Niet in kanaalzone, maar in Elsene worden meeste personen geschrapt

Meer dan 3.000 personen werden vorig jaar uit het bevolkingsregister geschrapt in Elsene. Dat zijn er een pak meer dan de gemeentes die geviseerd worden in het Kanaalplan van minister Jambon (N-VA). “De cijfers moeten niet één op één worden vergeleken,” reageert het kabinet-Jambon.

"94.000 adressen gecontroleerd in Kanaalplan-gemeenten", kopten de kranten woensdag. Minister Jan Jambon (N-VA) nam de berichtgeving over op zijn website, en schreef erbij dat zijn veiligheidsplan werkt: “De cijfers tonen aan dat de Brusselse gemeenten hun aanvankelijke bezwaren hebben laten varen en nu toch meewerken.”

De woonstcontroles zijn een speerpunt van het Kanaalplan dat de federale regering begin 2016 in het leven riep na de terreuraanslagen in Parijs. Aanleiding was het feit dat terrorist Salah Abdeslam zich zo lang had kunnen schuilhouden in Molenbeek. Het Kanaalplan moest daarom in kaart brengen wie waar woonde in de gemeentes Vorst, Sint-Gillis, Molenbeek, Anderlecht, Brussel-Stad (en dan met name Laken), Sint-Joost-ten-Node, Koekelberg en Schaarbeek, en mensen die niet wonen op het adres dat ze hebben opgegeven schrappen uit het bevolkingsregister.

Gemeentes voerden ook vóór kanaalplan al controles uit

In een aantal gemeentes is het aantal geschrapte personen sinds het Kanaalplan inderdaad gestegen. De gemeente Schaarbeek, bijvoorbeeld, voerde in 2016 bijna 3.000 schrappingen uit. Een jaar later waren dat er al een pak minder. Na ruim 18.000 controles uit werden 2.300 personen uit het bevolkingsregister verwijderd, zo blijkt uit het meest recente antwoord op de vraag van parlementslid Brecht Vermeulen (N-VA).

Er is ook een andere nuance aan te brengen: gemeentes voerden immers ook vóór het Kanaalplan al domiciliecontroles uit. Als we verder teruggaan in de tijd, zien we dat het aantal schrappingen in Schaarbeek min of meer stabiel blijft. In 2011 bijvoorbeeld, werden ruim 2.500 personen uit het bevolkingsregister geschrapt. Daarom noemde Schaarbeeks burgemeester Bernard Clerfayt (Défi) de resultaten van het Kanaalplan eerder ook al misleidend. "Het Kanaalplan is een zeer gering plan met zeer geringe middelen, en kan dus maar een zeer gering resultaat hebben", klonk het vorig jaar na anderhalf jaar Kanaalplan.

Niet Molenbeek, maar Elsene voert lijst aan

In Molenbeek werden in 2017 meer dan 17.000 woonstcontroles uitgevoerd en ruim 1.000 personen geschrapt uit het bevolkingsregister. Dat zijn er dan weer een stuk meer dan in bijvoorbeeld 2015, toen er ruim 700 mensen werden geschrapt. “In Molenbeek bestond een grote achterstand,” licht Olivier Van Raemdonck, woordvoerder van Jambon, toe. "Maar elke gemeente had een ander startpunt. We kunnen de gemeentes daarom moeilijk één op één vergelijken." Ook in Anderlecht werden bijna 25.000 controles uitgevoerd, met ruim 2.500 schrappingen tot gevolg. In totaal werden zo vorig jaar in de kanaalgemeentes ruim 94.000 controles uitgevoerd.

Opvallend is wel dat niet de Kanaalplan-gemeentes, maar wel Elsene veruit de meeste mensen uit het bevolkingsregister heeft geschrapt. Daar werden in 2017 meer dan 3.000 mensen uit het bevolkingsregister verwijderd. “Er wonen veel studenten en expats in onze gemeente, die vaak verhuizen en niet altijd hun adres doorgeven", verklaart het kabinet van burgemeester Dominique Dufourny de cijfers.

De domiciliecontroles zijn een bevoegdheid van de gemeentes, licht het kabinet-Jambon toe. “Bij elke verhuizing voert de wijkagent een controle uit. Dat is de standaardprocedure. Sinds het Kanaalplan zijn de gemeentes echter ook gaan controleren als het vermoeden bestaat dat er iets niet in orde is.”

Evaluatie Kanaalplan

Om écht te kunnen oordelen wat het Kanaalplan heeft betekend voor het aantal domiciliecontroles, zouden we niet het aantal schrappingen moeten vergelijken, maar het aantal controles. Het kabinet-Jambon beschikt echter alleen over cijfers van het aantal controles uit het jaar 2017.

Het Kanaalplan betekent meer dan domiciliecontroles. Het heeft ook de verschillende politiediensten en sociale inspecteurs beter doen samenwerken. Ook wisselen gemeentelijke, gewestelijke en federale diensten nu vaker informatie uit, en kwamen er via het federaal plan extra agenten voor de politiezone West, waar onder andere de gemeente Molenbeek onder valt. In september zit Jan Jambon samen met de zes politiezones om de balans op te maken van het Kanaalplan.