Man-vrouwrits verplicht bij volgende gewestverkiezingen

De Brusselse meerderheidspartijen dienen een ordonnantie in die de rits verplicht maakt bij de volgende gewestverkiezingen. Mannen en vrouwen zullen daarbij afwisselend op de lijst staan, met een uitzondering voor plaats twee en drie. “Overal waar het toegepast wordt, leidt het tot meer evenwicht bij de verkozenen.”

Het is niet de eerste keer dat het ritssysteem op tafel ligt. In maart 2018 werd het nog afgevoerd omdat de Open VLD zijn steun introk, dit nadat andere partijen niet mee de lijststem wilden afschaffen.

Maar nu steunt die Open VLD wel het voorstel en dat is nodig, want een meerderheid in elke taalgroep is vereist, net zoals een tweederdemeerderheid in totaal.

Uitzondering

Concreet komt het er op neer dat vrouwen en mannen geschrankt op de gewestelijke kieslijst zullen staan, wat nu al het geval is bij de gemeenteraadsverkiezingen. Ook voor de gewestelijke lijsten was er bij veel partijen in de feiten vaak al sprake van een rits, of toch een benadering ervan.

Voor de gemeenteraadsverkiezingen is er een uitzondering voor de voorlaatste en laatste plaats. Die mogen door mensen van hetzelfde geslacht worden ingenomen. Voor de gewestverkiezing zal er enkel een uitzondering zijn voor plaats twee en drie.

Goede voorbeeld

“Maar de spirit is er wel om zo veel mogelijk de rits toe te passen”, zegt Juan Benjumea Moreno, parlementslid voor Groen. “In Wallonië bestaat het al, en ook in regio’s zoals Andalusië leidt het tot een beter evenwicht tussen de verkozenen.” Nu zijn er 43 procent vrouwelijke verkozenen in het Brussels parlement.

"We begrijpen dat dit een belangrijk punt is en we stellen ons dan ook constructief op tijdens deze besprekingen", zegt Carla Dejonghe, Brussels parlementslid voor Open VLD. "We willen echter vermijden dat er perverse gevolgen zouden zijn, zoals bijvoorbeeld minder verkozen vrouwen in het parlement ten gevolge van de verplichte rits."

Ook de afschaffing van de lijststem blijft voor de Open VLD belangrijk. "Als je de kiezer echt het laatste woord wil geven, dan moet je ook de lijststem afschaffen. Zo kiezen de kiezers de verkozenen en niet de partijen. Maar we stellen ons constructief op en kijken mee naar elk compromis."

Brede steun

De ordonnantie wordt deze maandag neergelegd bij de griffie, om later in de commissie Binnenlandse Zaken en de plenaire gestemd te worden. Een meerderheid in elke taalgroep lijkt nu verzekerd, een 2/3de meerderheid moet ook geen probleem zijn, want bij de stemming in 2018 stemden 72 van de 89 parlementsleden voor.

Brussel treedt met deze maatregel in de voetsporen van Wallonië, dat in 2019 de verkiezingen zo al organiseerde. In Vlaanderen is een verplichte rits nog niet aan de orde.