Gemeentesecretaris als 'stagiair' in Schaarbeek: ‘Duidelijke inbreuk op taalwet’

De Schaarbeekse gemeentesecretaris en zijn adjunct hebben niet het vereiste taalattest dat bij hun functie hoort en zijn daardoor sinds 2014 als ‘stagiairs’ aan de slag. Dat erkent het college nadat raadslid Georges Verzin die zaak aankaartte. De gemeenteraad heeft nu beslist dat ze tot een jaar na de Covidcrisis krijgen om het vereiste attest te halen. “Inbreuken op de taalwetgeving”, zegt vicegouverneur Jozef Ostyn, die hun aanstelling eerder al schorste.

Verzin maakte de kwestie maandag over aan de Vaste Commissie voor Taaltoezicht, de federale en gewestelijke autoriteiten. Het Schaarbeekse oppositielid werd door een anonieme brief van meerdere (ex-)gemeenteambtenaren ingelicht over het feit dat de gemeentesecretaris en zijn adjunct sinds 2014 een stagecontract hadden. Dat werd jaarlijks verlengd, maar sinds 2018 niet meer.

De (Franstalige) gemeentesecretaris en zijn (Franstalige) adjunct werden destijds als stagiairs aangesteld omdat ze allebei niet het vereiste taalattest hadden, dat van ‘eenheid van rechtspraak’.

“Dat is het hoogste taalattest dat er bestaat, waardoor zij in staat moeten zijn juridische teksten in beide talen te lezen”, legt vicegouverneur Jozef Ostyn, die toezicht uitoefent op de toepassing van de bestuurstaalwetgeving in Brussel, uit aan BRUZZ.

“Zelfs voor een toelating tot een stage moet je op dit niveau beschikken over het vereiste taalbrevet. Omdat ze dus een inbreuk vormt op de taalwet, heb ik die beslissing destijds al geschorst”, zegt Ostyn.

Hij herinnert zich de zaak nog, “en dat doe ik natuurlijk lang niet bij elk individueel dossier, precies omdat het om absolute topambtenaren gaat. De gemeentesecretaris en zijn adjunct leiden de gemeentelijke administratie, en hebben daardoor per definitie al een behoorlijke carrière achter de rug. Het is daardoor des te opmerkelijker dat ze daarvoor niet beschikken over de vereiste brevetten.”

“In de meeste gemeenten zijn de gemeentesecretarissen wel in orde met de taalwetgeving. Zij worden immers nog meer dan anderen geacht aan de regels te voldoen.”

Al zeven jaar stagiair

Schaarbeek erkent dat de beide heren sinds 2014 als ‘stagiairs’ aan de slag zijn en nog niet definitief benoemd zijn, maar ontkent dat hun handelingen daarmee niet rechtsgeldig zouden zijn, zoals Verzin beweert.

De gemeente zegt daarvoor overlegd te hebben met advocaten gespecialiseerd in administratief en publiekrecht. “De gemeentesecretaris en adjunct-gemeentesecretaris leiden de administratie ook naar behoren en hebben daarvoor de vereiste capaciteiten”, voegt woordvoerder Marc Weber toe.

Desalniettemin erkent de gemeente dat de huidige toestand niet kan blijven aanslepen. Het college heeft de beide topambtenaren vorige week dan ook gevraagd “binnen een redelijke termijn” een presentatie over hun stagerapport te houden en het vereiste taalbrevet te halen, te weten “maximum één jaar na afloop van de coronapandemie”. “Opnieuw een onwettig besluit”, reageert vicegouverneur Ostyn.

Gerechtelijke klacht

Na Ostyns schorsingsbeslissing(en) is het aan de hogere voogdijoverheid, in dit geval het Gewest, om de beslissing van de gemeente al dan niet te vernietigen. Dat is sinds 2014 niet gebeurd. De schorsingen van de vicegouverneur leiden in de praktijk bijna nooit tot vernietigingen, zo bleek nog uit zijn laatste jaarverslag.

In de afgelopen regering was minister-president Rudi Vervoort (PS) bevoegd voor de lokale besturen, in de huidige is dat... minister Bernard Clerfayt (Défi), jarenlang de burgemeester van Schaarbeek. Zijn woordvoerster laat weten dat de klacht van Georges Verzin dinsdag effectief is aangekomen, en dat de administratie ze nu analyseert.

De gemeente Schaarbeek veroordeelt wel de “schaamteloze laster” in de anonieme brief die de zaak aankaartte en de politieke recuperatie ervan door gemeenteraadslid Georges Verzin. De twee gemeenteambtenaren hebben besloten een klacht neer te leggen bij het gerecht. Op voorstel van het college heeft de gemeenteraad afgelopen woensdag besloten hetzelfde te doen.

N-VA roept regering op om taalwet te doen naleven

Brussels N-VA-fractieleider Cieltje Van Achter en Vlaams parlementslid Annabel Tavernier, beiden Schaarbekenaren, wijzen op het "schuldig verzuim" van de Brusselse regering. De beslissing om de taalwetgeving te handhaven, ligt nu bij bevoegd minister Bernard Clerfayt (DéFI) benadrukt N-VA. Toen David Neuprez, de Schaarbeekse gemeentesecretaris, in 2014 werd aangesteld, was Bernard Clerfayt de burgemeester van Schaarbeek.

"In 2014 klaagde ik de benoeming van de Schaarbeekse gemeentesecretaris al aan", stelt Cieltje Van Achter. "Toen had de vice-gouverneur de aanstelling van de Schaarbeekse gemeentesecretaris net geschorst. De toenmalige regering legde die schorsing echter naast zich neer. Nu blijkt dat de man al 7 jaar lang als 'stagiair' aangesteld is en nog altijd het vereiste niveau van Nederlands niet behaald heeft."

"Dit is echt onvoorstelbaar", reageert Annabel Tavernier. "Het gaat hier om een topambtenaar. De gemeente Schaarbeek heeft zo'n 1.250 arbeiders en ambtenaren in dienst. Die worden intussen dus al 7 jaar lang geleid door een man die te weinig Nederlands kan en daar blijkbaar zelf geen graten in ziet. Dit toont eens te meer hoe belangrijk het is om de taalwetgeving te handhaven. De vereiste talenkennis moet er al zijn bij de benoeming."

Voor Cieltje Van Achter is het eenvoudig: "Als iemand aangesteld wordt zonder de vereiste taaldiploma's voor te kunnen leggen, dan schorst de vice-gouverneur die benoeming. Vervolgens is het aan de regering om over te gaan tot een vernietiging. Dat laatste gebeurt echter nooit. De laatste jaren zagen we meer en meer schendingen van de taalwetgeving en toch zagen we geen enkele vernietigingsbeslissing van de regering. Zelfs Sven Gatz (Open VLD), die zich deze legislatuur tot minister van Meertaligheid doopte, maakt van de naleving van de taalwetgeving geen prioriteit."

Correctie: in een eerdere versie van dit artikel stond foutief dat de gemeentesecretaris Nederlandstalig is, terwijl hij net als zijn adjunct Franstalig is. Dat was gebaseerd op aangeleverde incorrecte informatie.