de topprioriteit. Hoe kan dat voor verandering zorgen?

Om te beginnen is de idee voor de invoering van een zone 30 helemaal niet nieuw. Het was uittredend minister van Mobiliteit Pascal Smet (SP.A) die het voorstel eind 2017 al op de regeringstafel legde, maar er werd toen beslist om het idee te laten uitwerken in het kader van het gewestelijk mobiliteitsplan.

Twee: verkeersveiligheid staat minder hoog op de politieke agenda bij Franstalige partijen dan bij Nederlandstalige, wat niet betekent dat er geen individuele Franstalige politici zijn die verkeersveiligheid een prioriteit vinden. Maar het grote verschil is, althans aan Nederlandstalige kant, dat niet langer de Open VLD de grootste partij is, maar Groen. Smet heeft met Groen - vier gekozenen - een sterke bondgenoot. Samen hebben ze blijkbaar de Franstalige partijen kunnen overtuigen.

Maar een groene bestuursdeelname op zich volstaat niet. In Schaarbeek, zowat de slechtste leerling van de klas als het op verkeersveiligheid aankomt, behoren de groenen, Nederlandstalig en Franstalig, al twintig jaar tot de meerderheid, met belangrijke bevoegdheden als mobiliteit. Last but not least besteden de media uitvoerig aandacht aan ieder zwaar ongeval en aan wangedrag van automobilisten in het algemeen.

Vorig weekeinde was er opnieuw een dodelijk verkeersongeval met vluchtmisdrijf. En eveneens vorige zaterdag beschadigde een opvliegende chauffeur zeven auto’s omdat hij blijkbaar niet zo makkelijk weg kon met zijn geparkeerde wagen in Sint-Gillis. Ook is vorig weekeinde bij trajectcontrole gebleken dat 43 procent van de auto’s aan de Van Praetbrug te snel reed.

Handhaving

Dat de algemene invoering van een zone 30 - op de grote verkeersassen na - media-aandacht krijgt, is niet te verwonderen. Maar de invoering van zone 30 op zich, zal niet veel uithalen, ook grote delen van Schaarbeek zijn immers zone 30. VUB-professor duurzame mobiliteit Cathy Macharis zei aan onze collega’s van De Morgen: “Op zich is het een goede maatregel. Maar die is enkel nuttig als er voldoende handhaving is.”

Met andere woorden: zonder eenduidige controles en bestraffing in de zes politiezones gaan hardleerse chauffeurs zich niets van de maatregel aantrekken en veel te snel blijven rijden. Dat de regeringsonderhandelaars ook de inbeslagname van auto’s overwegen, kan duiden op een cesuur.

Minstens even belangrijk echter is de heraanleg van straten, pleinen en kruispunten. Het beste is met smallere straten en het planten van bomen snel rijden onmogelijk te maken, maar hiervoor zijn de gemeenten bevoegd. Uit het lek over de zone 30 blijkt echter dat gemeenten die weigeren mee te stappen in het verhaal waarin Koning Auto van zijn troon gestoten wordt, minder subsidies zullen krijgen. Een stok achter de deur dus.

Goede voorbeelden

Wat moet er dan concreet gebeuren? Er zijn alvast goede en slechte voorbeelden uit de afgelopen legislatuur. Smet heeft de verkeerslichten aan Vanderkindere in Ukkel laten verwijderen en heeft er een rotonde aangelegd: de auto’s minderen vaart als ze het rond punt naderen en het verkeer stroomt veel vlotter door.

Maar hij heeft verzuimd om de Albertlaan te versmallen en echt fietspad en bredere voetpaden aan te leggen. Langs de Albertlaan wordt nog altijd veel te snel gereden en voor ouderen, mensen in een rolstoel en vrouwen of mannen met kinderwagens zijn goede, brede voetpaden geen luxe.

Want zoals zowat alle verkeersspecialisten poneren: de zone 30 moet worden ingepast in een volledig verhaal, met meer ruimte voor fietsers en voetgangers, en blijvend investeren in openbaar vervoer. Maar dat alles kost veel geld, geld dat ministers met andere bevoegdheden niet kunnen uitgeven. De volgende mobiliteitsminister kan maar beter met duidelijke afspraken over geld de eed afleggen. Of de komende legislatuur een breuk inluidt, wordt dus afwachten. Met groene regeringsdeelname en bestuursdeelname in 14 gemeenten zou het alvast moeten.