Proces tegen Hotel Rwanda-held Paul Rusesabagina: ‘Waarom blijft België zwijgen?’

In de Rwandese hoofdstad Kigali gaat maandag het proces van start tegen de politieke opposant Paul Rusesabagina, de man die tijdens de Rwandese genocide als hotelmanager meer dan 1.000 levens redde en nadien jarenlang als taxichauffeur door Brussel reed. Tijdens een persconferentie op vrijdag vragen zijn familie en advocaat meer bijstand van de Belgische overheid. “Hij is Belgisch burger.”

Toen in april 1994 in Rwanda de genocide losbarstte, was Paul Rusesabagina manager van het Hôtel des Mille Collines in Kigali. Het hotel werd een toevluchtsoord voor honderden belaagde Tutsi’s en gematigde Hutu’s. Hij redde meer dan 1.200 mensen van de dood, een heldendaad die nadien verfilmd werd in ‘Hotel Rwanda’.

Gaandeweg leverde Paul Rusesabagina meer kritiek op de Rwandese president Paul Kagame die hij beschuldigt van dictatoriaal gedrag en mensenrechtenschendingen. Daarop vluchtte hij naar België en kreeg hij hier de Belgische nationaliteit. Hij kocht een huis in Kraainem en reed jarenlang als taxichauffeur door Brussel.

In augustus vorig jaar volgde een vreemd schouwspel. Rusesabagina was vanuit Texas naar Dubai gevlogen. Daar had hij een afspraak met een Burundese dominee die hem voor een lezing zou meenemen naar Burundi. De privéjet landde echter niet in Bujumbura, maar in de Rwandese hoofdstad Kigali, waar Rusesabagina meteen gearresteerd werd. Enkele dagen later werd hij getoond in een gevangenisplunje. "Mijn vader is gekidnapt en gefolterd, hij kreeg niet de medicijnen die hij nodig had en mocht ook niet de advocaat zien die hij wilde,” vertelden zijn dochters daarover eerder in Terzake.

Ontvoering

Tijdens een digitale persconferentie op vrijdag vragen de familie en advocaat van Rusesabagina dan ook een reactie van de Belgische overheid. Volgens La Libre Belgique diende advocaat Vincent Lurquin in Brussel klacht in voor ontvoering.

“Er bestaat geen twijfel over dat Paul Rusesabagina ontvoerd werd,” aldus Lurquin tijdens de persconferentie. "De privéjet was gestuurd vanwege de Rwandese autoriteiten. Waarom hij ontvoerd werd? Omdat hij één van de symbolen was geworden van zij die zich tegen de genocide hadden verzet.”

“Waarom blijft België zwijgen?” vraagt de advocaat zich bovendien openlijk af. “Waarom zegt men in de beschuldiging steevast dat hij Rwandees is terwijl hij eigenlijk Belg is?” Lurquin vraagt zich daarnaast af of het wel logisch is om een samenwerking met Rwanda te behouden terwijl “we zelfs geen advocaat naar Paul Rusesabagina mogen sturen?”

Lurquin stelt dan ook dat de verdediging van Rusesabagina in Brussel moet kunnen plaatsvinden. “Het moet voor een rechter gebeuren die de mensenrechten respecteert,” aldus Lurquin. “Wat ik van België vraag, is dat het van zich laat horen.”

Resolutie Europees Parlement

Rusesabagina staat terecht samen met 20 leden van de FLN, de gewapende vleugel van zijn partij MRCD. De FLN hebben sinds 2018 enkele dodelijke aanvallen gepleegd in het zuidwesten van Rwanda, tegen de grens met Burundi en Congo. Rusesabagina heeft er geen geheim van gemaakt dat hij die operaties steunde.

Minister van Buitenlandse Zaken Sophie Wilmès (MR) gaf eerder bij VRT NWS al te kennen dat ons land erop toe zal zien dat Rusesabagina een eerlijk proces krijgt. Hij zou ook al consulaire bijstand gekregen hebben. Maar volgens de familie van Rusesabagina volstaat die allerminst, zeggen ze vrijdag.

“Mijn man bevindt zich in de cel en heeft medicijnen nodig,” vertelt Taciana Rusesabagina. “Maar de gevangenisoversten geven hem die niet. We zijn erg ongerust over zijn gezondheid. Ik vraag aan de wereld om de ogen niet te sluiten.”

Signaal van België

Volgens zijn dochter Carine Kanimba wachten ze op een signaal van België. “Op 11 februari heeft het Europees Parlement voor het eerst een resolutie aangenomen waarin het stelt bezorgd te zijn over de mensenrechten in Rwanda, en waarin het de gedwongen verdwijning van Paul Rusesabagina veroordeelt. Ze vragen bovendien een onderzoek naar de omstandigheden van zijn verdwijning.”

“Ook het Amerikaanse Congres schreef een brief die ze naar de Rwandese overheid stuurde, om te vragen Rusesabagina terug te laten keren naar zijn thuis in Texas. We wachten nu ook op België om een signaal te geven. Waarom doet België niets om haar staatsburger te helpen? De consulaire bijstand zal strenger moeten zijn: Paul Rusesabagina kreeg zijn medicijnen nog steeds niet.”