De verborgen factuur van het koninklijk vastgoed

Liefst 7.530 hectare aan bossen, gronden en 77 gebouwen in ons land zijn in handen van de Koninklijke Schenking. Op papier is de Koninklijke Schenking een "zelfstandige openbare instelling" die financieel zelfbedruipend moet zijn, maar in werkelijkheid draaien tal van overheidsdiensten - de belastingbetaler dus - op voor het merendeel van de kosten. Dat schrijft De Tijd woensdag die samen met journalisten van VRT NWS, Apache en Knack voor het eerst in 90 jaar het volledige patrimonium heeft doorgelicht van de Koninklijke Schenking.

Zelf heeft de Koninklijke Schenking vorig jaar maar 6,45 miljoen euro besteed om zijn gigantische patrimonium in stand te houden. Daarvan ging al bijna de helft (2,91 miljoen euro) naar het domein van Laken, dat nog geen 2 procent van het patrimonium uitmaakt.

De koninklijke familie wentelt zo veel mogelijk kosten af op de belastingbetaler, getuigen insiders. De vervallen serres van Stuivenberg in Laken worden binnenkort gerenoveerd en deels heropgebouwd. De kosten worden gedragen door Leefmilieu Brussel, voor naar schatting 3,5 miljoen euro, schrijft VRT NWS. Ook voor de renovatie van het dak van de conciërgewoning in de Koloniale Tuin van Laken betaalde Leefmilieu Brussel eerder ruim 329.000 euro, een factuur die zal worden doorgestuurd naar de Regie der Gebouwen.

Dan is er nog het dossier van het Chinees Paviljoen en de Japanse Toren in Laken, die eigendom zijn van de Schenking maar in de loop der jaren een bestemming van algemeen belang hebben gekregen. Door stabiliteitsproblemen werden beide monumenten in 2013 om veiligheidsredenen gesloten. De Regie der Gebouwen zal ongeveer 3 miljoen euro betalen voor de renovatiewerken.

De Koninklijke Schenking heeft nochtans geld. Op een rekening bij Bpost bank staat er een som van 35,64 miljoen euro. Verder heeft de Schenking ook inkomsten. De belangrijkste inkomstenbron voor de Koninklijke Schenking zijn het verhuur van vastgoed, goed voor 4,549 miljoen euro in 2018. Dan is er nog de houtverkoop (1,522 miljoen euro), jachtrecht (526.000 euro) en visrechten (23.000 euro) en verkoop van hooi (27.000 euro). Ze brachten in 2018 samen 6,97 miljoen euro in het laatje.

De Schenking weet zelf niet hoeveel haar patrimonium waard is. Haar jaarrekening bevat amper zes pagina's en geen details. "We vallen volledig buiten het kader van de federale uitgavenbegroting", zegt Philippe Lens, gedelegeerd bestuurder van de Schenking. En als overheden bijdragen in de kosten, zijn daar volgens hem altijd goede redenen voor: omdat dat zo is afgesproken in huurovereenkomsten of omdat het gaat om bestemmingen van algemeen belang.

De Kamerfractie van N-VA vraagt dat er een parlementaire onderzoekscommissie komt naar de Koninklijke Schenking. De Vlaamsnationalisten reageren daarmee op de berichtgeving over de manier waarop belastinggeld naar de instelling stroomt. Ook Vincent Van Quickenborne (Open Vld) vindt het dossier een onderzoekscommissie waard. Vlaams parlementslid Hannelore Goeman (SP.A) koppelt er een andere conclusie aan. "Sire, als we ervoor mogen betalen, dan mogen we er ook in. Open het Koninklijk Domein van Laken", schrijft ze op twitter.