Familie Olivier Vandecasteele vraagt dat Belgische overheid snel actie neemt

De familie van Olivier Vandecasteele, de humanitair medewerker die al negen maanden in een Iraanse cel zit, vraagt dat de Belgische overheid snel actie onderneemt om de man vrij te krijgen. Ze doet dat daags nadat het Grondwettelijk Hof het Belgisch-Iraans verdrag heeft geschorst dat de overbrenging van de veroordeelde Iraanse terrorist Assadollah Assadi naar Teheran mogelijk had moeten maken.

De zogenaamde Irandeal werd in maart van dit jaar gesloten en maakt de overbrenging van veroordeelde personen mogelijk, met name die van Assadi. De Iraanse diplomaat werd in februari 2021 door de correctionele rechtbank van Antwerpen tot 20 jaar cel veroordeeld omdat hij een terroristische aanslag wilde plegen tegen een bijeenkomt van de Iraanse oppositie in Villepinte, in de buurt van Parijs. Die aanslag kon op het nippertje verijdeld worden.

Tien personen en oppositievereniging 'Conseil national de la Résistance iranienne' die als burgerlijke partij betrokken waren bij het proces tegen Assadi beslisten na het bekendraken van de Irandeal om voor het Grondwettelijk Hof de schorsing en in tweede instantie ook de vernietiging van dat verdrag te vragen. Hun argument is dat Assadi vrijgelaten dreigt te worden als hij naar Iran wordt overgebracht.

Schorsing

Het Hof volgde de burgerlijke partijen en ging in op hun verzoek om het verdrag - of meer bepaald het wetsartikel dat het verdrag verankert - te schorsen. Volgens het Hof is de kans groot dat Assadi in Iran meteen zal vrijkomen, en dat zou ingaan tegen het door het Europees mensenrechtenhof erkende 'recht op leven' van de burgerlijke partijen.

"Dit was de piste die door de Belgische overheid zelf naar voor was geschoven om Olivier vrij te krijgen", zegt Olivier Van Steirtegem, woordvoerder van de familie. "Die is nu mislukt, wat gaat de Belgische regering nu doen? We stellen vast dat de VS een wapenhandelaar met honderdduizenden doden op zijn geweten kan ruilen voor een basketspeelster. We stellen vast dat de Italiaanse gijzelaarster in Iran al na enkele maanden vrijgelaten kan worden. Maar Olivier zit intussen al negen maanden onschuldig in de gevangenis, totaal geïsoleerd van de buitenwereld. Hij zit opgesloten zonder te weten wat hem ten laste wordt gelegd, hij is duidelijk een politiek gijzelaar."

De advocaten van de familie zijn erg verrast en teleurgesteld door het arrest van het Grondwettelijk Hof. "Dit verdrag is identiek aan elk ander verdrag over de uitwisseling van gevangenen dat met zovele andere landen is afgesloten", zegt meester Olivia Venet. "Het is zeer verwonderlijk dat dit nu in vraag wordt gesteld door burgerlijke partijen in een strafproces, die zich op die manier verzetten tegen de modaliteiten van de uitvoering van een straf, iets wat zij eigenlijk niet mogen doen. Het is duidelijk dat Olivier het slachtoffer is geworden van een internationale campagne tegen dit verdrag. Dit is een onschuldige man wiens recht op leven en andere mensenrechten nu niet gerespecteerd worden."

Hongerstaking

Het Grondwettelijk Hof moet nu binnen de drie maanden oordelen of de wet die het verdrag ratificeert, vernietigd moet worden. "Maar we hebben geen drie maanden meer", zegt Nathalie Vandecasteele, de zus van Olivier Vandecasteele.

"In mei was Olivier al 15 kilo verloren, sinds eind november is hij in hongerstaking. Hij is op dit moment de persoon die het langst ooit in totale isolatie zit, 290 dagen alleen in een vuile cel. In die tijd heeft hij zes maal een consulair bezoek mogen ontvangen, onder strenge bewaking en drie maal met zijn familie mogen bellen. We weten nu al dat dit onomkeerbare lichamelijke en psychologische gevolgen zal hebben. De regering moet nú actie ondernemen."

De familie heeft op vraag van de Belgische overheden de stilte bewaard, maar daar komt een einde aan, klinkt het. "De eerste zes maanden hadden we het gevoel dat we gesteund werden door de Belgische overheden", zegt Olivier Van Streitegem.

"Sinds september is dat veranderd. Heeft dat te maken met de politieke situatie in Iran, met de politieke situatie in België? We weten het niet. Wel weten we dat we sinds het arrest is uitgesproken, nog geen enkele reactie of boodschap hebben mogen ontvangen van de overheden, terwijl net zij deze piste hadden gekozen."

"Vanaf nu houden we de Belgische overheden mee verantwoordelijk voor het lot van Olivier", gaat Nathalie Vandecasteele verder. "Onze familie gaat hieraan kapot. We eisen een gesprek met de eerste minister, de minister van Justitie en de minister van Buitenlandse Zaken, en afhankelijk van hun antwoorden zullen we verder mobiliseren via het platform FreeOlivierVandecasteele."