VUB-experts pleiten voor 'Marshallplan voor taalonderwijs'

Negen taal- en letterkundigen van de VUB stellen donderdag een vijfpuntenplan voor om het taalonderwijs in het Vlaamse onderwijs te herwaarderen. Internationaal onderzoek wijst immers uit dat de taalbeheersing en de interesse in taal afneemt bij Vlaamse jongeren. De experts willen hiermee de aanzet geven voor een "marshallplan voor de talen", en roepen iedereen op eraan mee te werken.

Volgens de VUB-taalprofessoren blijkt de dalende interesse van secundaire schoolleerlingen voor vreemde talen onder meer uit het feit dat nooit zo weinig leerlingen niet-verplichte talen (Duits, Spaans) volgen.

In het hoger onderwijs zijn er al vijf jaar minder generatiestudenten in de taal- en letterkunde en toegepaste taalkunde. "Dat zijn opleidingen waaruit leerkrachten voortkomen, dus er dreigt een tekort aan leerkrachten vreemde talen", stellen professoren Alex Housen en Rik Vosters, die waarschuwen voor een vicieuze cirkel.

Frans vanaf eerste leerjaar

Naast de belangstelling gaat ook de kennis van de moedertaal en vreemde talen erop achteruit. Om het tij te keren stellen de VUB-professoren voor om eerder te starten met het onderwijzen van vreemde talen, bijvoorbeeld Frans vanaf het eerste leerjaar en ook Engels in het basisonderwijs.

Het basisonderwijs moet volop inzetten op functionele taalvaardigheid door consequent les te geven in de doeltaal, en leerkrachten voor de klas te zetten die speciaal zijn opgeleid om als meertalige professional de lessen Frans of Engels te verzorgen.

Daarnaast houden de experts een pleidooi voor het vroeger starten met meertalig onderwijs, of Content and Language Integrated Learning (CLIL). Dat is nu slechts voor 20 procent mogelijk in het Vlaamse secundair onderwijs, terwijl het in het Franstalige onderwijs tot 70 procent kan en al vanaf de kleuterklas. In het secundaire onderwijs moet het literatuuronderwijs, ook in vreemde talen, dan weer geherwaardeerd worden.

Meer in plaats van minder Nederlands

De VUB-onderzoekers zijn tot slot geen voorstander van het voornemen van het katholiek onderwijs om het aantal uren Nederlands in het secundair te verminderen. Meer zelfs, ze pleiten voor een versterking van het Nederlands.

"De keuze van het katholiek onderwijs heeft toch wel belangrijke consequenties", aldus Housen. "Laten we niet vergeten dat een meertalige bevolking ook een duidelijke economische impact heeft, en zich vertaalt in een hoger bnp", besluit hij, verwijzend naar een studie van Zwitserland waaruit bleek dat de meertaligheid er gemiddeld zo'n tien procent bijdraagt aan de waardecreatie van bedrijven.