Oppositiepartijen buizen Brusselse regering voor begrotingsakkoord

Oppositiepartijen N-VA, CD&V en Les Engagés reageren erg kritisch op het begrotingakkoord van de Brusselse regering. Parlementslid Cieltje Van Achter (N-VA) noemt het begrotingswerk amateuristisch, haar CD&V-collega Bianca Debaets heeft het over een regering “die de loze beloftes aan elkaar rijgt.” Ook Les Engagés buizen de Brusselse begroting en vanuit de ondernemerswereld klinkt ontgoocheling bij Voka Metropolitan.

Zondagavond sloot de Brusselse regering een begrotingsakkoord voor 2024. De onderhandelingen verliepen moeizaam: er moest 600 miljoen euro gevonden worden, uiteindelijk werden het er 150 miljoen. De schuldgraad - de verhouding tussen de schuld en de inkomsten - mag stijgen tot maximaal 210 procent in plaats van 205 procent, zoals aan het ratingbureau Standard & Poor’s was beloofd.

De Brusselse administraties moeten wel de broekriem aanhalen, er worden lineaire besparingen doorgevoerd die 200 miljoen euro moeten opleveren. Maar radicale besparingen, zoals het schrappen van bus- of tramlijnen, komen er dus niet.

Voor oppositielid Cieltje Van Achter (N-VA) getuigt de hele begrotingsopmaak van "amateurisme en een zorgwekkend gebrek aan verantwoordelijkheidszin." En ook andere partijen zijn bijzonder kritisch.

Van Achter (N-VA): 'Volgende regering zal het mogen opkuisen'

"Al sinds het begin van de legislatuur vragen we: waar zitten de besparingen? We hebben de afgelopen jaren al gezegd dat een begroting in evenwicht in 2024, wat door Gatz beloofd was, niet realistisch was. Dit is gewoon onvoorbereid," vindt Van Achter. "Hiermee schuift de Brusselse regering de factuur door naar de volgende regering. Die zal het mogen opkuisen. Bovendien dreigt er een ratingsverlaging door Standard & Poor’s, met een mogelijke rentesneeuwbal als gevolg."

Van Achter maakt zich daarnaast zorgen over het uitblijven van een begrotingsaanpassing. De begroting van het volgend jaar wordt in het Brussels Gewest al sinds jaar en dag begeleid door een begrotingsaanpassing voor het lopende jaar. Daarmee kunnen de cijfers voor het volgend jaar preciezer bepaald worden en is ook duidelijk of de begroting van het lopende jaar op koers zit. "Maar ik heb op het Uitgebreid Bureau te horen gekregen dat er geen begrotingsaanpassing zou komen.

Tot slot betreurt het parlementslid dat het geen inzage krijgt in bepaalde budgetten, zoals de provisie die onder meer voor de Oekraïnecrisis opzij zijn gezet, of over de lopende inkomsten uit registratierechten. "Vergeet niet dat het Rekenhof zich vorig jaar vragen heeft gesteld over het positief effect van OptIris (een instrument om te besparen via efficiëntiewinst, red.). Dat was op 40 miljoen euro geschat, maar het Rekenhof vroeg zich af of dat wel realistisch was. Als er geen begrotingsaanpassing komt voor dit jaar, komen we ook dat niet te weten.

De Smedt (PVDA): 'Regering probeert schade te beperken'

"De meerderheidspartijen weten dat de verkiezingen naderen, ze bereiden besparingen voor de toekomstige meerderheid voor", hekelt PVDA-fractieleidster Françoise De Smedt in een mededeling. Ze betreurt ook de indexering van de MIVB-tarieven die zal leiden tot duurdere tickets.

Voor de PVDA probeert de regering de schade te beperken in plaats van oplossingen te zoeken voor de echte problemen van de bevolking. Dit zal leiden tot massale onzekerheid, terwijl er gewerkt kan worden aan maatregelen zoals een aanzienlijke verhoging van de heffingen voor grote projectontwikkelaars en een progressieve verhoging van de onroerende voorheffing om de last van het kadaster voor kleine eigenaren te verlichten. De partij herhaalt ook haar oproep voor een bevriezing van de huren.

Debaets (CD&V): 'Regering rijgt loze beloftes aan elkaar'

Brussels parlementslid voor CD&V Bianca Debaets is op haar beurt niet verrast dat de begroting volgend jaar niet in evenwicht zal zijn. "Deze regering rijgt de loze beloftes aan elkaar," zegt ze in een reactie op het begrotingsakkoord van zondagavond.

"Al jarenlang roept minister Gatz dat er in 2024 een begroting in evenwicht moet zijn, nadat de schuldgraad van ons Gewest al een hele tijd lang loopt te exploderen en er heel wat complexe dossiers roet in het eten gooien - Metro 3, om maar meteen de grootste olifant in de kamer te benoemen. Dat die begroting in evenwicht voor volgend jaar op een fata morgana zou uitdraaien, daar is intussen al lang niemand meer écht door verrast. Van de beloofde 600 miljoen euro aan besparingen komt amper 150 miljoen euro in huis," stelt Debaets.

"Deze regering rijgt de loze beloftes aan elkaar. Een tijd terug haalde minister Gatz in de pers al aan 'dat het voor de volgende Regering budgetmatig niet makkelijk zal worden,' wat niet meteen erg respectvol is tegenover de Brusselaar en al zeker niet voor de persoon die zijn zitje als minister van Financiën moet overnemen in juni 2024," besluit het CD&V-parlementslid.

Vlaams Belang: 'Regelrechte ramp'

Ook het Vlaams Belang is niet te spreken over het akkoord. "Volgens Brussels minister van Financiën en Begroting Sven Gatz (Open VLD) zijn we op de goede weg," zegt parlementslid Dominiek Lootens-Stael. "Maar niets is minder waar. Geen enkel probleem wordt opgelost, ze worden enkel doorgeschoven naar volgende regeringen en volgende generaties."

Lootens hekelt dat er geen 600 miljoen euro bespaard werd, maar slechts 150 miljoen. "Nochtans was die 600 miljoen noodzakelijk om de begroting in evenwicht te krijgen. En de schuldgraad, die door Gatz op 205 procent was vooropgesteld, kan oplopen tot 210 procent. Op die manier riskeren we een lagere rating, wat ernstige gevolgen kan hebben voor de rentelast."

"Gatz heeft ons steeds voorgehouden dat we ernstig moesten besparen of ten onder gaan. Hij heeft duidelijk voor het tweede gekozen," besluit de Vlaams Belanger.

Les Engagés buizen de regering

3/10, dat is de score die de Franstalige christendemocraten geven aan het begrotingswerk van de Brusselse regering. "Na twee weken conclaaf heeft de regering opnieuw haar doel gemist. De begroting zal niet in evenwicht zijn in 2024, zoals nochtans beloofd. En deze keer kan de regering zich niet verschuilen achter de crisis in Oekraïne of de coronapandemie," aldus Brussels parlementslid voor Les Engagés Christophe De Beukelaer.

"De regering had een inspanning van 600 miljoen euro beloofd, maar klopt finaal af op een besparing van nauwelijks 200 miljoen. Dat is amper een derde van wat ze beloofd had. En dan nog te bedenken dat de schuldenberg flink stijgt, van 5,5 miljard euro in 2018 naar 13 miljard euro in 2024," maakt De Beukelaer zijn analyse. "In één legislatuur is deze regering erin geslaagd de schulden te verdrievoudigen."

Leisterh (MR): 'Resultaat van jarenlang laks budgettair beleid'

"Brussel heeft zijn zaken niet op orde. De begrotingssituatie is barslecht. En van een interne staatshervorming waardoor Brussel efficiënter en dus goedkoper bestuurd zou kunnen worden, is opnieuw geen sprake. De ondernemingen in Brussel maken zich grote zorgen over de slagkracht van het gewestelijke beleidsniveau. Is Brussel financieel nog in staat om het hoofd te bieden aan de grote uitdagingen van morgen? Het antwoord lijkt meer en meer negatief te zijn," zegt Jan Van Doren, directeur van Voka Metropolitan.

De voorziene 200 miljoen aan besparingen op personeel- en werkingskosten, subsidies en investeringen vindt Voka onvoldoende om de schuldgraad onder controle te krijgen. "Die bedraagt nu ruim 190 procent van de ontvangsten, en zou verder kunnen oplopen tot 210 procent," aldus Voka, die erop wijst dat het ratingbureau Standard & Poors eerder te kennen gaf dat de Brusselse schuldgraad bij 205 procent een kritische drempel overschrijdt, wat kan leiden tot een lagere rating en dus tot een hogere rente, te betalen door het Gewest op zijn leningen.

Voor fractieleider David Leisterh (MR) is deze begroting een logisch gevolg van een jarenlang laks budgettair beleid. "Er is sinds 2016 en 2017 steeds meer uitgegeven, zonder dat er inkomsten tegenover stonden."

Volgens Leisterh had er een middenklasse moeten komen, met meer mensen aan het werk. In de plaats daarvan zijn agentschappen opgericht en uitgebreid, die dan nog eens inefficiënt zijn. "Neem het Agentschap Brussel Net. Daar is erg veel volk extra aangeworven, maar zijn de straten nu proper? Ik denk het niet."

"We moeten aan de Brusselaars durven zeggen dat het moeilijke jaren worden," zegt Leisterh. Toch weigert hij het somber in te zien. Leisterh: "Er zijn ook veel opportuniteiten. Veel mensen zitten zonder baan, terwijl heel wat bedrijven op zoek zijn naar mensen. Daar kunnen we een serieuze sprong vooruit maken om de Brusselse financiën gezond te krijgen."

Voka ontgoocheld

Ook Voka Metropolitan, het Vlaams netwerk van ondernemingen in Brussel, zegt ontgoocheld te zijn over het begrotingsakkoord. "Van de vooropgestelde besparingsronde van 600 miljoen euro blijft slechts een vierde over. De Brusselse regering laat toe dat de schuldgraad van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest zou kunnen doorstijgen tot 210 procent van de ontvangsten," luidt het.