Brusselse kerst (6): de Belgisch-Marokkaanse Asma

Asma El Fihmi ging als kind naar school in Molenbeek en werkt er nog altijd. Als dochter van Marokkaanse voorouders viert ze in de kerstperiode niet de geboorte van Jezus, maar die van Mohammed. Toch denkt ze dat ook steeds meer Marokkanen kerst vieren. “Het wordt steeds meer een feest voor iedereen, onafhankelijk van religie. Zoals Halloween en Valentijn.”

Hoewel Asma geen kerst viert, denkt ze dat steeds meer moderne Marokkanen het wél vieren. "Ik heb het gevoel dat dat echt een tendens is in Marokko, zeker in de grotere steden. De mensen gaan shoppen, doen inkopen voor hun kinderen en leggen kadootjes onder de kerstboom. Misschien kun je het feest nog het best vergelijken met Halloween, of Valentijn: het wordt meer een commercieel feest, dat we loskoppelen van religie."

Gezellig vindt Asma het wel, die lichtjes en gezelligheid met kerst. "Ik woon zelf in Aalst, en je zou eens moeten zien hoe ze de huizen daar versieren! Als ik thuiskom denk ik: ik hoef al niet meer naar de kerstmarkt te gaan (lacht). Overal lichtjes, overal zijn de huizen versierd. Amai, da’s chique! Het lijkt wel een Amerikaanse film. Lichtjes op de daken, in de voortuinen, en mensen zetten kleine kerstboompjes neer voor de deur. En niemand raakt het met een vinger aan!"

Brussel is wat dat betreft de kerstversieringen heel anders dan Aalst. "Hier in Molenbeek, zie je bijna geen kerstverlichting. Net als in de rest van Brussel trouwens: ik denk dat er op kantoren of bij de mensen thuis wel versieringen zijn, maar dat is misschien op de tiende verdieping! Daar zie je op straat maar weinig van."

Wat Asma wel heeft gevierd, is het feest van de geboortedag van Mohammed, Id al Maulid. Dat viel dit jaar op 12 december. "Niet alle moslims vieren die dag; sommigen zijn er zelfs op tegen om de geboorte van de profeet te vieren. Dat verschilt heel erg per familie."

"Tijdens de geboortedag van Mohammed ging ik naar mijn grootouders, naar ‘het basishuis’ zoals we dat noemen. De hele familie kwam samen; alle kinderen en kleinkinderen van mijn grootouders van moeders kant."

"Vooraf aten we harira (pittige Marokkaanse soep, JP), en mijn grootmoeder maakte een gigantische pan couscous, mijn oom hielp haar een beetje, ze is al wat ouder. En die serveerden we dan op een groot bord in het midden van de tafel. Zo’n bord is het, (houdt haar handen een halve meter uit elkaar), je weet wel, je kunt ze kopen in de Brabantstraat. Daarna aten we zoete dingen waar iedereen wel iets van meebracht; koekjes, cake, taart."

Tijdens Id al Maulid gedenken de mensen de profeet Mohammed, de één intensiever dan de ander. "Mijn zus ging met de feestdag naar Madah, een dorpje bij de Marokkaanse stad Berkan, waar ze het feest ging vieren in een zawia, een grote moskee waar je kunt eten, slapen of een heel weekend blijven. Er komen alleen vrouwen in die gemeenschap, we zingen religieuze liederen en bidden."

Asma is als soennitische moslima heel traditioneel opgevoed. "Ik ging naar de Vierwindenschool, een katholieke school in Molenbeek die toen nog niet zo gemengd was. Ik was de enige Marokkaanse in de klas. Als kind wil je zo min mogelijk verschillen van je klasgenootjes. Dat was wel eens lastig. Ik kan me nog herinneren dat het Sinterklaas was en iedereen kreeg kadootjes. Ik ging naar mijn moeder om te vragen waarom ik ze niet kreeg."

Maar echt missen deed Asma de christelijke feesten niet. "Eigenlijk was het bij ons alle dagen feest! Er was altijd familie over de vloer, en elk weekend kwam er wel iemand op bezoek, vaak neven of nichten uit het buitenland."

Tegelijkertijd heeft Asma alle christelijke ook intensief meegemaakt, op school. "Ik kan me nog heel goed herinneren hoe onze leerkracht tijdens kerst een kaars aanstak, en we met zijn allen op de grond gingen zitten om te luisteren naar de verhalen die hij vertelde over Jezus."