Brussel zoekt onderdak voor 20.000 Oekraïners

Het Brussels Gewest gaat op basis van de federaal afgesproken verdeelsleutel uit van 20.000 Oekraïense vluchtelingen. "Dat betekent een bevolkingsgroei van 1,7 procent voor Brussel", zegt coördinator Oekraïne Pierre Verbeeren. "Al die mensen moeten huisvesting, onderwijs en werk vinden. Dit is een kolossale uitdaging." De gemeenten moeten mee zoeken naar geschikt onderdak voor de vluchtelingen.

De VN verwacht dat ongeveer 200.000 Oekraïense vluchtelingen naar België zullen komen. Het Gewest is op basis van de federaal afgesproken verdeelsleutel - 10 procent van de vluchtelingen voor Brussel - uitgegaan van 20.000 Oekraïners die zich in het gewest zullen vestigen en hier geïntegreerd moeten worden.

"Alle gevluchte Oekraïners komen in Brussel aan om zich te registreren", zegt minister-president Rudi Vervoort. "De realiteit op het terrein is dat eerder 35 procent in Brussel blijft, en als de onduidelijkheid aanhoudt, die mensen hier blijven. De uitdaging wordt ervoor te zorgen dat voldoende vluchtelingen doorstromen naar de andere gewesten."

"20.000 extra inwoners betekent een bevolkingsgroei van 1,7 procent voor Brussel", zegt Oekraïne-coördinator Pierre Verbeeren. "Dat aantal is gelijk aan de grootte van een kleine gemeente. Het Federaal Planbureau verwachtte de komende jaren slechts een groei van 1.900 mensen per jaar voor het Brussels gewest. De uitdagingen zijn dus kolossaal."

Zowel minister-president Vervoort als crisismanager Verbeeren benadrukte het belang van een integratie "zonder dubbele standaard". "De Oekraïners hebben dezelfde rechten als de anderen." Vervoort: "Het Gewest staat al behoorlijk onder druk door de transmigranten, en we willen geen discriminatie tussen vluchtelingen. We willen ook geen spanningen tussen mensen die hier al langer in precaire omstandigheden leven en de nieuwe aankomers."

Huisvesting

Als 20.000 Oekraïners zich in Brussel komen vestigen, gaat het gewest uit van ongeveer 6.000 huishoudens. "Nieuwe woningen voor die mensen bouwen zal niet lukken", zegt Verbeeren. "Er is al een lange wachtlijst voor woningen in het gewest. Tijdelijke huisvesting is dus nodig, bij inwoners, maar ook collectieve huisvesting."

Het Gewest gaat uit van een fiftyfiftyverdeling met de gemeenten, waarbij het Gewest zich vooral concentreert op collectieve huisvesting voor zowat 10.000 mensen, en de gemeenten met hun kennis van het eigen grondgebied ook 10.000 plaatsen aanleveren. Elke gemeente zal een precies aantal plekken moeten zoeken. Daarvoor voorziet het Gewest 10 miljoen euro, in functie van het aantal plaatsen dat elke gemeente voorziet. "We zijn uitgegaan van een verdeling volgens de bevolkingsaantallen per gemeente, maar we zijn nu nog in onderhandeling over de precieze aantallen, die misschien nog aangepast moeten worden in functie van de bevolkingsdichtheid", zegt Verbeeren.

7.000 plaatsen zullen gevonden moeten worden bij individuele eigenaars en huurders, 7.000 in leegstaande kantoren, 1.000 in collectieve infrastructuur zoals kloosters, rusthuizen en sportclubs. De Maatschappij voor Stedelijke Inrichting (MSI) zoekt leegstaande terreinen om containerdorp(en) voor nog eens 1.000 mensen te voorzien. Daarnaast gaat het Gewest uit van 1.000 plaatsen elders, bijvoorbeeld in hotels.

School en werk

Twintigduizend nieuwe inwoners betekent ook 5.000 à 6.000 extra schoolkinderen, waarover het Gewest met de gemeenschappen praat. Een verdeelsleutel tussen Vlaams en Franstalig onderwijs is nog niet beslist. De gemeenschappen bekijken drie onderwijsmodellen: geïntegreerd in lokale klassen, afstandsonderwijs vanuit Oekraïne, of in klassen hier met Oekraïense leerkrachten.

Daarnaast gaat de regering ervan uit dat 5.000 Oekraïners toegang tot de arbeidsmarkt nodig hebben, en als gevolg daarvan ook 1.000 à 1.500 kinderopvangplaatsen nodig zijn.

Budget

Rudi Vervoort benadrukte dat het Brussels Gewest, net als Wallonië, vragende partij is voor het afkondigen van de federale fase voor de opvang van de Oekraïners, met een federale coördinatie van de opvang. "Ik heb een brief gestuurd naar de federale regering, maar wacht nog op een antwoord", verklaarde hij.

Voor de gehele integratie van de Oekraïners gaat het Gewest voorlopig uit van een provisie van 100 miljoen euro. De Brusselse regering bespreekt in de komende weken waar dat geld gevonden moet worden, en wil de begrotingsaanpassing zo snel mogelijk doorvoeren. De zware posten zijn kindergeld, huisvesting, steun aan de gemeenten, tewerkstelling en gezondheid. Minister-president Vervoort zei te hopen dat de provisie voor de Covid-crisis zal volstaan.

In afwachting van de vrijmaking van specifieke middelen voor de Oekraïnecrisis wordt geld uit de begroting van de GGC gebruikt.