Philippe Close staat voor strenge gemeenteraad: 'Had veilig alternatief moeten voorzien'

De grote opkomst bij de Black Lives Matter-betoging van zondagnamiddag zorgt voor forse kritiek op Brussels burgemeester Philippe Close (PS), die de betoging op voorhand niet had verboden. Om 16 uur begint de gemeenteraad in Brussel-Stad en de oppositie is klaar om Close uit te horen. “Hoe kan het dat de politie niet sneller ingrijpt?”

Welke richtlijnen zijn er aan de politie gegeven voor de betoging tegen racisme en politiegeweld van zondagnamiddag? Voor federaal minister van middenstand Denis Ducarme (MR) zijn de plunderingen en de rellen na afloop van de betoging alvast het gevolg van te weinig controles. Hij vraagt tekst en uitleg aan burgemeester Philippe Close (PS) van Brussel-Stad, die op de hoogte was van de betoging en deze niet had verboden in volle coronacrisis.

Ducarme’s partij MR is in haar geheel niet te spreken over de aanpak van Close. Partijvoorzitter Georges-Louis Bouchez laat zich scherp uit op Twitter over het doorgaan van de betoging en ook in de eigen gemeenteraad mag Close zich maandagavond verwachten aan een vragenvuur.

“Voor elke betoging die georganiseerd wordt, moet de politie op voorhand een rapport opstellen en een akkoord geven aan de gemeente. Ik heb gehoord dat het rapport voor deze betoging sterke aandachtspunten had opgesteld voor de burgemeester, dus wil ik weten wat er precies in stond”, zegt gemeenteraadslid Geoffroy Coomans de Brachène (MR) aan BRUZZ. “Is er afgeraden om de betoging te laten doorgaan? Hoeveel agenten zijn er ingezet? Hoeveel personen had de burgemeester werkelijk verwacht?"

De MR is niet de enige partij met bedenkingen op de aanpak van Close. Vanwege de N-VA noemt gemeenteraadslid Mathias Vanden Borre Close “een burgemeester onwaardig”. “Hij heeft zich boven de wet geplaatst en heel veel mensen in gevaar gebracht”, zegt Vanden Borre aan BRUZZ. “Hij had op voorhand moeten oproepen om niet te komen betogen en een veilig alternatief te zoeken met respect voor de maatregelen. Op een plein van maar 6.000 vierkante meter groot kan je geen 10.000 mensen toelaten.”

Dat er mondmaskers gedragen zijn en in de mate van het mogelijke afstand is bewaard, is ook volgens Bianca Debaets (CD&V) niet voldoende als excuus. “Je kan niet aan de burgers vragen om de richtlijnen na te leven, want we zijn nog altijd niet uit de crisis”, reageert zij bij BRUZZ. “We moeten nog altijd afstand houden, maar tegelijkertijd sta je een betoging toe waar 10.000 mensen bijna arm in arm lopen.”

(Lees verder onder de foto)

Zowel Vanden Borre als Debaets benadrukken niet tegen de boodschap van de betoging te zijn. “Het is absoluut noodzakelijk dat je als samenleving een signaal geeft dat racisme niet kan, maar dan wel met respect voor de veiligheid van alle Brusselaars”, zegt Debaets. “Je had een mensenketting kunnen vormen met voldoende afstand en bijvoorbeeld enkel met de vertegenwoordigers van enkele organisaties”, geeft zij als alternatief.

Plunderingen

Behalve de betoging zelf krijgt Close vanavond een resem vragen over de tussenkomst van de politie tijdens de rellen in de buurt van Naamsepoort. Daarbij werden winkelruiten in elkaar geslagen en gestolen uit etalages.

“De middenstand heeft het water al aan de lippen door de crisis en moet nu ook nog eens de kosten dragen van deze schade”, zegt Debaets, die de rellen “wraakroepend” noemt. Vanden Borre zegt “plaatsvervangende schaamte” te voelen dat Brussel deze coronacrisis al voor de tweede keer in beeld komt met rellen. “Relschoppers zijn meestal groepjes die je op voorhand kan herkennen en uit de massa halen”, zegt het N-VA-gemeenteraadslid. “Hoe kan het dat winkels geplunderd worden terwijl we op voorhand wisten dat er 10.000 mensen aanwezig zouden zijn? Waarom grijpt de politie niet sneller in? Opnieuw stel ik de burgemeester hiervoor verantwoordelijk.”

Binnen zijn eigen meerderheid krijgt Close nog altijd steun voor het laten doorgaan van de manifestatie. “De diefstallen en plunderingen in handelszaken hebben niets te maken met de betoging zelf, want die is kalm verlopen”, zegt schepen van Handel Fabian Maingain (Défi) aan BRUZZ. “Onze prioriteit is vandaag om de relschoppers aan te houden, die hebben geprofiteerd van de betoging om amok te maken. Ik heb vanochtend de handelaars bezocht samen met de burgemeester en ook voor hen was er geen discussie over het feit dat tussenkomen in een betoging van die grootte niet mogelijk was.”

Ook vanuit de gewestregering kan Close op begrip rekenen. Minister van Plaatselijke Besturen Bernard Clerfayt (Défi) reageerde maandag bij LN24 als volgt: "Ik kan mij moeilijk voorstellen dat een burgemeester dergelijke manifestatie verbiedt met als risico spontane en gewelddadige acties". Hij hekelde ook "de ideologische en politieke uitlatingen van bepaalde partijen".

Minister van Begroting Sven Gatz (Open VLD) was zelf aanwezig tijdens de betoging en blijft die keuze verdedigen. “Het thema leeft wereldwijd, maar ook in Brussel zwaarder dan in de rest van het land”, zegt Gatz aan BRUZZ. “Elke stad zou gestaan hebben voor de vraag of we deze betoging moesten verbieden. Als je ze verbiedt, gaat ze waarschijnlijk toch door en krijg je misschien dingen die je niet wil. Als politicus is het niet makkelijk om die afweging te maken, maar ik denk dat hij het goed heeft gedaan. Er waren duidelijke voorwaarden afgesproken tussen de stad en de organisatoren, waarvan ik met eigen ogen heb vastgesteld dat die gerespecteerd zijn.”

Zelf stond Gatz op enige afstand van de massa met een mondmasker. “Ik hoop dat ik me niet vergis, maar ik geloof dat dat sanitair nog oké is”, zegt hij daarover. "Ik wist op dat moment niet dat er 10.000 mensen aanwezig waren." Voor de rellen kan Gatz absoluut geen begrip opbrengen. “Het is altijd hetzelfde liedje: een minderheid verpest het voor de meerderheid.”