Bakken en braden op de Brusselse werven behalve in de Leopold II-tunnel

Nu het kwik deze week makkelijk de 35 graden voorbijsnelt, vragen we ons af hoe de werfarbeiders omgaan met deze tropische temperaturen. We gingen langs in de Leopold II-tunnel, meters onder de grond weg van de zon, en de werken aan tramlijn 9 in Jette, waar de lucht boven het asfalt zindert van de hitte.

Wanneer we samen met werfleider Karsten de tunnel binnenrijden is het duidelijk dat we een andere wereld betreden. Deze druk bereden baan is nu al twee jaar een donker labyrint waar geelgehelmde arbeiders naarstig verder werken. “We leggen nieuw asfalt aan, daar zijn vijf lagen voor nodig, we voegen twaalf nooduitgangen toe en nemen ook het rioolwerk onder handen. Hopelijk is dit tegen het einde van het jaar klaar,” vertelt Karsten ons vanonder zijn oranje zwaailicht. Verdwaalt hij wel eens in deze wirwar van 'mini-werfjes' verspreid over de hele tunnel? “De tunnel is 3,6km lang en er zijn meerdere verdiepingen, maar gelukkig heb ik een fotografisch geheugen.”

We zien vonkende slijpschijven, horen lawaaierige pletwalsen, maar voelen vooral de frisse tocht die door de tunnel trekt. Arbeider Michel knikt bevestigend: “Tijdens een hittegolf is de tunnel een ideale werkomgeving. We hebben heel het jaar dezelfde temperatuur en geen regen. We zitten hier goed.”

Ook Philippe, die vandaag normaal gezien op de hete werf van de nieuwe Suzan Danielbrug zou werken, praat positief over zijn tijdelijke vervangwerf: “Omdat het boven de grond te heet is, hebben ze mij naar hier gestuurd, daar ben ik heel blij om.” Volgens Karsten is er in de tunnel altijd werk genoeg, “en met die hitte kunnen we dat compenseren door ze hier te laten werken. Maar als het asfalt van 160 graden wordt gegoten, kan de temperatuur ook in de tunnel oplopen.”

Van de schaduw naar de zon

De werkmannen aan tramlijn 9 in Jette konden niet op zo’n overplaatsing naar een frisse werf rekenen, maar daar lijken ze niet mee in te zitten. “Het is inderdaad serieus warm, maar wij zijn dat al gewoon,” zegt Bart die net uit zijn kraan komt gestapt. In Jette wordt tramlijn 9 verlengd en hier is er helaas geen ontsnappen aan de zon. Het mondmasker dat voor Barts gezicht hangt zorgt waarschijnlijk voor nog meer verhitting, maar ook op de werf gelden coronamaatregelen.

Zowel werfleider Willy als Karsten zien er streng op toe dat de arbeiders zich aan die maatregelen houden. “In de tunnel werken er in totaal 180 mensen. Nu worden die in verschillende teams opgedeeld. Dat zijn aparte bubbels die afstand houden van de andere teams,” zegt Vincent. Willy legt uit dat hij de “covidcoach” van de werf is: “Ik heb altijd een thermometer op zak en de mannen mogen mij aanspreken als ze zich niet goed voelen. Iedereen moet een mondmasker dragen, wat met de hitte wel lastig is.” In de Leopold II-tunnel is zo’n masker niks nieuws: “We dragen sowieso een masker tegen het stof en de CO2. Op dat vlak heeft corona voor ons niet veel veranderd.”

Hittemaatregelen

“Gisteren hebben we nog overlegd of we met deze temperaturen zouden doorwerken of niet. We houden met allerlei zaken rekening zoals de planning, de wind en de schaduw.” Johan Van Laere, ombudsman van beide werven, legt ons uit dat er natuurlijk wel speciale hittemaatregelen gelden, maar die zijn afhankelijk van de aannemer op de werf zelf. “We voorzien gekoelde dranken, airco en we beginnen vroeger met werken. Zo kunnen we het warmste moment van de dag vermijden.”

Hoewel de werven door corona al even stillagen, stelt Willy van de werf in Jette zich nog steeds flexibel op. “De arbeiders mogen meer pauzes nemen. Ik zet er ook geen uur op, ik wil vooral menselijk zijn. De oudere werkers staan momenteel in de schaduw bijvoorbeeld.” Ombudsman Van Laere voegt toe dat ze alsnog kunnen beslissen om te stoppen met werken als het toch te warm zou worden. De aannemer beslist over zijn mensen.”