Half jaar tijd om oplossing te vinden voor cruciale havenspoorlijn

Infrabel heeft van de federale eigenaar van Schaarbeek-Vorming een half jaar uitstel gekregen voor het opbreken van de laatste spoorlijn naar de Brusselse haven. Spoorminister Bellot (MR) schoof in de Kamer de zwartepiet door naar zijn collega van Financiën. "Er moet een oplossing komen, dit is van strategisch belang voor het Brussels Gewest."

Vier parlementsleden hebben woensdag in de Kamercommissie Mobiliteit vragen gesteld over de nakende verdwijning van twee cruciale spoorlijnen in Brussel: de laatste spoorlijn naar de haven en vrachtvervoerslijn 26A. Die lopen over de terreinen van Schaarbeek-Vorming, dat nog altijd eigendom is van het federale Fonds voor de Spoorweginfrastructuur, hoewel het Brussels Gewest de enorme site al lang wil kopen. Brussel wil op de terreinen een multimodaal knooppunt ontwikkelen, waar goederen via spoor, water of weg kunnen worden aangeleverd en overgeladen.

In een akkoord uit 2004 staat echter dat spoorinfrastructuurbeheerder Infrabel ten laatste tegen eind 2020 alle sporenbundels op de site zou moeten verwijderen, op straffe van een boete van 7 miljoen euro. Dat schuift nu dus met zes maanden op.

Slopers wachten op rechter

Gaat minister Bellot ingrijpen om te beletten dat de haven van Brussel haar laatste spoorverbinding verliest? Dat wilden parlementsleden Maria Vindevoghel (PVDA-PTB), Tomas Roggeman (N-VA), Gilles Vanden Burre (Ecolo) en Kim Buyst (Groen) weten. Roggeman en Buyst vroegen ook hoe het mogelijk was dat men op 16 jaar tijd geen gepaste maatregelen genomen had om de spoorverbinding te vrijwaren, of een permanent alternatief te voorzien.

Bellot antwoordde dat Infrabel met het Fonds voor de Spoorinfrastructuur heeft onderhandeld over een aanpassing van de deadline, en een uitstel van zes maanden heeft gekregen. Daardoor kan het aansluitspoor voor de haven tot 30 december van dit jaar in dienst blijven, "zodat er extra tijd is om tot een oplossing te komen of een uitspraak te doen over de grond van de zaak".

De Haven van Brussel, het Gewest en vrachtbedrijf Lineas waren in 2018 naar de rechter gestapt om de spoorlijn naar de haven te redden. Infrabel is volgens Europese wetgeving immers verplicht om elke Belgische haven van een spoorverbinding te (blijven) voorzien. De pleidooien zijn voorzien voor eind dit jaar, en een uitspraak valt mogelijk pas begin 2021. Door het uitstel worden de sporen nu in elk geval niet opgebroken voor de uitspraak valt.

De parlementsleden van PVDA en N-VA waren het in dit dossier roerend met elkaar eens. "Het is een absurde situatie waarbij het Fonds voor de Spoorweginfrastructuur, dat volledig in handen van de overheid is, en het overheidsbedrijf dat uiteindelijk het terrein zal mogen ontwikkelen, elkaar tegenwerken in plaats van naar een oplossing te zoeken", zei Maria Vindevoghel (PVDA).

"Dit blijft een merkwaardig verhaal", beaamde Tomas Roggeman (N-VA). "Verschillende instanties begeven zich in onderling conflict en belanden in een juridische slangenkuil door dagvaardingen en vonnissen in verscheidene richtingen. Het blijft sterk, aangezien dit vermeden kon worden."

Bellot liet daarop weten dat het akkoord uit 2004 eiste dat de sporen weggehaald zouden worden, omdat de site toendertijd werd gezien als de nieuwe locatie voor een nationaal stadion. Brussel wou destijds maar 18 van de 40 hectare kopen, waarop het federale Fonds voor de Spoorweginfrastructuur besliste het terrein dan maar helemaal te houden.

Dat fonds, zei Bellot, wordt beheerd door de minister van Financiën (momenteel Alexander De Croo, Open VLD, red.), die volgens hem alle partijen moet bijeenroepen. "Er is een technische oplossing voor de aansluiting van de haven. De crux is wie ervoor gaat betalen. (..) Ik heb de verschillende partijen gesproken en hun laten weten dat ze over het probleem moeten overleggen. We moeten weten of het Brussels Gewest die 40 hectare koopt, ja of nee. Ik denk dat het Brussels Gewest zo'n geheel, zo dicht bij het centrum, niet zomaar kan laten liggen."

"Ik zou best het KB (waarin de boete van 7 miljoen staat, red.) willen herzien", zei Bellot, "maar dit hangt af van de minister van Financiën. Er is een visie nodig. Brussel, het Fonds voor de Spoorinfrastructuur en Infrabel moeten aan tafel gaan zitten en een oplossing vinden, want dit is van strategisch belang voor het Brussels Gewest."