Corona sluipt weer twee op drie Brusselse woonzorgcentra binnen

Volgens de laatste beschikbare cijfers van Iriscare zijn intussen in 88 van de 139 Brusselse woonzorgcentra coronabesmettingen vastgesteld. In nog eens 15 centra worden besmettingen vermoed. Afgelopen week waren er gemiddeld drie keer zo veel positieve gevallen onder de bewoners als twee weken eerder. Maar opvallend: zowat vier op vijf van de bewoners met het virus zijn asymptomatisch, zegt Tania Dekens, leidend ambtenaar bij Iriscare.

In zowat twee op drie Brusselse rusthuizen is intussen minstens één coronageval bevestigd onder personeel of bewoners, meldt de Brusselse bicommunautaire welzijnsinstelling Iriscare.

Iriscare testte de medewerkers in de rusthuizen in augustus preventief. De instelling voert ook tests uit bij zowel bewoners als medewerkers zodra er meer dan twee besmettingen in een woonzorgcentrum werden vastgesteld. Afgelopen week waren er gemiddeld drie keer zo veel positieve gevallen onder de bewoners als twee weken eerder: 440, 4 tegenover 146 destijds. Bij het personeel is de toename iets kleiner: 194,4 nu versus 86,6 voordien.

“Als de cijfers in de bevolking stijgen, heeft dat natuurlijk ook een effect op de rusthuizen”, zegt Tanya Dekens. Het gaat zowel om woonzorgcentra die in de eerste golf ook al getroffen werden, als centra die toen relatief gespaard bleven.

Uitbraak in tien rusthuizen

Iriscare stelde in de relatieve rust van de zomerperiode een epidemiologische barometer op waaraan maatregelen verbonden zijn. Die gaat van fase 0 – geen besmettingen in het woonzorgcentrum – tot fase 3, meer dan twee besmettingen in minder dan een week tijd. Intussen verkeren al 58 woonzorgcentra, of 42 procent van het totaal, in de hoogste alarmfase 3. In een tiental rusthuizen gaat het om een uitbraak met meer dan tien gevallen. De regionale hoofdverpleegkundige en Artsen Zonder Grenzen gaan dan ter plaatse om hygiënemaatregelen en testafnames te inspecteren.

Twee weken geleden besliste Iriscare al om in alle rust- en verzorgingstehuizen, ook degene zonder besmettingen, sowieso over te schakelen naar de maatregelen onder fase 2. Er mogen dan per bewoner maximaal twee vaste bezoekers per dag langskomen. Bij de rusthuizen die al in fase 3 zitten, mogen die twee bezoekers slechts één keer per week langskomen. Groepsactiviteiten zijn er opgeschort, restaurants en cafetaria’s gaan dicht.

Opvallend is wel dat vier op de vijf bewoners met het coronavirus geen symptomen vertonen. "Daar kunnen verschillende verklaringen voor bestaan", zeggen viroloog Marc Van Ranst en biostatisticus Geert Molenberghs aan BRUZZ.

"Ofwel zijn dat oude infecties van in het voorjaar, en gaat het dus eigenlijk om een chronische toestand", zegt Van Ranst. "De patiënten hebben het virus nog wel in hun systeem, maar in een zodanig kleine hoeveelheid dat ze niet meer besmettelijk zijn. Daarvoor moeten labo's de viruswaarden bij die mensen controleren."

Een andere mogelijkheid, zegt Van Ranst, is dat die patiënten weinig verweer hebben tegen het virus en ze heel snel voor een tweede keer besmet raken. "Dit vergt nader onderzoek."

Molenberghs ziet nog een andere mogelijkheid. "Het verzorgend personeel draagt nu veel meer mondmaskers en ander beschermend materiaal. Zij komen nauw met de bewoners in contact, maar dragen door het beschermend materiaal misschien maar een lage virale lading over. De bewoners krijgen dus misschien minder virusdeeltjes binnen. Dit zou des te meer pleiten voor het naleven van de veiligheidsmaatregelen."

Hoewel Molenberghs het hoge aantal asymptomatische bejaarden in Brussel hoopvol nieuws noemt, wijst hij op het belang van voorzichtigheid in de woonzorgcentra. "Vorige week zijn in België per dag gemiddeld 29,6 bewoners van woonzorgcentra overleden, tegenover gemiddeld 10,3 de week ervoor. Dat is dus bijna een verdrievoudiging."

Sneltests

Op een totaal van zowat 7.000 personeelsleden in de Brusselse woonzorgcentra bleven vorige week gemiddeld 158 mensen thuis na een positieve coronatest. Nog eens gemiddeld 36 anderen testten positief maar bleven zonder symptomen aan de slag.

Om de situatie goed te blijven monitoren, kunnen de rusthuizen vanaf volgende week ook beroep doen op sneltests. “Nu federaal de strategie gewijzigd is en asymptomatische personen niet meer gestest worden, breiden wij onze teststrategie uit”, zegt Dekens. “Vanaf komende maandag rollen wij sneltests uit voor ons personeel. Het Gewest heeft daarvoor al een eerste partij van 100.000 sneltests aangekocht, binnenkort volgen er nog eens 100.000.”

Iriscare heeft ook haar vrijwilligersplatform opnieuw geopend. Daar hebben al zeshonderd vrijwilligers op ingetekend. Hun profielen worden bekeken en vanaf dinsdag aan woonzorgcentra en ziekenhuizen aangeboden.