Decumul dichterbij dan ooit

Met de politieke vakantie voor de deur blijven transparantie en goed bestuur hoog op de agenda. Het Brusselse stadsbestuur heeft een mandatenkadaster gepubliceerd en belooft te snoeien in de eigen structuren. Ondertussen is het uitkijken naar de conclusies van de werkgroep Goed Bestuur van het Brussels parlement.

Sinds het uitbreken van de affaire rond de vzw Samusocial zijn de spotlights vooral gericht op de ondoorzichtige instellingen van de stad Brussel. De herschikte bestuursploeg (PS-MR-Open VLD) probeert dan ook zo snel mogelijk werk te maken van een beter en transparanter bestuur. Zo staat sinds vorige week een kadaster met alle mandaten, bezoldigde en niet-bezoldigde, op de website brussel.be. Een eerste versie die drie weken eerder online kwam, bleek nog heel wat fouten te bevatten.

Het stadsbestuur beloofde ondertussen ook flink te snoeien in het aantal structuren en mandaten. Hierover bleken de violen echter nog niet goed gestemd. Zo bestaat er nog verwarring over het al dan niet opdoeken van sommige vzw’s. Andere maatregel is een vaste vergoeding van 78 euro bruto voor het bijwonen van een bestuursvergadering. Dat is evenveel als nu bij de gemeenteraad.

Ook op gewestniveau komt een en ander in beweging. Vrijdag zou de werkgroep Goed Bestuur van het Brussels parlement tot een conclusie moeten komen. In de werkgroep – eind januari opgericht ten tijde van de affaire rond de Waalse intercommunale Publifin – zitten de fractievoorzitters van tien partijen, meerderheid en oppositie.

De werkgroep is mediaschuw, maar voorzitter Charles Picqué (PS) lichtte onlangs een tipje van de sluier in Le Soir. Een herziening van de ordonnantie die de vergoedingen regelt, zou een herhaling van de affaire-Samusocial moeten voorkomen. Ook moet er een serieuze deontologische commissie komen. Daarnaast zou de oppositie vertegenwoordiging krijgen bij instellingen van openbaar nut zoals Citydev of Actiris.

Minder vanzelfsprekend is de decumul. Die staat al ettelijke jaren op de politieke agenda, maar met een parlement vol gemeentelijke mandatarissen raakte het principe nooit wettelijk verankerd. Onder druk van de vele schandalen en de politieke crisis aan Franstalige kant is de PS echter een heel stuk opgeschoven in de richting van traditionele pleitbezorger Ecolo. Ook Défi is tegenwoordig voor decumul. Picqué acht een decumul haalbaar in 2019.

Bruno De Lille (Groen) wijst er wel op dat ook aan Nederlandstalige kant een meerderheid nodig is. Volgens hem blijven vooral Open VLD en N-VA echter koele minnaars. “Zorgen zij ervoor dat we de bladzijde van achterkamertjespolitiek en machtsconcentratie kunnen omslaan? Of missen ze deze afspraak met de geschiedenis omdat ze de belangen van enkele schepenen-parlementsleden veilig willen stellen?” klinkt het op knack.be.

Openbaarheid
Bij SP.A schuiven ze een ander aandachtspunt naar voren: de openbaarheid van de regeringsbesluiten en de beslissingen van de schepencolleges. Fractieleider Jef Van Damme legde daarvoor enkele maanden geleden al een ordonnantievoorstel op tafel. “Voor de regeringsbesluiten moeten we een voorbeeld nemen aan Vlaanderen,” zegt hij. “Voor de colleges volstaat het om het systeem dat al bestaat voor gemeenteraadsleden publiek te maken.”

De tien partijen in de werkgroep zijn het principieel eens, maar enkelen zien nog praktische bezwaren. Zo zou een kanselarij moeten worden opgericht, zeg maar een administratie die de regeringsagenda beheert. “Dat kan in enkele maanden gebeuren en mag dus geen excuus zijn om hier niet mee in te stemmen,” aldus nog Van Damme. “Als er op dit punt geen vooruitgang wordt geboekt, zullen wij andere punten ook niet goedkeuren.”

Ondertussen legde ook minister-president Rudi Vervoort (PS) een nota met hervormingsvoorstellen op de tafel van de regering. Hij wil bijna de helft van de schepenambten schrappen. Tegelijk zou het loon van de meeste mandatarissen omhoog moeten om te voorkomen dat ze op zoek gaan naar extra inkomsten. Gezien de onduidelijkheid over de toekomst van de zittende meerderheid kunnen we hier echter niet meteen een beslissing verwachten.