Dit verandert er aan de afvalophaling

Het Brussels Gewest hervormt zijn afvalinzameling om beter te sorteren en recycleren. Maar wat verandert er precies? Vijf vragen en antwoorden.

Op 1 september besliste de Brusselse regering dat de oranje zak verplicht wordt voor iedereen. Minister van Netheid Alain Maron (Ecolo) komt nu met meer gedetailleerde informatie over de hervorming, die breder gaat dan de oranje zak alleen. Een overzicht.

Wat verandert er?

De oranje zak, bedoeld voor bioafval, wordt verplicht vanaf 1 mei 2023. Nu is het gebruik er van nog vrijwillig. Hierdoor zal de witte zak, bestemd voor restafval, minder snel vol geraken. Die zal vanaf 1 mei dan ook nog maar één keer per week opgehaald worden, in plaats van twee keer.

Waarom deze hervorming?

Voedselafval maakt 40 procent uit van het gewicht van de witte zakken. Die worden nu verbrand, wat tot extra uitstoot van broeikasgassen leidt. Zo stoot de verbrandingsoven in Neder-Over-Heembeek 470.000 ton CO2 uit het equivalent van 145.000 dieselauto's.

Door de oranje zak verplicht te maken, zal ongeveer de helft van de huidige inhoud van de witte zak niet meer in die zak belanden, is er minder uitstoot én wordt er meer energie opgewekt door de biomethanisering van de voedselresten uit de oranje zak. Voor de witte zak zijn dus minder ophaalrondes nodig, voor de oranje zak net meer.

Geldt die voor alle Brusselse gemeenten?

De ophaalfrequentie wordt uiteindelijk in alle 19 Brusselse gemeenten verlaagd, maar de invoering ervan gebeurt geleidelijk. Die start op 1 mei 2023 met een eerste fase in de volgende tien Brusselse gemeenten: Oudergem, Sint-Agatha-Berchem, Brussel-Stad (alleen op het grondgebied van Haren en Neder-Over-Heembeek), Evere, Ganshoren, Jette, Ukkel, Watermaal-Bosvoorde, Sint-Lambrechts-Woluwe en Sint-Pieters-Woluwe. Die gemeenten zijn uitgekozen vanwege hun lagere globale dichtheid en ook omdat de afvalsortering er over het algemeen al ver gevorderd is.

Deze hervorming geldt wel niet voor appartementsgebouwen waar containers worden gebruikt. Dat is het geval voor 32 procent van de bevolking van de genoemde tien gemeenten. Voor Daar verandert de ophaalfrequentie dus niet.

Hoe reageren de gemeentebesturen?

Gematigd positief. Op de conferentie van burgemeesters van gisteren/woensdag, was de hervorming geen punt. En de gecontacteerde burgemeesters en schepenen van Netheid vinden het doorgaans een goed idee. "Wel is de ophaling vaak slordig, of gebeurt ze helemaal niet", zegt Stéphane Obeid (MR), schepen van Netheid van Ganshoren. "Onze gemeentediensten moeten nadien vaak nog eens passeren om alles op te kuisen. Dát moet ook veranderen, en niet enkel de ophaalfrequentie." Hetzelfde geluid valt te horen in Evere en Jette. In Brussel-Stad ijvert schepen Zoubida Jellab (Ecolo) dan weer voor meer compostpunten, waar bewoners zelf met hun keukenafval heen kunnen. "Een zak afval aan je deur komen ophalen, dat is eigenlijk gedateerd. Bewoners moeten zelf ergens met hun afval heen kunnen."

Wat verandert er nog?

Naast de bewustmakingscampagnes die Net Brussel, Leefmilieu Brussel en Fostplus al hebben gevoerd, zullen nieuwe acties worden gelanceerd, in het bijzonder met de sociale actoren: er zullen enkele duizenden oranje containers worden verdeeld en er worden aangepaste containers ontwikkeld voor kleine woningen.

De Brusselse regering besliste ook om nieuwe stromen te ontwikkelen voor matrassen, metaal, hout, plasticfolie, puin en textiel. Ondernemingen zullen vanaf 2023 (2025 voor textiel) hun afval in die nieuwe stromen nuttig moeten toepassen.