Brusselse aanpak antisemitisme goedgekeurd, maar parlement struikelt over definitie

Het Brussels parlement heeft vrijdag een resolutie aangenomen om de strijd tegen antisemitisme in België op te voeren. Een definitie van antisemitisme werd daarin uiteindelijk weggelaten, omdat de parlementsleden het er niet over eens konden worden. "Daarmee is de tekst van alle inhoud ontdaan," klinkt het bij initiatiefneemster Viviane Teitelbaum, die zich van stemming onthield.

De resolutie werd in juni 2022 ingediend door Viviane Teitelbaum van MR om de toename van antisemitisme aan te pakken en zich aan te sluiten bij de Europese strategie daarrond. Hij werd mede ondertekend door leden van de oppositiepartij Les Engagés en van de meerderheidspartijen Défi en Open VLD. De tekst werd vervolgens gewijzigd op initiatief van parlementsleden van PS, Ecolo en Groen, tot spijt van de initiatiefnemers.

De Brusselse parlementsleden raakten het niet eens over de precieze definitie van antisemitisme. De definitie die in de oorspronkelijke resolutie gebruikt werd, is namelijk afkomstig van de International Holocaust Remembrance Alliance. Die definitie is internationaal betwist.

De omschrijving van IHRA luidt: "Antisemitisme is een bepaalde perceptie van Joden die tot uiting kan komen als een gevoel van haat jegens Joden. Retorische en fysieke uitingen van antisemitisme zijn gericht tegen Joodse of niet-Joodse personen en/of hun eigendom en tegen instellingen en religieuze voorzieningen van de Joodse gemeenschap."

Volgens mensenrechtenorganisaties wordt daarin onvoldoende het verschil gemaakt tussen antisemitisme en kritiek op de Israëlische regering, en kan hij worden gebruikt om critici van de Israëlische regering het zwijgen op te leggen onder het mom van antisemitisme.

Brusselse parlementsleden John Pitseys (Ecolo), Nadia El Yousfi (PS) en Lotte Stoops (Groen) volgden die argumentatie en wezen er in de commissie Gelijke Kansen en Vrouwenrechten op dat de werkdefinitie van de IHRA te veel vragen oproept. Volgens hen zijn andere definities van antisemitisme duidelijker, zoals die van de Verklaring van Jeruzalem of van de Nexus Task Force.

Het leek hen daarom aangewezen om de definitie weg te laten.

Toename antisemitisme

De wettekst werd vorig jaar zomer ingediend, voor de aanval van Hamas op 7 oktober en de vergeldingsacties van Israël in de Gazastrook en de Westbank. De resolutie wil een antwoord bieden op de toename van antisemitisme die ontstond tijdens de pandemie. In complottheorieën kregen Joden steeds vaker de hoofdrol.

Belgen van Joodse afkomst maken minder dan 0,3 procent van de bevolking uit, toch blijken ze "het eerste slachtoffers te zijn van racistische meldingen," zo onderstreept Teitelbaum het belang van haar resolutie, die verder onder meer budget vraagt voor de veiligheid van Joodse mensen in de openbare ruimte en aandacht vraagt voor onderwijsprogramma's over de Holocaust.

Viviane Teitelbaum (MR) is teleurgesteld dat de resolutie niet het resultaat op heeft geleverd dat ze voor ogen had. "U hebt een tekst verdraaid die de Europese strategie steunt, ter bestrijding van antisemitisme en ter ondersteuning van het Joodse leven," zegt ze tegen de parlementsleden die de definitie hebben verwijderd.

Volgens Teitelbaum is de tekst "van alle inhoud ontdaan." Ze heeft zich afgelopen vrijdag in de plenaire vergadering daarom onthouden van stemming over de resolutie die ze zelf heeft ingediend.

PS'er Julien Uyttendaele onthield zich ook en betreurt dat het debat onnodig ingewikkeld is gemaakt. Volgens hem heeft het Brussels parlement een kans gemist om een duidelijke boodschap te sturen naar de Belgische bevolking. "Is de definitie van IHRA perfect? Nee, zeker niet. Maar was dat het onderwerp?" vraag hij zich af. "De Joden zijn bang, in Brussel en in België. Ik ook, als ik mijn kind naar de crèche breng."

"We zijn het erover eens dat de strijd tegen antisemitisme een belangrijke kwestie is," reageert John Pitseys (Ecolo) in een verklaring die Le Soir optekende. "Het is ook normaal om te debatteren over de woorden die we gebruiken om dit antisemitisme te bestrijden."