Brusselaars in de frontlinie (14): Alexander Van Acker, psychiater

Elke avond weerklinkt in de straten applaus voor het medisch personeel. Terecht. Maar naast ziekenhuispersoneel staan nog tal van minder belichte beroepen vandaag in de frontlijn. Of het nu kassiersters, welzijns­werkers, apothekers of agenten zijn, allemaal zorgen ze ervoor dat de stad ook in tijden van pandemie niet stilvalt. Vandaag: psychiater Alexander Van Acker.

Voor dokter Van Acker was het evident dat hij psychiater zou worden. Het zat in zijn genen: drie familieleden gingen hem al voor. En die keuze bleek te kloppen. "Mijn moeder zag me liever 'echte' geneeskunde doen, zoals inwendige geneeskundige of chirurgie. Maar de menselijke geest zorgt voor zoveel meer variatie."

In de jaren 1980 begint de nu 69-jarige Van Acker als psychiater. Algauw richt hij Psy503 op, een centrum voor psychiatrie en psychotherapie dat zijn naam dankt aan het pand op de Louizalaan met het gelijknamige huisnummer. Daar is Van Acker nog altijd gevestigd als de coronacrisis begint. Mensen met lichte klachten ziet hij inmiddels online, maar voor veel mensen met zwaardere klachten is Skype volgens hem niet zo'n goede optie. Hij ontvangt daarom nog wekelijks tussen de twintig en dertig patiënten.

"Zeker bij mensen die met een depressie kampen, is persoonlijk contact heel belangrijk. Vóór de coronacrisis gingen mijn patiënten naar buiten, hadden ze contacten met medemensen en een plaats in de wereld. Maar door hun vereenzaming worden de klachten erger. Ze denken vaker aan zelfmoord of euthanasie. Verschillende patiënten hebben me al verteld dat ik de eerste was die ze die week spraken."

'Einde van de wereld'

Niet alleen de eenzaamheid, maar ook het nieuws speelt mee in de verslechtering van de mentale gezondheid van de patiënten, volgens dokter Van Acker. "Patiënten die al een zwarte kijk op het leven hebben of gevoelig zijn voor depressies, zien hun pessimistisch wereldbeeld bevestigd. Er heerst een 'einde van de wereld'-atmosfeer. Er wordt in het nieuws uitgebreid gesproken over hospitalisaties, intensieve zorgen en stervenden. Vooral in de rusthuizen worden veel mensen getroffen."

"Sommige mensen blijven te lang kijken naar de tv, langer dan goed voor hen is. We hebben ons met Psy503 afgevraagd hoe schadelijk de berichtgeving is, die eigenlijk een continue herhaling van slecht nieuws brengt in de perceptie van gevoelige mensen. Deze mensen zijn op zoek naar een geruststelling, maar zien en horen alleen verontrustende feiten. We zijn tot de conclusie gekomen dat het onze taak als psychiaters en psychologen is om nuchter de feiten te brengen aan de patiënten en hun angsten te relativeren. We kunnen bijvoorbeeld ongeruste patiënten uitleggen dat je niet zomaar sterft als je naar buiten gaat. Dat de maatregelen voornamelijk bedacht zijn om te vermijden dat de ziekenhuizen overbelast raken."

"Daarnaast bespreek ik met mijn patiënten ook de mogelijkheden om toch wat sociale contacten te onderhouden, via Skype of Zoom bijvoorbeeld. Het probleem is dat iemand die depressief is, alles heel negatief ziet en dus denkt dat mensen niet van hem of haar houden. Niet het coronavirus, maar eenzaamheid is het grootste gevaar voor die mensen. Ik moedig hen aan om toch te proberen contact te zoeken. Vaak blijkt er dan wel een tante of neef te zijn waarmee ze kunnen praten. Daarnaast blijf ik natuurlijk ook medicatie voorschrijven."

"Om de risico's op besmetting te verkleinen, bewaar ik altijd een veilige afstand tussen mij en de patiënten. Ze zijn ook voorzichtig. Als ze symptomen hebben, bellen ze me op om te laten weten dat ze twee weken niet komen. De praktijk wordt bovendien goed verlucht. Maar ik vermoed dat ook ik het coronavirus vroeg of laat zal tegenkomen. En in welke categorie ga ik dan terechtkomen? Krijg ik lichte, middelmatige of zware symptomen? Dat laatste, daar ben ik bang voor. Maar ondanks mijn vrees ga ik door met mijn werk. Ik vind het mijn plicht als arts om ook in moeilijke omstandigheden te zorgen voor mijn patiënten."