Positie minister Lahbib wankel: kan groenen en socialisten niet overtuigen

Minister van Buitenlandse Zaken Hadja Lahbib (MR) en premier Alexander De Croo (Open VLD) kwamen woensdagnamiddag uitleg geven in de Kamercommissie Buitenlandse Betrekkingen over de visa voor de Iraanse delegatie op de Brusselse Urban Summit. Lahbib kwam niet ongeschonden uit de debatten: enkel haar eigen partij bleef haar steunen. Ook regeringspartijen uitten forse kritiek.

De groene en socialistische coalitiepartners werden woensdag niet overtuigd door de uitleg die minister Lahbib in de Kamer gaf over de visa voor de Iraanse delegatie die vorige week deelnam aan de Brussels Urban Summit. Volgens N-VA-fractieleider Peter De Roover heeft Lahbib vorige week zelfs gelogen in de Kamer over de rol van het advies van het Coördinatieorgaan voor de dreigingsanalyse OCAD - iets waar PS'er Malik Ben Achour ook naar verwees.

De visa-affaire leidde al tot het ontslag van Brussels staatssecretaris voor voor Stedenbouw, Erfgoed en Internationale Betrekkingen Pascal Smet, maar federaal minster Lahbib bleef wel aan. Voorlopig althans, want haar tussenkomst in de commissie Buitenlandse Zaken was ook voor de leden van de meerderheid weinig coherent. Voor Vlaams Belang en N-VA is het reden genoeg voor ontslag.

Forse kritiek van groenen en socialisten

Minister Lahbib en premier Alexander De Croo kregen een spervuur aan vragen voorgeschoteld. Groenen en socialisten hadden na een eerste ronde al forse kritiek geuit op Lahbib. En ook na een tweede ronde waren ze op zijn zachtst gezegd niet overtuigd. “U heeft volhard in een selectieve, tegenstrijdige schets van de feiten, die ook deels foutief is”, verklaarde Wouter De Vriendt (Groen). “U blijft volhouden dat uzelf niets te verwijten valt. Dat klopt niet.”

Ook Melissa Depraetere (Vooruit) vond de tussenkomst van de minister “een gemiste kans”, die ze bovendien “bijzonder onduidelijk” vond. "U boet zwaar in aan geloofwaardigheid, zowel u als minister als ons buitenlandbeleid", stelde Depraetere. “U bent degene die uiteindelijk beslist. En die verantwoordelijkheid ontloopt u nu. Als u zou vinden dat de delegatie hier niet had moeten zijn, dan had u geen visa moeten uitreiken.”

Premier De Croo kwam beter uit de debatten. Hij erkende dat niet alles vlekkeloos verliep. “Het is overduidelijk dat beide regeringen tot de conclusie zouden moeten komen dat dit anders had moeten lopen.” De premier klonk – in tegenstelling tot Lahbib – coherenter in zijn verklaring voor het toekennen van de visa aan de Iraanse delegatie. De visa werden volgens De Croo toegekend om Iran niet tegen de borst te stoten op een delicaat moment in de relaties tussen Iran en ons land, dat toen volop onderhandelde over de vrijlating van een twintigtal Europeanen die opgesloten zitten in Iran.

N-VA en VB eisen ontslag van Lahbib

Na afloop van het debat dienden N-VA en Vlaams Belang een motie in om het ontslag van Lahbib te vragen - voor extreemrechts moet ook de premier opstappen. Volgens fractieleider De Roover van N-VA heeft Lahbib vorige week gelogen in de plenaire Kamer. Daar had de minister verwezen naar een advies van het OCAD dat op 9 juni was binnengekomen om het toekennen van de visa te verantwoorden. Maar de visa werden de dag voordien al toegekend.

"U hebt vorige week formeel gelogen over de afhandeling van het dossier. U hebt misbruik gemaakt van het feit dat het parlement de chronologie niet kende en u heeft het parlement belogen", hekelde De Roover. Ook PS'er Ben Achour kwam op die uitspraak terug. "U hebt verklaard dat eens de verificatie was gedaan, de visa zijn afgeleverd. Maar dan draait u de chronologie om, want de visa waren de avond voordien uitgereikt. U hebt de waarheid niet gezegd in het parlement."

Omdat de hoogdringendheid niet werd gevraagd, moet de plenaire Kamer pas volgende week over die teksten stemmen. Om de moties te counteren, kan de meerderheid ook nog een zogenaamde 'eenvoudige motie' indienen. Als die voldoende steun krijgt, worden de moties waarin het ontslag van de minister en de premier wordt gevraagd, als het ware overruled. Voorlopig is de eenvoudige motie enkel ondertekend door de liberale partijen. Het is de vraag of de andere partners zullen volgen.