Aantal student-sekswerkers toegenomen sinds energiecrisis

De energiecrisis hakt er stevig in bij de Brusselse studenten. Een heel aantal onder hen kunnen zich niet langer een kot veroorloven. Renaud Maes, socioloog bij de ULB, ziet ook signalen dat sekswerk bij Brusselse studenten de voorbije maanden duidelijk in de lift zit.

U bestudeert al tien jaar het fenomeen van sekswerk bij studenten. In welke mate zorgt de huidige energiecrisis voor een stijging in het aantal studenten die de stap tot sekswerk zetten?
Renaud Maes: Het is niet zo eenvoudig om tot juiste cijfers te komen. Zo zijn er heel wat sekswerkers die zich als student voorstellen, omdat dit sexy overkomt, maar het in werkelijkheid niet zijn. Toch zien we dat het fenomeen de voorbije jaren is toegenomen. En de laatste maanden vangen we allerlei signalen op dat die stijging zich stevig doorzet. Dat merken we aan het aantal registraties van studenten op dating- en escortsites. We zien duidelijk een stijgende lijn.

Hoe verhoudt Brussel zich tot andere Belgische universiteitssteden?
Maes: Exacte cijfers zijn ook hier niet evident. Wel kunnen we stellen dat het fenomeen zich scherper aftekent in Brussel. Niet meteen verwonderlijk, want in Brussel is de prostitutiemarkt meer ontwikkeld. In verhouding heb je er ook een relatief hoog aantal studenten.

Uit onderzoek weten we dat student-sekswerkers in Brussel hun diensten niet op straat aanbieden. Ze doen dat vooral vanuit hun studio of appartement. Heel anders dan in Bergen bijvoorbeeld. Daar tref je ze vooral in de champagnebars aan.

Zijn datingsites ook een platform dat student-sekswerkers gebruiken om klanten aan te trekken?
Maes: Zeker. Op het eerste gezicht zie je het profiel van een jonge persoon die op zoek is naar een date. Maar als je wat dieper kijkt, dan zie je naast de naam een dollarteken of diamant. Die symbolen geven aan dat het om seks tegen betaling gaat.

Wat drijft studenten om zich op de prostitutiemarkt te begeven?
Maes: Het begint meestal met een gebrek aan cashflow. Door de levensduurte wordt het voor velen steeds moeilijker om het einde van de maand te halen. Komen er nog onvoorziene kosten bij, zoals een computer die het begeeft, dan kan dat voor een aantal studenten net de druppel zijn die hen in armoede drijft. Om daaraan te ontsnappen en om hun leven als student verder te kunnen financieren, zetten sommigen de stap naar de prostitutie. Het is een financiële keuze die ze maken.

Kunnen ze dan niet terugvallen op mensen die hen financieel ondersteunen?
Maes: Ongeveer een derde van de student-sekswerkers komt uit een arm milieu. Hun familie beschikt gewoonweg niet over de financiële middelen om ze te helpen. Er is ook een andere groep die door hun familie verstoten wordt. Dat is niet ongewoon bij jongeren die zich als homoseksueel outen. En dan zijn er nog de jongeren die ervoor kiezen om financieel onafhankelijk te zijn. Zij willen volledig op eigen benen staan en tegen niemand ‘dank je’ moeten zeggen.

Slagen ze erin om, na hun studies, hun leven als sekswerker stop te zetten?
Maes: De meeste stoppen op het moment dat ze, na hun studies, erin slagen om met een job een materieel goed leven te leiden. Dat kan een tijdje duren. Want vergeet niet dat een leven als sekswerker ook heel wat investeringen vraagt. Ze hebben een studio of appartement nodig, willen er aantrekkelijk uitzien en geven heel wat geld uit aan fitness en schoonheidsbehandelingen.

Hoe is de verhouding vrouwelijke versus mannelijke student-sekswerkers?
Maes: In grote lijnen kun je stellen dat er ongeveer twee derde jonge vrouwen versus een derde jonge mannen actief zijn. Die verhouding zie je zowel in Brussel als in andere steden. Opvallend gegeven: bij de homoseksuele mannelijke prostituees wordt de job minder gestigmatiseerd. Het tarief dat ze voor hun diensten vragen, is dan ook heel transparant. Er is minder gêne. Dat helpt om later, wanneer ze uit de prostitutie stappen, hun verleden een plaats te geven.

Onderschat niet hoe bij sommigen jaren later de littekens van hun verleden als sekswerker nog blijven nawerken. We zien trouwens een opvallend fenomeen: bij student-sekswerkers vinden meer verkrachtingen plaats dan bij andere sekswerkers. Dat komt grotendeels omdat studenten haast nooit op straat als prostituee actief zijn. Ze doen het vanuit hun studio of appartement en verliezen zo de voordelen van sociale controle.

Hoe kijkt u als socioloog naar de stijging van sekswerkers die we de voorbije maanden zagen?
Maes: De verarming zet zich door, met alle gevolgen van dien. Wij schieten als samenleving tekort op het vlak van ondersteuning van onze studenten. Tegelijkertijd zien we dat er een aantal studenten zijn die de weg naar sociale voorzieningen niet kennen. En is er ook een minderheid die om principiële overwegingen geen ondersteuning wil krijgen.

Feit is dat de financiële druk op onze studenten te hoog is. We hebben nood aan een adequaat systeem dat studenten ondersteunt en niet verplicht om te gaan werken om hun studies te kunnen betalen. Ik verwijs graag naar Finland, een land met een progressief onderwijsbeleid. Daar krijg je als student sowieso een beurs. Onvoorwaardelijk. In de Belgische context klinkt het misschien revolutionair, maar het zet ons alvast aan het denken dat het ook anders kan.