Nederlandstalige scholen: 'Heel stresserend geweest, maar mondmaskers zijn er'

De handgel en de mondmaskers zijn er, na fikse onderhandelingen met de douane. De klassen zijn ontdubbeld in 'contactbubbels' van 14 leerlingen, die netjes over de week heen zijn verdeeld. Vrijdag heropenen de Brusselse scholen, na twee lange maanden. Enkel voor bepaalde jaren, en maar een paar dagen per week. "Vrijdag moet vooral een warm onthaal worden."

"Alle leerlingen die weer school mogen lopen, worden vrijdag uitgenodigd", zegt Piet Vandermot, directeur van de Scholengroep Sint-Goedele, die zowel Brusselse basis- als secundaire scholen uit het vrije Nederlandstalige net verenigt. Concreet gaat dat dan om kinderen uit het eerste, tweede en zesde leerjaar, en de tieners uit het zesde en zevende jaar in het secundair en de verpleegkundeopleiding HBO5 (de vroegere A2).

"Maar het aantal dagen dat vanuit de Veiligheidsraad vooropgesteld werd, is niet altijd haalbaar", zegt de directeur. Vooral in het basisonderwijs zullen niet alle kinderen vier volle dagen naar school kunnen. Dat hangt af van de ruimte waarover de school in kwestie beschikt.

"Omdat de 'contactbubbels' beperkt moeten blijven tot 14 leerlingen, moeten de meeste klassen in twee opgesplitst worden", legt Vandermot uit. "Door de capaciteitsproblemen in Brussel hebben veel van onze scholen al twee klassen in elk leerjaar. Dan gaat het dus om vier groepen."

In sommige basisscholen van het vrije net zullen kinderen daarom maar vier halve dagen naar school mogen komen, of twee volle dagen. "Maandag en dinsdag bijvoorbeeld, of donderdag en vrijdag. Dan kan de school op woensdag grondig gekuist worden."

Opvang

Leerlingen uit andere jaren die opgevangen moeten worden omwille van hun sociale situatie of doordat hun ouders werken, kunnen nog altijd in de opvang van de Sint-Goedelescholen terecht, zegt Vandermot.

"We zetten daarvoor de buitenschoolse opvang en de IBO's in. Bij de kleuters gaat het vooral om kleuterjuffen en -meesters, die op een pedagogisch verantwoorde manier opvang voorzien. Vanaf maandag verwachten we daar een opkomst van 20 à 25 procent, nu ouders weer vaker moeten gaan werken."

En daar voelt Piet Vandermot toch een patstelling: "Ik ben ervan overtuigd dat het tijd is dat kinderen 'uit hun kot komen', vanuit pedagogisch oogpunt en voor de sociale contacten. Daarom wil ik aan de ene kant ouders oproepen hun kroost naar school te sturen. Tegelijk moet ik ze ook afremmen. We moeten ons aan de veiligheidsvoorschriften houden, en die laten niet toe dat alle kinderen terugkomen."

Vandermot vreest dat vooral de leerlingen die het het hardst nodig hebben om naar school te gaan, net degenen zullen zijn die thuisblijven. "Om een voorbeeld te geven: basisschool Sint-Jozef is een BLO-school. Tijdens de hele periode van 16 maart tot nu is daar nog geen enkel kind naar de opvang gegaan, zelfs al is er altijd een leerkracht aanwezig. Of een ander voorbeeld: de laptops die we afzetten bij sommige leerlingen, worden niet gebruikt. De kinderen maken geen verbinding met het schoolnetwerk om op afstand les te volgen."

Secundair

In het secundair moeten de laatstejaars (6 en 7) één dag per week komen. "Dat leidt bij veel ouders tot bedenkingen", zegt Vandermot. "Zowel de ouders van die tieners als die van kleuters. Het is allemaal niet zo makkelijk uit te leggen. Kunnen zij die ene dag niet ook van thuis uit les volgen? Zij zijn veel zelfstandiger dan de allerkleinsten, en lopen bovendien ook meer risico op corona."

Vandermot verwacht desondanks een goeie opkomst, met uitzondering van het zesde en zevende jaar beroepsonderwijs. "Daar vrezen we dat een aantal leerlingen het openbaar vervoer als reden zullen aangrijpen om thuis te blijven. De lagere scholen zijn toch vaker dichter in de buurt, en de hunkering van die kinderen naar hun school en klasgenootjes is groot. De school speelt een belangrijke rol in hun welbevinden."

Het secundair onderwijs van de GO-Scholengroep Brussel verwacht een opkomst van zowat 80 procent. "Maar de situatie verschilt erg van school tot school", zegt coördinerend directeur Erwin De Mulder.

"Leerlingen hebben de afgelopen maanden thuis niet allemaal dezelfde kansen gehad. Het Koninklijk Atheneum van Etterbeek bijvoorbeeld is een school met een kansrijk publiek. Tijdens de klassenraad is vastgesteld dat 110 van de 150 leerlingen in het zesde jaar ASO verder kunnen met afstandsleren richting diploma. Enkel voor de veertig andere leerlingen organiseren we contactmomenten. Die kunnen dan ook in veilige omstandigheden, met voldoende ruimte, plaatsvinden."

De meeste scholen kiezen voor twee halve dagen les, in de kernvakken van de richting die de leerling volgt. "Vrijdag moet vooral een warm onthaal zijn", zegt De Mulder. "Een dialoog met de leerlingen, en dan ook een uitleg over de veiligheidsvoorschriften. We beginnen niet meteen met wiskunde."

Evaluaties

De Scholengroep Sint-Goedele beraadt zich momenteel nog over de eindevaluaties. "We zijn op zoek naar de juiste, objectieve criteria", zegt Piet Vandermot.

"De situatie is anders in elke school en voor elk jaar. Als de oneven jaren in het secundair niet meer naar school zouden komen, hoe gaan we hen dan beoordelen? Maar we geven zeker niet de boodschap mee dat wat tot nu toe gebeurd is volstaat, want dan kunnen we net zo goed ophouden met pre-teaching."

De Scholengroep Brussel organiseert dit jaar geen examens meer, ook niet voor het zesde jaar. "Dat is ook niet wettelijk verplicht. Maar dat betekent geen vrijheid blijheid", zegt De Mulder. "We zetten in op permanente evaluatie,met eventueel bijkomende proeven en een uitgestelde beslissing in augustus."

Bescherming

Zowel bij de Scholengroep GO als de collega's van Sint-Goedele zijn de bestellingen mondmaskers binnen. Beide groepen hebben ook gezichtsvizieren in plexiglas besteld.

In het GO zullen die alleen voor de basisscholen bestemd zijn. "De articulatie van de leerkracht zien is zeker in basisscholen toch belangrijk", zegt De Mulder. "Als de leerkracht voldoende afstand houdt en een vizier opheeft, dan hoeft die geen gezichtsmasker aan. Bijvoorbeeld als hij of zij vooraan in de klas staat en iets uitlegt. Gaat de leerkracht dichter bij de leerlingen, moet er toch ook een mondmasker bij."

In het vrije net moeten leerkrachten die een plexiglazen vizier dragen toch altijd een mondmasker op. "Het is en-en", zegt Vandermot. "Al vrezen we wel dat het moeilijk is om les te geven met zo'n mondmasker. Het frustreert mij wel dat de maatregelen in het onderwijs veel strenger zijn dan in de rest van de samenleving. Een secretariaatsmedewerker op een school moet permanent een mondmasker op, zelfs al zit die daar alleen."

Het is een helse puzzel geweest, geeft Erwin De Mulder van het GO-secundair onderwijs toe. "We hebben onze mondmaskers al vijf of zes weken geleden besteld, maar toen begonnen overheden ook massaal maskers in te kopen. Gevolg: onze bestelling heeft weken vastgezeten bij de douane op de luchthaven van Luik. Scholen begonnen mij al te bellen: als we niets ontvangen, blijven we dicht. Uiteindelijk zijn de eerste 30.000 maskers dinsdagavond pas vrijgegeven, en woensdagochtend verdeeld. Er komen er nog 10.000 extra aan."