Artsen trekken aan alarmbel voor hongerstakers: 'Dit gaat ons petje te boven'

Hulporganisatie Dokters van de Wereld slaakt een noodkreet aan staatssecretaris voor Asiel en Migratie Sammy Mahdi (CD&V) en minister van Binnenlandse Zaken Annelies Verlinden (CD&V) om in te grijpen tegen de hongerstaking van mensen zonder papieren. Die duurt nu al 30 dagen, maar de vrijwilligers zijn met te weinig om medische opvolging te verzekeren. “Wij zijn niet meer in staat om ernstige en mogelijk onomkeerbare medische gevolgen te voorkomen.”

De hongerstaking begon een maand geleden aan de ULB, VUB en Begijnhofkerk. In totaal deden 700 mensen zonder papieren mee. Vandaag zijn ze nog altijd met 430, laat Dokters van de Wereld weten. De hulporganisatie is op de drie sites aanwezig met een mobiel team van 70 artsen, verpleegkundigen, kinesisten en psychologen.

Er zijn al tientallen mensen afgevoerd naar het ziekenhuis, maar volgens Dokters van de Wereld is de gezondheidsschade op dit punt bij iedereen groot. “We bevinden ons op een scharniermoment waarbij het lichaam overgaat van de consumptie van vetten naar proteïnen”, schrijven de artsen in een open brief. Ze richten zich expliciet tot staatssecretaris Sammy Mahdi (CD&V) van Asiel en Migratie en minister Annelies Verlinden (CD&V) van Binnenlandse Zaken. Dat het lichaam eiwitten gaat verbranden om energie te leveren aan de hersenen, het hart, de spieren en de ogen, is schadelijk voor deze organen, schrijven de artsen. "Concreet betekent dit dat de organen vanaf dit punt (onherstelbare) schade kunnen oplopen."

Enkele hongerstakers bevinden zich nu al in een pre-kritische fase. “Eén persoon maakte een ernstige hypoglykemie-episode (te lage bloedsuikerspiegel, red.) door, een aantal patiënten met bloedarmoede kregen hartproblemen met hartslagen tot wel 195, diabetici zagen hun bloedsuikerspiegel stijgen tot onrustwekkende gevaarlijke hoogtes, we diagnosticeerden depressie, behandelden iemand die in een psychose was beland en waren dit weekend getuige van twee zelfmoordpogingen”, zegt dokter Rita Vanobberghen, vrijwillig arts voor de hongerstakers.

Vrijwilligerstekort

De medische urgentie is hoog, maar de vrijwilligers zijn met te weinig, klinkt het. Dokters van de Wereld is aanwezig met ongeveer 70 artsen, maar eigenlijk zouden ze met 130 moeten zijn om voldoende bijstand te kunnen bieden op elk van de drie sites. Dan zou elke vrijwilliger zich twee uur per week moeten vrijmaken.

“Na een jaar van lockdown en een gigantische belasting van de gezondheidszorg, is het ganse medisch korps uitgeput en is het erg moeilijk om artsen te vinden die zich (nogmaals) kunnen mobiliseren”, zegt Vanobberghen in de brief. “Ondanks verschillende oproepen naar de Brusselse artsen, kampen we met een groot tekort aan vrijwilligers. We werken op de helft van onze capaciteit.”

De opvolging gebeurt nu door enkele vrijwilligers zonder medische opleiding. Het gaat wel om medische parameters, zoals bloeddruk, hartslag, gewicht en de hoeveelheid zuurstof in het bloed. “Dit is uiteraard behelpen”, zegt dokter Vanobberghen. Dokters van de Wereld doet een dringende oproep naar medische bijstand, maar ook naar een politieke oplossing. De organisatie benadrukt dat zij niet tussenkomen om de hongerstakers "te steunen", maar om "de schade te beperken". "Het is onze fundamentele plicht om elk leven te beschermen", benadrukt Vanobberghen.

“Onze boodschap is de volgende: deze staking heeft nu al zorgwekkende medische gevolgen en wij verzoeken zo spoedig mogelijk een politieke oplossing te vinden, wat die ook moge zijn. Wij zijn vandaag niet meer in staat om ernstige en mogelijk onomkeerbare medische gevolgen te voorkomen”, klinkt het.

Steun van studenten

De hongerstakende sans-papiers krijgen ook bijval van een groep Brusselse studenten. Die zijn vanmiddag gestart met een 24-uur-durende actie. Ze camperen vlakbij de hongerstakers op de VUB-campus, onder de noemer 'Camping Solidaritijd'.