Brusselse regering talmt met steunmaatregelen voor coronacrisis

De coronacrisis hakt er diep in: de economie in onze hoofdstad ligt grotendeels stil. De Brusselse regering bekijkt de komende dagen hoe ze weerwerk kan bieden, maar het verschil met de concrete steunmaatregelen die de Vlaamse overheid al nam valt op. “Van de 500 miljoen voor investeringen in mobiliteit, zal mogelijk een deel naar de coronacrisis moeten gaan", zegt begrotingsminister Sven Gatz.

Het was zonder meer opvallend. Afgelopen vrijdag legde de corona­crisis meteen de politieke verschillen bloot tussen Vlaanderen en Brussel. Tussen rechts en links.

Minder dan twaalf uur nadat de Nationaal Veiligheidsraad de maatregelen had afgekondigd om de gezondheid van de Belgische bevolking te vrijwaren, kwam de Vlaamse regering met forse ingrepen om de Vlaamse economie te ondersteunen: een waarborgfonds van 100 miljoen euro voor noodlijdende bedrijven, 4.000 euro cash via de hinderpremie voor de cafés en restaurants die drie weken dicht moeten en uitstel van de inning van de onroerende voorheffing.

De maatregelen, zo zei regeringsleider Jan Jambon (N-VA) nog, zijn mogelijk omdat de Vlaamse regering in oktober fors bespaard heeft. Daardoor is er nu ademruimte. De snelle actie kon op goedkeuring rekenen van experten, onder meer bij professor economie Gert Peersman (Universiteit Gent). “Goede economische maatregelen alvast van Vlaamse regering. Nog van dat!” zo tweette hij.

Mak debat

Het verschil met de Brusselse regering kon niet groter zijn. Geen persconferentie, wel een mak debat in het parlement. De economische maatregelen waarmee staatssecretaris voor Economie Barbara Trachte (Ecolo) op de proppen kwam, bleken, in vergelijking met de bazooka van Vlaanderen, slappe kost. De economische situatie wordt gemonitord en de cel 1819, die de economische starters opvolgt, wordt versterkt. De enige echt concrete ingreep is de waarborg van 25 miljoen euro via Finance&Invest en het bevriezen van schuldaflossingen aan diezelfde instelling.

Later kwam minister van Begroting Sven Gatz (Open VLD) in de televisiestudio van BRUZZ vertellen dat er wel degelijk maatregelen genomen zullen worden. “En die zullen hoger liggen dan de 35 miljoen euro die we hebben uitgetrokken voor de aanslagen,” zei hij. Maar concreter werd het niet.

Nochtans had Jan De Brabanter, secretaris-generaal van Beci (de Brusselse Kamer van Koophandel) de dag ervoor nog aan de alarmbel getrokken. Hij rekende snel voor dat er door de crisis maandelijks 620 miljoen euro wegvloeit uit de Brusselse economie.

Vandaag wil Beci dat cijfer niet meer herhalen. Gedelegeerd bestuurder Olivier Willockx: “Het heeft geen zin. Het is met wat we nu weten zeker nog veel meer. We willen vermijden dat er een oppositie komt tussen de gezondheid van de mensen en onze economie. Dat helpt ons geen moer vooruit.”

'4.000 euro is voor groot restaurant peanuts'

Wat niet wil zeggen dat Beci niet rekent op steunmaatregelen vanuit de Brusselse regering. Horecataksen kunnen best opgeschort worden dit jaar. En het uitstel van de inning van de onroerende voorheffing zou een goeie maatregel zijn. “Alles wat kan helpen om het cashprobleem van onze bedrijven op te lossen, zijn goede maatregelen,” zegt Willockx.

De hinderpremie die de Vlaamse regering gepland heeft voor de horeca, daar gelooft Willockx dan weer minder in. “Natuurlijk is 4.000 euro op zich een mooi bedrag, maar laten we wel wezen, voor een groot, goeddraaiend restaurant zijn dat peanuts.”

Willockx ziet meer heil in de oprichting van een fonds dat bedrijven helpt om hun facturen te betalen. Verder ziet hij ook een sociaal drama opduiken. “Veel bedrijven zullen moeten overgaan tot ontslagen. Dat is nooit prettig.” Ook hier zal de Brusselse regering rekening moeten houden met de mogelijke gevolgen.

Donderdag komt een nieuwe taskforce economie samen, waarin de sociale partners en de overheid de economische maatregelen die nodig zijn, zullen bekijken. De Brusselse regering is momenteel bezig om die beslissingen voor te bereiden.

'Geen wedstrijd'

Minister van Begroting Sven Gatz kan begrijpen dat vandaag zo de indruk ontstaat dat de Brusselse regering weinig krachtdadig optreedt om de Brusselse economie te steunen. “Maar het is ook geen wedstrijd,” oordeelt hij. “En het is nog maar de vraag of snelle beslissingen, de beste beslissingen zijn.”

Gatz ziet drie terreinen waar de Brusselse regering tussenbeide kan komen. Voor een bedrag dat, zoals gezegd, een stuk hoger zal liggen dan 35 miljoen euro. Er is het waarborgfonds, er zijn fiscale maatregelen mogelijk, zoals taksen opschorten, maar ook rechtstreekse steun.

Brussel zal bij het uitwerken van die maatregelen ook rekening moeten houden met de eigenheden van het Brussels Gewest. De inning van de onroerende voorheffing uitstellen bijvoorbeeld, zoals in Vlaanderen, kan een optie zijn, “maar de impact is hier direct heel groot, omdat de Brusselse financiën daar voor een groot deel afhankelijk van zijn,” zegt Gatz.

Slechtst mogelijke moment

Voor de Brusselse regering komt de crisis ook op het slechtst mogelijke moment. De regering is net op dit moment bezig om de meerjarenbegroting op te stellen. Elke minister heeft zijn of haar wishlist. Tegen Pasen wil de Brusselse regering beslissingen genomen hebben. De coronacrisis riskeert hier roet in het eten te gooien, al zegt Gatz wel dat het de bedoeling is om het schema aan te houden, zodat er op het Irisfeest begin mei een begroting voor de komende jaren kan worden voorgesteld. “De vergaderingen hierover gaan gewoon door.”

Voor de begroting dit jaar gaat Gatz er wel van uit dat een deel van de 500 miljoen euro voor investeringen in mobiliteit mogelijk naar de coronacrisis zal moeten gaan. “Dat kan door investeringen uit te stellen.”

Bij staatssecretaris Trachte klinkt het intussen dat er uiteindelijk toch vooral naar de federale regering wordt gekeken om de Brusselse economie te vrijwaren van een meltdown. “Het federale niveau is de plek waar de hefbomen liggen, zowel fiscaal als op het vlak van sociale zekerheid,” zegt woordvoerder Nicolas Roelens. In die zin is de nieuwe regering Wilmès-II die afgelopen weekend bewaarheid is geworden, een uitstekende zaak, ook voor de Brusselse economie, zo klinkt het bij Trachte.

Iets wat Olivier Willockx, deels, wil beamen. “De Brusselse economie is goed voor bijna 20 procent van het bnp. Dat kan je niet alleen aan het Brussels Gewest overlaten. Dus ja, de nieuwe federale regering is goed nieuws.” Waarmee hij niet gezegd wil hebben dat de Brusselse regering binnen haar bevoegdheden geen duit in het zakje kan doen.