17 Russische spionage-antennes in Ukkel ontdekt: 'Russen krijgen vrij spel in Brussel'

Op het domein rond de Russische ambassade in Ukkel staan op de daken van twee gebouwen 17 schotelantennes. Opvallend veel, zo blijkt uit nieuw onderzoek. 'In Brussel krijgen de Russen vrij spel.'

De Tijd bracht via het onderzoek Espiomats met een groep Europese journalisten de apparatuur in kaart van 39 Russische ambassades en hun aanpalende gebouwen. Ze verzamelden alle satelliet-, streetview- en andere beschikbare beelden, maakten zelf foto’s en kregen toegang tot dronefilms.

Opvallend: in Brussel staan veel meer antennes dan in andere hoofdsteden van buurlanden. Parijs telt er drie, Nederland vier en Berlijn acht.

In Brussel bevinden de zeventien antennes zich op het Russische ambassadegebouw en op een hoger appartementsgebouw op het domein van de ambassade.

Schotelantennes zijn geliefd voor het versturen van gevoelige, diplomatieke, digitale communicatie. Een eigen verbinding met het moederland is veiliger dan versleutelde berichten te versturen over het publieke internet. Maar de zeventien schotelantennes op de Russische daken in Ukkel zijn er uitzonderlijk veel. Dat doet vermoeden dat ze voor specifieke doeleinden, zoals spionage, worden ingezet. "Waarvoor heeft een ambassade anders zo veel antennes nodig? Ze hebben toch geen 17 verschillende communicatiekanalen nodig?," zegt een Belgische topspecialist aan De Tijd.

Naast extra antennes verschenen de voorbije jaren ook mysterieuze witte koten op de daken in Ukkel, allicht om de communicatie- en spionageapparatuur te verbergen en uit het zicht te houden.

Ook Amerikanen doen het

De Russen zijn niet de enige met dergelijke infrastructuur. Uit de informatie die klokkenluider Edward Snowden tien jaar geleden over de Amerikaanse veiligheidsdienst NSA lekte, bleek dat meerdere Amerikaanse en Britse ambassadegebouwen in Europa spionageapparatuur en antennes verborgen in afgeschermde witte tenten.

Landen als Estland proberen al jaren te verhinderen dat afdelingen van de Russische inlichtingendiensten in hun ambassades uitgroeien tot grote entiteiten als in Ukkel.

"In Brussel krijgen de Russen vrij spel," zegt onderzoeksjournalist Lars Bové aan BRUZZ. "Ze hebben jarenlang hun gang kunnen gaan."

"Op basis van het Verdrag van Wenen is het niet toegelaten de communicatie te onderscheppen die vanuit een ambassade naar buiten gestuurd wordt," reageert federaal minister van Justitie Vincent Van Quickenborne (Open VLD) aan De Tijd. "Het is vanzelfsprekend dat het gros van de berichten legitieme informatie bevat over paspoorten, consulaire documenten en dergelijke meer. Maar onze diensten zijn zich bewust van die installaties en kunnen niet uitsluiten dat ze voor interceptie worden gebruikt."