Campagne zet Brusselaar aan om racisme te veroordelen

Nieuwe affiches in het straatbeeld, een sensibiliserende website, influencers en een modern r&b-nummer sporen elke Brusselaar aan om racistische vooroordelen niet te negeren, maar scherp te veroordelen. “Alleen samen maken we van ons Gewest een tolerante regio”, zegt staatssecretaris voor Gelijke Kansen Nawal Ben Hamou (PS), die maandag het startschot gaf voor de bewustmakingscampagne #BrusselsYouCanDoIt.

Myriem neemt op een doordeweekse donderdag de metro naar haar appartement in Laken. Met muziek in de oren probeert de gesluierde vrouw na een zware werkdag te ontspannen. Wanneer metrolijn 2 stopt aan eindhalte Simonis, en de reizigers via de speaker worden aangemaand om het toestel te verlaten, heeft Myriem dat niet meteen door. Nietsvermoedend blijft ze op haar stoeltje zitten terwijl ze uit haar raampje de passanten in het metrostation monstert.

Een conducteur van de MIVB benadert haar persoonlijk, waarop een andere reiziger zich laat ontvallen dat “ze waarschijnlijk de boodschap niet heeft begrepen, omdat ze de landstaal niet machtig is” en “van haar geloof enkel de bevelen van haar man mag opvolgen”. Er zijn voldoende getuigen in de buurt, maar niemand spreekt de man aan op zijn uitspraken. Myriem, die Frans en Nederlands spreekt, verontschuldigt zich bij de conducteur en verlaat uiteindelijk ook het metrostel.

Myriems getuigenis is slechts een van vele waaruit blijkt dat raciale vooroordelen nog steeds bestaan, ook in het kosmopolitische Brussel. “Met meer dan 180 nationaliteiten zijn we een van de meest diverse steden ter wereld. Acht op tien Brusselaars zijn van buitenlandse origine. Die verscheidenheid is een rijkdom voor ons Gewest”, poneert staatssecretaris Ben Hamou. “Maar helaas worden nog te veel Brusselaars geconfronteerd met discriminatie. En tijdens de coronacrisis is dat probleem alleen maar groter geworden, vooral online en tegen personen met Aziatische achtergrond.”

Vooral werkgerelateerd racisme

Voor het jaar 2020 is 42 procent van de Brusselse klachten bij gelijkekansencentrum Unia gerelateerd aan raciale discriminatie, een stijging met de helft ten opzichte van 2019. Een derde van die dossiers betreft racisme en discriminatie op het werk. Wie een migratie-achtergrond heeft, moet dubbel zoveel moeite doen om toegang te krijgen tot vaste contracten, stabiele jobs en hoge lonen. "Zelfs als ze gediplomeerd zijn, duurt het dubbel zo lang voor ze een job vinden", aldus Unia-directeur Patrick Charlier.

Nog eens een kwart van de racismegerelateerde klachten die Unia ontving, gaat over huisvesting, gevolgd door politie, sociaal leven en onderwijs. “Het is een utopie om te denken dat we racisme en xenofobie volledig kunnen bannen uit onze samenleving”, stelt Charlier. “Maar het is onze morele plicht en juridische overtuiging om er tegen te vechten. We kunnen nooit genoeg doen tegen racisme, dus ik juich de inspanningen van het Brussels Gewest erg toe.”

Met de sensibiliseringscampagne #BrusselsYouCanDoIt willen de Brusselse regering en het agentschap equal.brussels élke Brusselaar wijzen op zijn of haar verantwoordelijkheid. De rode draad: wie geen racist is, veroordeelt racisme en maakt er een collectief doel van om slachtoffers te steunen. “We kunnen vooroordelen en stereotypes aan banden leggen, maar enkel als we ze consequent en samen ontkrachten. Iedereen moet zijn steentje bijdragen”, licht campagnemanager Karima Zahi toe.

'Brussels Heart'

De campagne duurt tot eind november en focust zich in de eerste plaats op jonge Brusselaars. De Brusselse r&b-artieste Lyna en rapper Eddy Ape maakten het campagnelied ‘Brussels Heart’ met bijbehorende videoclip, er komt een postercampagne op het MIVB-net en influencers zullen getuigenissen delen op sociale media. Het Gewest zal alle eigen instellingen en ook de gemeentelijke administraties opleiden. De specifiek opgerichte website youcandoit.brussels licht de problematiek toe, geeft tips om een racismevrije werkomgeving te creëren en lijst hulpkanalen op.

Staatssecretaris Nawal Ben Hamou (PS) gaf nog mee dat een concreter actieplan om racisme en discriminatie in Brussel aan te pakken in de lente van 2022 voorgesteld zal worden. “Het Brussels Parlement heeft zijn werkzaamheden daarrond intussen afgerond”, zegt ze. Eén van de belangrijkste elementen daarin wordt het aanpakken van de straffeloosheid. “Want de cijfers waarover we vandaag beschikken, zijn nog een onderschatting. Niet iedereen legt klacht neer. Daar moeten we aan werken.”