Brexit biedt ook kansen: ‘Maak van Brussel financieel centrum’

Als het Verenigd Koninkrijk straks de Europese Unie verlaat, verliest Londen waarschijnlijk een groot deel van zijn aantrekkingskracht als financieel centrum. Hoog tijd voor Brussel om zich in de markt te zetten, vindt hoogleraar fiscaal recht Michel Maus.

De Europese Unie davert op haar grondvesten sinds een (kleine) meerderheid van de Britten in een referendum koos voor een Brexit. Daarbij staat ook de toekomst van Brussel als Europees beslissingscentrum op het spel. Zullen de Britse EU-ambtenaren Brussel verlaten? Neemt Berlijn of Wenen op termijn de rol van Brussel over nu het zwaartepunt van de Unie naar het oosten opschuift? Het is voorlopig onduidelijk wat de weerslag op het internationale aura van Brussel zal zijn.

Maar elk nadeel heeft ook een voordeel. Zo zien sommigen economische mogelijkheden voor Brussel als Londen zijn statuut van financiële hoofdstad van Europa verliest. Het scenario voor de Brexit ligt nog niet vast, maar de meeste waarnemers gaan ervan uit dat de Londense banken hun toegang tot de eengemaakte Europese markt zullen verliezen. Zonder dat zogenaamde Europees paspoort wordt het voor grote internationale banken plots veel minder aantrekkelijk om te opereren vanuit de Britse hoofdstad.

Londen dreigt op die manier tienduizenden jobs te verliezen. De vraag is welke Europese steden hiervan zullen profiteren. Frankfurt lijkt de eerste kandidaat, als thuisbasis van de Europese bank. Parijs en Dublin toonden ook al hun ambitie. Verder worden ook Edinburgh, Amsterdam, Warschau, Milaan en Lissabon genoemd. Een deel van de activiteit zou ook kunnen verdwijnen naar Aziatische steden.

Brussel duikt niet meteen op als mogelijk nieuwe financieel centrum, maar zou bij een verspreiding van de bankensector zeker zijn graantje kunnen meepikken. “Deze kans mogen we niet laten liggen,” vindt Michel Maus, hoogleraar fiscaal recht aan de Vrije Universiteit Brussel. “We moeten uitspelen dat Brussel het beslissingscentrum van de Europese Unie is.”

Als Brussel de Londense banken wil lokken moet het zich wel snel profileren. “We moeten van de verwarring gebruik maken om Brussel in de markt te zetten. Zoals Klaus Schwab van het World Economic Forum het zegt: in de nieuwe wereld zijn het zijn niet de grote vissen die de kleine opeten, maar de snelle die de trage opeten.”

Premier Charles Michel (MR) kondigde al aan dat er een campagne komt om Britse bedrijven te lokken. Daarbij wil hij België promoten als “een land met een ondernemersvriendelijke regering in het hart van de EU.”

Een eerste stap, maar volgens Maus zal meer nodig zijn dan een campagne om de financiële sector te overtuigen. “Het afschaffen van de Tobintaks zou bijvoorbeeld een eerste symbolische stap zijn. Daarnaast zouden we verder kunnen gaan met de tax shift en de hervorming van de vermogensbelasting sneller uitvoeren.”

Vraag is of we Brussel aantrekkelijker willen maken voor de grootbanken, een sector die met argusogen gevolgd wordt sinds de financiële crisis van 2008. “Dat is een beleidskeuze die je moet maken,” aldus nog Maus. “Vergeet niet dat het potentieel om veel jobs gaat. Als we geen stappen zetten en zorgen dat we openstaan voor die sector, zullen we achter het net vissen.”