In Vlaanderen en Brussel wordt het gebrek aan leerkrachten ieder jaar schrijnender. Een week voor de eerste schooldag waren in Brussel nog tientallen vacatures niet ingevuld. Bovendien studeren er te weinig jonge krachten af aan de lerarenopleidingen om de tekorten op te vangen. Veel beginnende leerkrachten haken af. BRUZZ ging praten met drie enthousiastelingen die een baan in de privésector opgaven om voor de klas te staan.
| Lode Delputte, leraar Nederlands en Frans in het atheneum Brussel.
Zoeken naar oplossingen voor het lerarentekort in Brussel
Promotiecampagnes en begeleiding voor nieuwe leerkrachten kunnen een oplossing vormen voor zij-instromers - mensen die enkele jaren in de privésector werken voor ze de overstap maken naar het onderwijs. Dat zijn er steeds meer: vorig jaar waren ze met 1.163, maar het is niet genoeg.
Een belangrijke hinderpaal is het verlies van anciënniteit, waardoor zij-instromers weer onderaan de loonschaal moeten starten (zo’n 2.500 euro bruto per maand). Alleen wie technische vakken geeft of voor de overheid werkte, kan anciënniteit (beperkt) overdragen.
Brussels minister Sven Gatz (Open VLD), VGC-collegelid bevoegd voor Onderwijs, wil bekijken of die anciënniteit ook voor mensen uit de privésector niet (deels) behouden kan worden, zo zei hij vorige week aan BRUZZ.
Daarvoor wil hij overleggen met onder meer de nieuwe Vlaamse regering en de vakbonden. In 2014 lag die overdracht al eens op tafel, maar die sneuvelde bij de besparingsplannen van de vorige Vlaamse regering. Volgens de vakbonden is de overdracht van anciënniteit niet eerlijk tegenover wie al vanaf het begin van zijn loopbaan lesgeeft.
Journalist en Brusselaar Lode Delputte (51) ontdekte op zijn 45ste onverwacht de leraar in zichzelf, dankzij een jonge Brusselse leerling die bijlessen nodig had. Het overtuigde hem om deeltijds leerkracht te worden in het Koninklijk Atheneum Brussel, waar hij de grootstedelijke jeugd behalve Nederlands en Frans ook mediawijsheid bijbrengt. Na een loopbaan bij De Morgen werkt hij daarnaast sinds kort als freelancejournalist.
"Leraar zijn is Brussel van binnenuit beleven en tegelijk de wereld rondreizen"
“Ik heb als buitenlandjournalist een heel boeiende tijd beleefd. Als specialist Latijns-Amerika heb ik veel mooie reportages ter plaatse kunnen maken en interessante mensen leren kennen, vaak in schrijnende situaties zoals in de sloppenwijken in Brazilië of tijdens de Colombiaanse burgeroorlog.”
“Na de crisis van 2008 en de digitalisering voelde je dat het krantenlandschap in de verdrukking kwam. Er was minder ruimte voor mijn thema’s en ik kwam minder vaak op het terrein. De Morgen was bovendien verhuisd en vanuit Brussel elke dag naar Kobbegem rijden vond ik absoluut niet fijn. Op mijn 45ste, na twintig jaar loopbaan, had ik het even moeilijk.”
“In die periode had journaliste Catherine Vuylsteke me in contact gebracht met haar buurjongen Ibrahim, een jongere uit Sint-Joost die hogere studies wilde volgen. Ik gaf hem bijlessen, tot wederzijds genoegen. ‘Had ik vroeger maar een leraar zoals jij gehad,’ zei hij. Dat smaakte naar meer en in 2014 besliste ik om een jaar tijdskrediet te nemen om de lerarenopleiding te volgen.”
“Via het LIO-traject (leraar in opleiding, red.) kon ik meteen lesgeven op het Koninklijk Atheneum Brussel. Het is fijn om meegenomen te worden in het idealisme van het onderwijs, anders dan het cynisme waardoor de journalistiek vandaag helaas getekend is.
Leraar zijn is Brussel van binnenuit beleven en tegelijk de wereld rondreizen, met al die culturen en kruisbestuivingen. Je ziet die jongeren vrolijk, enthousiast, verliefd maar soms ook moe en lastig zijn. Hoe er ook binnen een Brusselse klas spanningsvelden zijn. En toch kan je daar ieder jaar weer een hechte groep van maken.”
“Ik vind de combinatie leerkracht en journalist heel compatibel. Voor de klas staan geeft je een geprivilegieerde inkijk in de wereld van de Brusselse jongeren. En als ik bijvoorbeeld vertel dat ik voor de krant naar het IS-front in het Iraakse Mosul ben geweest, heb ik de leerlingen meteen mee.
"Anciënniteit behouden voor zij-instromers in het onderwijs zou een goede zaak zijn"
De school heeft ook een vak journalistiek ingevoerd, waarin ik jongeren leer om kritisch naar nieuwsmedia te kijken. Wat zou jij nog aan die reportage veranderen? Zijn dat betrouwbare bronnen? Van thuis uit krijgen ze die mediawijsheid amper mee.”
“Het Atheneum ligt midden in de Dansaertwijk. Er heerst hier een dorpse, familiale sfeer. Om de hoek heb je jeugdtheater Bronx, boekenwinkel Passa Porta, het operahuis De Munt. Voor een school die inzet op burgerschap is dit een schitterende leeromgeving.”
“De politiek belooft aldoor om de administratieve ‘rompslomp’ aan te pakken, maar die is nog steeds zwaar. Niet verwonderlijk dat sommige jonge leraren snel afhaken.”
“Anciënniteit behouden voor zij-instromers in het onderwijs zou een goede zaak zijn. Ik ken veel mensen die de stap ook wel zouden willen doen. Maar weer helemaal onderaan de ladder beginnen houdt hen tegen. Nochtans hebben we onze sterkste mensen voor de klas nodig.”
“Het grootste werkpunt voor mij is het opkrikken van de taalvaardigheid. Leerlingen moeten al in het kleuteronderwijs hun taalgevoeligheid veel beter ontwikkelen. Of dat het best via de moedertaal of het Nederlands gebeurt, weet ik niet. Maar als ze met een achterstand bij ons komen, blijft het nog te vaak aanmodderen. Laat ze sneller een rijkere woordenschat ontwikkelen en veel lezen, zodat ze zich openstellen voor de wereld.”
Nina Wennink
Na een omzwerving via advocatenkantoren en autoverhuurbedrijven voelt Nina Wennink (29) zich in het onderwijs voor het eerst op haar plaats.
François Dekoster
Idealisme en TED-talks maakten dat ingenieur-architect François Dekoster (36) ontslag nam en zich omschoolde tot leerkracht wiskunde.
Lees meer over: Brussel-Stad , Onderwijs , leerkrachtentekort , Lode Delputte , Koninklijk Atheneum Brussel
Fijn dat je wil reageren. Wie reageert, gaat akkoord met onze huisregels. Hoe reageren via Disqus? Een woordje uitleg.