Vaccinaties in Brussel: het vertrouwen is zoek

Het kan boeiend zijn om wat oude zomerkranten door te nemen. La Capitale bijvoorbeeld van half juli. De Brusselse fractieleider John Pitseys (Ecolo) vertelt er hoe moeilijk het covidjaar was, dat nu het moment van de vrijheid is aangebroken, en de terrasjes, en dat de pandemie nog veel sporen zal nalaten. Pitseys zat duidelijk al met zijn hoofd in een post-covidtijdperk, misschien net zoals velen onder ons.

De waarheid een maand later is veel cynischer. De besmettingen stijgen, het aantal ziekenhuisopnames gaat omhoog en vooral – het ene is niet zonder het andere te zien: de vaccinatiegraad in Brussel is rampzalig. Zoals BRUZZ vorige week na een uitgebreide analyse al schreef: Brussel bengelt qua vaccinatie helemaal onderaan in het rijtje van Europese steden. En neen: covid is niet voorbij.

Als Brussel een aanvaardbaar vaccinatiecijfer wil halen bij +18-jarigen moeten er nog meer dan 150.000 mensen extra worden gevaccineerd. En dan spreken we nog niet eens over de categorie van 12 tot 18 jaar. Daar is de situatie helemaal om te huilen. Zelfs als de vaccinatiebussen op kruissnelheid komen, moeten die nog maanden rondrijden om een vaccinatiegraad van tachtig procent te krijgen.

Er circuleren hier en daar verklaringen voor de Brusselse gelatenheid, maar die geven zelden voldoening. Brussel moet je beschouwen als een banlieue, met een achtergestelde bevolking, zo klinkt het dan. En die is moeilijk te bereiken. Maar die miserabilistische analyse doet afbreuk aan het feit dat Brussel ook een middenklasse telt en een rijke bevolking. Ook daar zijn de cijfers lager dan bijvoorbeeld in Vlaanderen.

Het antivaxsentiment is hier groter, is een andere veelgehoorde verklaring. Met Frankrijk als lichtend voorbeeld. Maar dat klopt niet als we naar de vaccinatiebereidheid kijken in normale tijden. Dan valt die in Brussel best mee.

Aan de administratie zelf kan het ook niet gelegen zijn. Zowel Iriscare, bevoegd voor de rusthuizen, als de preventiedienst van de Gemeenschappelijke Gemeenschapscommissie zet alle mogelijke middelen in om de bevolking en het zorgpersoneel te overtuigen van het belang van vaccinatie. Maar al die moeite valt blijkbaar bij een groot deel van de Brusselse bevolking als op een koude steen. Ze hebben er geen zin in. Het is te veel moeite. Je weet maar nooit wat het vaccin allemaal met je lichaam doet.

En zo komen we misschien tot de essentie van het probleem en misschien ook wel de belangrijkste verklaring voor de lage vaccinatiebereidheid. Het vertrouwen in de overheid is laag in Brussel. Te laag.

Brussel is een fantastische stad, met zijn kosmopolitische samenstelling en zijn vele vrijheden. De keerzijde is dat het ontbreekt aan sociale samenhang en misschien ook wel aan burgerzin. Iedereen doet zijn eigen zin.

Als er dan een pandemie uitbreekt, is dat de slechtst mogelijke situatie. Op zo’n moment is een sterke politieke overheid die vertrouwen uitstraalt, van cruciaal belang. En die is, dat weten we al lang, in Brussel, met zijn vele lagen, heel moeilijk tot stand te brengen.

Zo valt het op dat de burgemeesters, die altijd beweren dicht bij de mensen te staan, er ook vandaag onvoldoende in slagen om de bevolking te overtuigen van het nut van het vaccin.

En dan is er de Brusselse regering. Zoals wel vaker in moeilijke momenten blinkt die uit in afwezigheid. Minister Alain Maron (Ecolo) nog gehoord over de rampzalige vaccinatiecijfers? Of minister-president Rudi Vervoort (PS)? In een ideale wereld moeten zij nu juist in staat zijn om het achterblijvende deel van de bevolking mee te krijgen.

En zo vormt de lage vaccinatiegraad in Brussel weer een open doel voor de oppositie. Die heeft afgelopen weekend, terecht, gevraagd dat er een debat komt in het parlement. Er zijn best wel wat vragen te stellen. Waarom is de vaccinatiegraad in Brussel zo ontstellend laag? Moet er een covidpasje komen in Brussel, zoals in Frankrijk? Moet het zorgpersoneel verplicht worden gevaccineerd? Is er al een akkoord tussen de GGC en de CLB’s om vanaf september volop in het secundair onderwijs te vaccineren?

Gouverner est prévoir. Zelfs al heeft de Brusselse regering de ultieme antwoorden nog niet klaar, ze moet minstens voorbereid zijn op een situatie waarbij de ziekenhuizen weer hopeloos vol dreigen te lopen. Het nu op zijn beloop laten is schuldig verzuim.