Aantal dak- en thuislozen stijgt fors tot 5.300

De laatste telling van dak- en thuislozen in het gewest levert een nieuw recordcijfer van 5.313 op. Het aantal getelde kinderen en het aantal mensen in kraakpanden stijgt fors. "Er is meer preventie nodig en de huurprijzen moeten omlaag."

De voorbije jaren leverde de telling van de dak- en thuislozen in het gewest steevast een stijging op. Maar de evolutie in de recentste telling, die uitgevoerd werd in november 2020, is wel een erg grote sprong: in twee jaar tijd werden 27,8 procent meer dak- en thuislozen geteld in Brussel, van 4.160 naar 5.313. Dat blijkt uit de cijfers die Bruss’help vandaag voorstelt.

Over een periode van 12 jaar tijd is de beweging nog frappanter: in 2020 werden liefst drie keer zoveel dak-en thuislozen geteld als in 2008.

Binnen de algemene stijging vallen enkele deeltrends op. Zo was er wél een lichte daling van het aantal mensen dat op straat leefde: dat evolueerde van 759 naar 719. Daartegenover staat een forse toename van het aantal personen in nood of crisisopvang. Dat verdubbelde tot 1.430 mensen.

Meer jonge kinderen

Ook de stijging van het aantal mensen in kraakpanden is opmerkelijk. 999 getelde personen, dat is een stijging van 70 procent tegenover 2018.

Bruss’help vermoedt dat de grote mobilisatie rond kraakpanden in het kader van de Covidcrisis daarbij een rol speelde. “Zonder twijfel hebben de aangeknoopte vertrouwensbanden met al deze sociale en gezondheidswerkers het mogelijk gemaakt een hele reeks mensen te tellen die vroeger onzichtbaar bleven,” luidt het bij de vzw. De vereniging vermoedt tegelijk dat er ook echt meer mensen in kraakpanden leven, als gevolg van de economische en gezondheidscrisis.

Qua leeftijden valt dan weer op dat het aantal kinderen beduidend sneller groeit dan de algemene trend. Afgelopen november werden er 933 vooral jonge minderjarigen geteld, een stijging met 50 procent tegenover de vorige telling. Een verklaring voor die trend kan Bruss’help niet meteen geven.

Verborgen dakloosheid

Het aantal getelde vrouwen steeg in absolute aantallen tot 1.100. Het aandeel in het totaal daalde dan weer licht, van 22,7 naar 20,9 procent. Vrouwen bevinden zich amper op straat, maar vaak in noodopvang of kraakpanden.

Het cijfer van 5.313 is nog een onderschatting, denkt Bruss'help. "Verschillende categorieën blijven onzichtbaar voor ons. Dit is onder meer het geval voor mensen die met uitzetting worden bedreigd of mensen die bij gebrek aan huisvesting bij vrienden of familie verblijven (verborgen dakloosheid)."

Betekent de stijgende trend dat het Brusselse dak- en thuislozenbeleid helemaal faalt? Dat wil Bruss’help zeker niet gezegd hebben. “Aan de hand van deze cijfers kan je daar eigenlijk geen oordeel over vellen,” zegt Frank Vanbiervliet. “Daarnaast heeft de Brusselse regering deze legislatuur een recordbedrag vrijgemaakt voor dak- en thuislozenopvang. En de cijfers tonen ook dat drie van de vijf mensen die we telden wel degelijk werd opgevangen, vaak in de noodopvang. Dat lijkt me geen slechte score voor een minister (Alain Maron, red.). Alleen zeggen deze cijfers nog niets over de kwaliteit van die woningen.”

Huurprijzen verlagen

Bruss’help doet na de telling ook enkele aanbevelingen. Zo vraagt de organisatie een masterplan om dakloosheid te beëindigen én voorkomen. “Er moet nog meer aandacht naar preventie gaan,” zegt Vanbiervliet. “Eens iemand dakloos is, wordt het meteen veel moeilijker.”

De organisatie vraagt aan de regering ook om de huurprijzen te verlagen. Daarnaast pleit Bruss’help ook voor meer verblijfsvergunningen en een regularisatie van mensen zonder papieren, die veel sneller in dakloosheid verzeilen. Een officieel verblijfsstatuut moet het mogelijk maken om opnieuw een sociaal vangnet te krijgen.