Snelle fietsers op de bon: ‘Zijn niet de koning van de voetgangerszone’

Met de komst van de voetgangerszone is de auto al even uit het beeld op de centrale lanen in Brussel. Toch is de politie er beducht voor dat fietsers de dominante rol overnemen. Deze week zijn al honderden boetes uitgeschreven voor te snelle steppers en fietsers. "Degene die zich het het snelst kan voortbewegen, eist de ruimte op." En dat is niet zonder gevaar.

In een voetgangerszone mag een bestuurder maar stapvoets rijden, volgens de wegcode. Ook fietsers en steppers worden vaak tot de 'bestuurders' gerekend, en zij rijden nog vaak veel te snel, stelt de politie vast.

Sinds afgelopen woensdag heeft de fietsbrigade van de politiezone Brussel Hoofdstad Elsene 250 boetes uitgeschreven voor steppers en fietsers die te snel reden in de voetgangerszone. Dit terwijl er in het volledige jaar 2021 1.003 boetes voor dezelfde reden werden uitgeschreven.

Het gaat dus om een sterke stijging, maar hoe komt dat? “We hebben de controles opgevoerd omdat overdreven snelheid van fietsers en steppers in de voetgangerszone klacht nummer één aan het worden was," legt David Stevens van de fietspolitie van zone Brussel Hoofdstad Elsene uit. De klachten bereikten de politie via het stadsbestuur of via sociale media.

“We hebben dat voorzichtig opgebouwd en eerst gesensibiliseerd. Nu controleren we bijna elke dag. Er is natuurlijk ook een groot verschil met bijvoorbeeld het begin van het jaar, want het aantal boetes is ook gerelateerd aan het weer," aldus Stevens.

Wet van de snelste

Maar het betere weer weer en de verhoogde frequentie van controles zijn niet de enige redenen waarom er steeds meer boetes volgen voor de snelle fietsers of steppers in de voetgangerszone.

"In de voetgangerszone zijn voetgangers koning. Steppers en fietsers zijn welkom, maar moeten zich aanpassen," aldus Stevens. Dat gebeurt niet steeds, en daar is volgens Stevens een psychologische reden voor. Nu de dominante auto uit het beeld is verdwenen, neemt de volgende snelste weggebruiker die rol op, klinkt het.

Dat onderschrijft ook verkeerspsycholoog Gerard Tertoolen. "Het verkeer is toch een beetje een jungle, waar de wet van de sterkste telt. In het verkeer is dat de wet van de snelste. Degene die zich het brutaalst en het snelst kan voortbewegen, eist de ruimte op."

"Vanaf het moment dat er geen auto’s meer rijden zullen de steppers of fietsers de ruimte opeisen. Eigenlijk neemt de fietser de rol van de auto dan over," klinkt het.

Volgens Tertoolen kan het verkeer zelfs onveiliger worden wanneer de auto wordt weggehaald, zoals dat in een voetgangerszone gebeurt. "Op een gewone weg is de auto natuurlijk dominant, maar iedereen blijft wel op zijn plek. Wanneer je de auto wegneemt, eist iedereen alle ruimte op, en wordt er minder goed opgelet. Zo kan het soms onveiliger worden, terwijl het juist veiliger lijkt."

Achteromkijken

Ook de Fietserbond erkent het probleem. "Van het moment dat de ruimte herverdeeld wordt en de auto wordt weggehaald, zie je dat de fietser denkt er meer te mogen. Maar dat is niet waar wij voor staan. Wij vragen heel duidelijk rekening houden met de voetgangers, en je niet koning van de weg te wanen," zegt Fietsersbond-woordvoerder Wies Callens.

De politie vindt de controles dan ook zeker noodzakelijk. "We willen vermijden dat voetgangers steeds achterom moeten kijken om te zien of ze niet omver worden gereden. Het excuus bij de snelheidsduivels is vaak dat ze gehaast zijn, maar dan moet je een andere weg nemen," zegt Stevens.

Callens raadt fietsers die met iets meer snelheid door het centrum willen rijden aan om een andere route te kiezen, zoals die van de Antwerpsepoort naar de Anderlechtsepoort, waar ook een stuk fietsstraat werd ingevoerd, maar waar ook nog veel doorgaand autoverkeer is. Het circulatieplan voor de Vijfhoek en een heraanleg moeten beterschap brengen.

Ondanks sensibiliseringscampagnes met banners boven de straten en markeringen op de weg die fietsers en anderen moet aanmanen om te vertragen, lukt het maar matig om het verkeer te vertragen. "Het is iets dat we constant moeten herhalen, maar we willen zoveel mogelijk mensen bereiken," aldus Stevens nog, die nog meer wil inzetten op sensibilisering.