Actie voor Lumumbaplein én tegen gentrificatie Matonge

Vijf actiegroepen roepen op om donderdagavond om 18 uur samen te komen aan het naamloze pleintje achter de Sint-Bonifaciuskerk. De activisten eisen dat het pleintje Lumumbaplein gaat heten, en zullen daarom een eigen straatnaambordje onthullen. Tegelijk willen ze daarmee ook een symbolische stempel drukken op het hart van Matonge, waar de gentrificatie oprukt: “We zijn hier en we blijven hier.”

Matonge is in rep en roer sinds een handelaarsvereniging enkele maanden geleden in Le Soir pleitte om de wijk te herdopen tot ‘Quartier des Continents’. Op de verjaardag van de Congolese onafhankelijkheid van België vragen de actiecomités daarom niet alleen om het plein de naam van de vermoorde eerste Congolese premier te geven, ze zullen ook luid en duidelijk de naam ‘Matonge’ verdedigen.

“Elsene wordt steeds duurder, wonen in Matonge steeds onbereikbaarder voor Afrikanen”, zegt Kalvin Soiresse Njall, coördinator van één van de vijf organisatoren, het collectief Collectif Mémoire Coloniale et Lutte contre les Discriminations (CMCLD) aan BRUZZ.

“Er wonen er hier al niet meer zo veel, dat weet u wel. Ze komen vooral nog naar hier voor de winkels, de kapsalons, de cafés. Maar door de vele renovaties en nieuwbouwprojecten zijn de prijzen gestegen. Andere eigenaars zagen dat dat kon, en hebben hun huurprijzen opgetrokken. De armen hebben Matonge al verlaten. De weinige Afrikanen die hier nog wonen, concentreren zich nu rond de Atheneumstraat, de Sint-Bonifaciuskerk, de Lang-Levenstraat.”

'Ze willen de kapsalons weg'
Voor de projectontwikkelaars en politici is de rest niet meer Matonge, zegt Soiresse Njall. “Ze bouwen overal nog nieuwe appartementen dankzij wijkcontracten. Het Gewest gaat 15 miljoen euro investeren in Laag-Matonge, die zogezegde ‘Quartier des Continents’. De prijzen gaan nog meer stijgen. Maar de naam Matonge, de Afrikaanse identiteit van de wijk, trekt niet het soort koopkrachtige publiek aan dat zij willen zien, vandaar dat ze de buurt een andere naam willen geven."

"Alle kapsalons, de Afrikaanse winkels, … ze zeggen het niet expliciet, maar dat soort dingen stoort hen. Ze willen dat dit verdwijnt uit de wijk.”

“Wij vechten ervoor dat ook de Afrikaanse stem wordt gehoord. Onze identiteit moet blijven in Matonge. Het Lumumbaplein bevindt zich midden in de wijk, het zou heel symbolisch zijn. Wij gebruiken de naam al lang, de bordjes die we er hadden hangen hebben ze weggehaald. Maar elke keer als ze onze naambordjes weghalen, zullen wij er nieuwe hangen. Wij gaan door met publieksacties, want we weten dat als we op de politiek zouden wachten, het wel eens heel lang zou kunnen duren.”

Koloniale verleden
Er zijn 77 landen die een straat of plein naar Lumumba hebben vernoemd, volgens Soiresse Njall. "Maar België niet. Dit land wil zijn koloniale verleden niet in de ogen kijken. Via het artikel in Le Soir hebben ze de publieke opinie gepeild. Ze vragen zich af of ze hier mee weg kunnen komen.”

In het najaar plannen de vier actiegroepen om opnieuw een officiële vraag in te dienen bij het gemeentebestuur om het plein, dat ontstond na een heraanleg van het kruispunt achter de kerk, naar Lumumba te vernoemen. Dat gebeurde al een eerste keer in 2013, maar het Elsense gemeentebestuur wees het voorstel toen af.

“De initiatiefnemer van de eerste aanvraag had niet voldoende overlegd met de Afrikaanse organisaties in de buurt”, zegt Soiresse Njall. “Daarom was er weinig steun of druk vanuit de buurt voor het voorstel, waardoor de politici het niet moeilijk vonden om het af te wijzen. We willen voorkomen dat dat nog eens gebeurt. Onze tweede aanvraag moet perfect voorbereid zijn. We moeten voldoende doorwegende argumenten hebben, zodat ze het niet opnieuw kunnen afwijzen.”

Het ‘toekomstige Lumumbaplein’ is onder die naam te vinden op Google Maps. Vorig jaar waren vierhonderd mensen aanwezig bij de actie op het plein.