Ahmed Laaouej: ‘Rudi Vervoort zal zijn termijn uitdoen’

Uber, onverdoofd slachten, hoofddoeken of de kilometerheffing: aan twistdossiers geen gebrek in de Brusselse regering. Verschillende vingers binnen de meerderheid wijzen naar één man: Ahmed Laaouej zou, als Brusselse PS-baas, stokken in de wielen van de regeringskoets steken en de rol van Rudi Vervoort ondermijnen. Tijd voor een gesprek met de man in de schaduw: “Of ik zelf minister-president wil worden? 2024 is nog ver.”

Het is maandagochtend als we na dagen aandringen eindelijk een interview losgepeuterd hebben met Ahmed Laaouej. Plaats van afspraak is de Exki aan De Brouckère. Van hieruit trekt Laaouej straks naar de nationale betoging, tegen de loonnormwet van de federale regering waar zijn eigen PS deel van uitmaakt. Het tekent de man die tegelijk fractievoorzitter is van de PS in de Kamer, voorzitter van de Brusselse PS-federatie én burgemeester van Koekelberg: luid en duidelijk blijven zeggen waar zijn partij voor staat, hij zal het altijd blijven doen, ook binnen de meerderheid. “Je kan de socialisten toch niet verwijten dat ze socialist zijn?”

Het Uber-dossier leidde tot een breuk binnen de Brusselse meerderheid. Daarnaast leek er ook spanning tussen het kabinet van minister-­president Rudi Vervoort en de PS-fractie. Die laatste viel een noodoplossing voor de Uber-chauffeurs aan, die door de eerste was rondgestuurd.
Ahmed Laaouej: Zo is het niet gegaan. Donderdag heeft de regering vooruitgang gemaakt met het eigenlijke taxiplan (dat al jaren op zich laat wachten, red.) én was er een akkoord om naar een voorlopige oplossing te zoeken voor de Uber-chauffeurs. Vrijdag stuurde het kabinet van minister van Werk Bernard Clerfayt een voorstel van Uber door naar het kabinet van Rudi Vervoort met de vraag om het juridisch te laten analyseren. De advocaten hebben vastgesteld dat er op zijn minst een beperking in de tijd ontbrak in die tekst en het kabinet van Vervoort heeft het dan inderdaad met die opmerking naar de andere partijen gestuurd.

En dat leidde tot een conflict tussen de PS-fractie en het kabinet van de minister-president.
Laaouej: (droog) Neen, de boodschap aan de verschillende fracties was dat er een akkoord was in de regering om de Uber-chauffeurs te helpen, maar ook dat er géén akkoord was over de tekst van Uber. Het zal daarna trouwens snel duidelijk worden dat die tekst juridisch geen steek houdt. Ik zie vooral dat sommigen zich vergaloppeerd hebben, onder druk van de oppositie. De enige partij die daarbij het hoofd koel probeerde houden was de PS. Alle berichten over onenigheid tussen de minister-president en de PS-fractie zijn gespin van partijen die er zich nu oncomfortabel bij voelen dat ze een voorstel van een multinational hebben gesteund.

Het blijft vreemd dat Rudi Vervoort die versie amper ontkende.
Laaouej: De rol van een minister-president is om boven het gewoel te staan.

De minister-president komt hier wel verzwakt uit.
Laaouej: Helemaal niet. Hij staat sterk, omdat hij voor honderd procent het vertrouwen heeft van zijn partij. Hij is de baas van de regering, ik van de partij in Brussel. Elk zijn rol, elk in zijn eigen stijl. En nu werkt Rudi Vervoort aan een gedegen tijdelijke oplossing voor de Uber-chauffeurs, die past binnen het kader van het definitieve taxiplan dat eraan komt.

Kan het een oplossing zijn om de Uber-chauffeurs tijdelijke werkloosheidsuitkeringen toe te kennen?
Laaouej: De chauffeurs zouden zich tegen Uber moeten keren, want dat bedrijf is verantwoordelijk voor hun situatie. Uber wist dat er juridische procedures waren, de onderneming is al veroordeeld in het verleden, in België en in andere landen. Men zegt nu dat de politiek tweeduizend mensen werkloos laat, maar in werkelijkheid is het de afwezigheid van sociale rechten voor die mensen die die situatie veroorzaakt.

Uber is hier al zeven jaar, sinds 2014. Het Gewest had toch al lang een duidelijk kader kunnen scheppen? Pascal Smet (One.brussels-Vooruit) deed een poging, maar Rudi Vervoort blokkeerde het plan.
Laaouej: Er lag nooit een evenwichtig voorstel op tafel. We vragen een echte sociale bescherming, je kan aan de socialisten niet verwijten dat ze socialist zijn. Je kan ook niet van vandaag op morgen oneerlijke concurrentie toelaten in de gereglementeerde taxisector. Als ik de taxi neem, hoor ik hoe bestuurders onder Uber lijden, hoe ze niet meer van hun beroep kunnen leven, hun hypotheek niet meer kunnen betalen ... Met het taxiplan ligt er nu wél een evenwichtig voorstel op tafel.

Is daar wel echt consensus over? We weten nog niet hoeveel licenties toegelaten zullen zijn, of ze overdraagbaar zullen zijn.
Laaouej: De grote krachtlijnen zijn er, maar er ontbreekt nog informatie, met name over het aantal chauffeurs dat met een LVC-statuut rijdt (onder de limousinewetgeving, red.). Maar om op daarnet terug te komen: ik betreur dat de administratie de voorbije jaren licenties is blijven toekennen. De chauffeurs zijn zo misleid. Maar de hoofdverantwoordelijke blijft Uber, dat de verschillende landen overal test. Dat is een echte strategie die als doel heeft om arbeidsrechten te verminderen. Als we daaraan toegeven voor de taxisector wordt het morgen de gezondheidszorg, het onderwijs, waarom niet de pers?

Binnen de meerderheid zegt men dat u het functioneren van de regering moeilijk maakt, dat u Rudi Vervoort dwingt op gemaakte afspraken terug te komen.
Laaouej: Dat is geroddel, een rookgordijn, zoals je dat zo vaak ziet in de politiek. Op dinsdag is er een coördinatievergadering van de socialisten. Tussen dat moment en de ministerraad van donderdag kom ik bijna nooit meer tussenbeide, tenzij ik gebeld word.

Deze Brusselse regering wordt door erg veel conflicten geplaagd. Het onverdoofd slachten, de hoofddoek bij de MIVB, Smart Move, de taxi's ... Hoe komt dat?
Laaouej: Vooral als er rechterlijke beslissingen zijn omtrent zaken die niet in het regeerakkoord staan. Het is niet erg als er verschillende visies zijn. De vraag is vooral hoe je daarmee omgaat. In een regering heb je daar loyauteit voor nodig. En die is er niet als je uit de meerderheid een minister-president aanvalt en eist dat hij een knoop ontwart die al sinds de vorige legislatuur vastzit. Rudi Vervoort is de meest ervaren politicus rond de tafel, ook dat speelt hier misschien mee.

U bedoelt dat er nogal wat mensen zijn die nog nooit minister waren?
Laaouej: Voilà, dat is een feit (Alain Maron (Ecolo), Elke Van den Brandt (Groen), Nawal Ben Hamou (PS) en Barbara Trachte (Ecolo) bekleedden nooit eerder een ministerambt, red.). Sommigen pakken de zaken soms nogal ideologisch aan. Een groot deel van het werk van Rudi Vervoort is om de problemen tussen Alain Maron en Bernard Clerfayt op te lossen, of tussen Pascal Smet en Elke Van den Brandt.

Het onverdoofd slachten belooft ook weer druk op de regering te zetten, als het parlement zich er moet over buigen. Wat is de positie van de PS nu eigenlijk?
Laaouej: ​​​​​​​Het parlement buigt zich nu over die kwestie. Wij vinden het een hypocriet dossier. We praten nooit over het volproppen van ganzen, over de jacht, over de nieuwe stromen met geïmporteerd vlees die we zullen krijgen uit het buitenland. We vragen ons met andere woorden af wat er zich achter dat debat verschuilt.

De PS zal dus tegen een verbod stemmen.
Laaouej: We klagen de hypocrisie aan en voor de rest moet je kunnen naar het parlement doorverwijzen als er geen eensgezindheid is in de meerderheid. Binnen de PS is er debat over, maar we hebben inderdaad wel een partijlijn. Veel partijen zijn hier trouwens over verdeeld.

Rudi Vervoort zei ook al met zoveel woorden dat hij het wat beu was en niet wist of hij nog opnieuw kandidaat wou zijn.
Laaouej: Welke politicus is het niet eens beu in deze crisis?

PS-kenner en professor Pascal Delwit (ULB) vindt dat Vervoorts onduidelijkheid zijn gezag ondermijnt. En hoe meer het erop lijkt dat hij stopt na deze legislatuur, hoe groter de kans dat een opvolger overneemt voor het einde van de legislatuur.
Laaouej: ​​​​​​​Ik wil daar duidelijk over zijn. De Brusselse PS laat zich door niemand de wet dicteren! Rudi Vervoort is minister-president en zal zijn termijn uitdoen. Er is geen scenario om hem eerder te vervangen. En we gaan als socialisten samen de rollen bepalen voor 2024.

Hebt u zelf ambities als minister-president?
Laaouej: Bij de PS bestaan er alleen collectieve ambities. 2024 is nog ver. Laten we eerst de gezondheidscrisis en de economische gevolgen ervan beheren. Op het vlak van de werkgelegenheid (een bevoegdheid van Bernard Clerfayt, red.) verwacht ik toch wat meer resultaten.

Iets anders: een van de meningsverschillen deze legislatuur draait rond de kilometerheffing Smart Move. De PS staat op de rem, terwijl het wel in het regeerakkoord staat.
Laaouej: Ja, maar er staat ook dat er begeleidende sociale maatregelen moeten zijn. En daar heb ik de eerste lijn nog niet van gezien.

Er was een aanpassing van de tarieven om goedkopere auto's te ontzien.
Laaouej: Dat noem ik geen sociale begeleidingsmaatregelen. Ik vond daar trouwens ook geen spoor van in de begroting. Zo'n begeleiding is duur. Los daarvan heb ik er niets tegen dat mensen die met een tank door de stad rijden meer moeten betalen.
Verder moet je rekening houden met de bestaande belastingen. Er is al een kilometerheffing in de vorm van de brandstofaccijnzen.

Brandstofaccijnzen hebben niets met een intelligente kilometerheffing te maken. Ze onderscheiden niet tussen spits- en daluren, en brandstof is even duur in het centrum als op een landelijke weg.
Laaouej: Dat klopt. Maar de simulaties die via een lek verspreid werden over de ontwerptarieven hebben een deel van de bevolking wel bang gemaakt, waardoor het draagvlak gebrekkig is. Er bestaat zoiets als de pedagogie van de belasting. Een nieuwe belasting moet je uitleggen. Als je in de plaats angst veroorzaakt, maak je de regering onpopulair en zijn de burgers niet mee met de taks. Ik veroordeel dan ook streng de persoon die dat gelekt heeft.

Het klinkt alsof u de hete adem van de PTB/PVDA voelt in dit dossier.
Laaouej: (brede glimlach) Neen! Ik ben niet bang van de PTB. Ze kunnen geen enkele verwezenlijking voorleggen, ze dienen nergens voor, ze willen aan geen enkele regering deelnemen, het is een partij die haar kiezers bedriegt.

Maar ze haalt wel stemmen.
Laaouej: ​​​​​​​Ja, maar als mensen met grote noden zitten in de samenleving en iemand dromen komt verkopen, dan wil je daarin geloven. Dat is menselijk. Het is als lotto spelen op zondag en tot de volgende woensdag dromen over wat je allemaal gaat doen met je miljoenen.
Maar ik kom even terug bij Smart Move. Het andere grote probleem is de verhouding met de andere gewesten. Die hebben net ingestemd met een herfinanciering van Brussel en nu voeren we eenzijdig een belasting in die hen treft zonder dat we een voorafgaand akkoord hebben? Dat vind ik niet normaal.
Bij de PS geloven we in positieve maatregelen: de versterking van het mobiliteitsaanbod, vooral van het openbaar vervoer. Daarnaast moet je de fiets promoten, voetgangerszones aanleggen ...

U onderschat de inertie van een autobestuurder die zijn gewoontes heeft. Extra trams of metro's halen die nog lang niet uit de wagen.
Laaouej: ​​​​​​​Dat is juist. Daarom hebben we het gratis openbaar vervoer voor jongeren voorgesteld. Zo ontwikkel je een cultuur van het openbaar vervoer. En het werkt, want er zijn tienduizend school­abonnementen bijgekomen.

Tijdens de coronacrisis werd vaak gezegd dat Brussel niet genoeg leiderschap toonde. Zowel Rudi Vervoort als Alain Maron zou te onzichtbaar gebleven zijn. Het ontbrak aan politieke leiders met duidelijke en krachtige boodschappen, hoor je vaak. Akkoord?
Laaouej: Ik heb een mening over Alain Maron, de minister bevoegd voor Gezondheid. Maar ik ga hier niet doen wat hij wél doet: leden uit de eigen regering bekritiseren. Daarnaast stel ik vast dat zowat elke regering het moeilijk heeft, in binnen- én buitenland.