Brussels Gewest laat verplichte inburgering (in de praktijk) los

Vanaf 1 januari 2020 moet elke nieuwkomer in Brussel verplicht een inburgeringstraject volgen. Momenteel zijn er 7.000 plaatsen beschikbaar in Brussel, maar het aantal nieuwkomers wordt volgend jaar geschat op 9.000 tot 13.000. "Indien er plaatsgebrek is, zullen we afstappen van de sancties", klinkt het op het kabinet van een van de bevoegde ministers, Céline Fremault (CDH).

Elke nieuwkomer die zich in Brussel registreert, tussen de 18 en 65 jaar oud en afkomstig is uit een land buiten de EU, zal vanaf 1 januari 2020 verplicht worden een integratieparcours af te leggen. Daarover sloten de GGC, de VGC en de Cocof deze maand nog een samenwerkingsakkoord.

De 'inburgering' is een soort trajectbegeleiding die lessen Nederlands of Frans omvat en een reeks cursussen 'maatschappelijke oriëntatie'. Daarin leren de nieuwkomers over de waarden en normen in ons land (gelijkheid, solidariteit, respect,…), en over het functioneren van praktische zaken zoals de mutualiteit, of hoe je efficiënt een job zoekt.

In Brussel zijn er momenteel 7.000 plaatsen beschikbaar: 3.000 in het Nederlands, aangeboden door Brussels Onthaalbureau Bon, het inburgeringsplatform van het Vlaamse Agentschap Integratie & Inburgering, en 4.000 in het Frans. Die worden gefinancierd door de Franse Gemeenschapscommissie (Cocof).

Dat er relatief veel Nederlandstalige plekken zijn, heeft een historische reden: Bon begon al in 2004, terwijl aan Franstalige kant pas inburgeringsplaatsen werden voorzien vanaf 2016.

Testfase

Volgens het Brussels Instituut voor Statistiek en Analyse (BISA) stond de teller enkele jaren geleden echter al op 11.000 nieuwkomers, en het ziet er niet naar uit dat dat cijfer zullen dalen. Projecties voorspellen in 2020 tussen de 9.000 en 13.000 nieuwkomers, die verplicht zullen worden een integratieparcours af te leggen.

Zowel aan Franstalige kant als aan Nederlandstalige kant is daarom besloten om duizend extra plekken vrij te maken tegen januari 2020. Dat zou de teller uiteindelijk op 9.000 brengen. Aan Vlaamse zijde zijn bovendien nog 2.400 bijkomende plekken beloofd, tegen midden 2021. Maar dat volstaat dus waarschijnlijk niet.

Het jaar 2020 zal dus eerder als een testfase fungeren, waarna de verschillende partijen het aantal beschikbare plaatsen jaar na jaar zullen moeten bijsturen.

Geen plaats, geen sancties

"Het samenwerkingsakkoord biedt de mogelijkheid een tweetalig traject vanuit de GGC aan te bieden", laat een medewerker van minister Pascal Smet (SP.A) weten, die samen met zijn collega Céline Fremault binnen het GGC-college bevoegd is in de materie. "Als in 2021 wordt vastgesteld dat de 10.400 plaatsen van de Vlaamse Gemeenschap en Cocof niet volstaan, kan worden beslist dat elk van de drie gemeenschappen een deel van de plaatstekorten zal opvangen. Daarnaast kan de GGC ook uit eigen beweging een derde inburgeringstraject op poten zetten waardoor een toekomstig plaatstekort nog onwaarschijnlijker wordt. Bij het begin van de volgende legislatuur blijft immers nog anderhalf jaar tijd over om zo’n tweetalig traject op te zetten."

Maar wie geen plaats vindt, hoeft geen bekeuring te vrezen. Martin De Drée (CDH), adviseur van Céline Frémault, zei recent nog in Le Soir "dat er geen sancties zullen volgen als er een gebrek is aan beschikbare inburgeringsplaatsen."